Thanh tra Chính phủ chỉ rõ sai phạm tại nhiều dự án đất vàng Hà Nội

Thanh tra Chính phủ (TTCP) vừa có Thông báo kết luận thanh tra một số dự án đầu tư xây dựng từ nguồn vốn ngân sách, nguồn vốn vay, việc chuyển đổi, chuyển nhượng, nhà đất của cơ quan nhà nước, doanh nghiệp nhà nước, nhà đất có vị trí đắc địa sang mục đích khác tại TP Hà Nội giai đoạn 2003 - 2016.

Nhiều dự án giao đất không qua đấu giá

Theo kết luận của TTCP, tháng 12/2010, Thủ tướng Chính phủ ban hành quyết định yêu cầu các doanh nghiệp có quyền sử dụng đất cũ phải di dời được phép hợp tác đầu tư với nhà đầu tư khác để thực hiện dự án.

Tuy nhiên, UBND TP Hà Nội không có văn bản hướng dẫn và quy định cụ thể. Do đó, các doanh nghiệp 100% vốn Nhà nước khi đưa vị trí đất vào hợp tác liên doanh thành lập pháp nhân mới làm chủ đầu tư để chuyển mục đích sử dụng đất đã xác định giá trị lợi thế thương mại chưa sát với thị trường.

Trong đó, một số doanh nghiệp khi lựa chọn nhà đầu tư đưa lợi thế đất để đấu giá đã thu về cho Nhà nước số tiền lớn như: Dự án 31 Láng Hạ (514,9 tỷ đồng), dự án phát triển nhà Phong Phú - Deawon - Thủ Đức tại 378 Minh Khai (312,9 tỷ đồng).

Song, nhiều doanh nghiệp khác không tổ chức đấu giá lựa chọn nhà đầu tư (tự thỏa thuận theo hình thức hỗ trợ) nên thu về số tiền thấp như: Dự án số 1 Phùng Chí Kiên, dự án tại 365A Minh Khai, dự án 167 Thụy Khuê, dự án 69 Vũ Trọng Phụng, dự án CTCP Dệt Mùa Đông tại 47 Nguyễn Tuân, dự án CTCP Dụng cụ số 1 tại 108 Nguyễn Trãi, dự án 44 Yên Phụ, dự án 430 Cầu Am,...

Dự án tại lô đất C3 là một phần dự án Khu đô thị Trung Hòa Nhân Chính (quận Cầu Giấy), khu đất sạch đã có hạ tầng được xây dựng bằng ngân sách Nhà nước, nhưng năm 2009, UBND Hà Nội thu hồi và giao cho chủ đầu tư thực hiện dự án không qua hình thức đấu giá. Điều này vi phạm khoản 1, điều 58 Luật Đất đai 2003 và vi phạm Quyết định số 216/2005 của Thủ tướng.

Trách nhiệm của những sai phạm nói trên thuộc về Bộ Xây dựng, UBND Hà Nội, Sở Kế hoạch và Đầu tư, Sở Tài chính cùng Sở Tài nguyên và Môi trường.

Cũng liên quan đến dự án tại lô đất C3 (Golden Palace) thuộc Khu đô thị Trung Hòa Nhân Chính, báo cáo hồi tháng 1/2021 của TTCP về kết quả thực hiện chỉ đạo cho biết, việc điều chỉnh bổ sung thêm chức năng dịch vụ thương mại, căn hộ ở nhưng vẫn đảm bảo đủ diện tích đỗ xe, văn phòng cho thuê, phù hợp với Quy hoạch chung được phê duyệt. Về nội dung này, Thủ tướng đã giao Bộ TNMT kiểm tra, rà soát.

Ngoài ra, UBND TP Hà Nội cần kiểm tra, xem xét quyền lợi của Tổng công ty Đầu tư Phát triển Nhà Hà Nội khi rút khỏi liên danh không tham gia thực hiện dự án. 

Do đó, TTCP kiến nghị Thủ tướng giao Bộ Tài Chính thống nhất với UBND TP Hà Nội xử lý quyền lợi của doanh nghiệp này, đảm bảo thu đúng, đủ và tăng vốn Nhà nước tại doanh nghiệp khi nhượng quyền thuê đất.

Nhiều dự án chậm đưa đất vào sử dụng

Liên quan đến việc đầu tư xây dựng theo quy hoạch, TTCP cho biết, tháng 7/2011, Thủ tướng đã có Quyết định 1259 phê duyệt quy hoạch chung xây dựng Thủ đô Hà Nội đến năm 2030 tầm nhìn 2050. Sau đó, UBND TP Hà Nội đã có kế hoạch triển khai, tổ chức lập 68 đồ án quy hoạch.

Tuy nhiên, TTCP cho rằng, việc triển khai đồ án quy hoạch phân khu quá chậm, các đồ án quy hoạch phân khu đến năm 2015 mới được phê duyệt.  Việc chậm phê duyệt quy hoạch làm ảnh hưởng đến công tác quản lý trật tự xây dựng đô thị, phá vỡ quy hoạch, gây quá tải cho mạng lưới giao thông và hạ tầng ở một số khu đô thị.

Cũng theo kết luận, trong số 38 dự án kiểm tra, có 4 dự án chậm đưa đất vào sử dụng so với tiến độ. Tuy nhiên, chỉ dự án tại 47 Nguyễn Tuân được UBND Hà Nội xác định tiền chậm tiến độ với số tiền trên 13 tỷ đồng.

Còn ba dự án UBND TP Hà Nội không thực hiện gồm: Dự án tại 31 Láng Hạ, dự án tại 108 Nguyễn Trãi và dự án chung cư để bán và văn phòng cho thuê tại đường Ngụy Như Kon Tum do Tổng công ty Thành An (Binh đoàn 11, Bộ Quốc phòng) làm chủ đầu tư, gây thất thu ngân sách Nhà nước và vi phạm khoản 4, Điều 2 Nghị định 135/2016 của Chính phủ.

Đáng chú ý, theo báo cáo hồi tháng 1/2021 của TTCP về kết quả thực hiện chỉ đạo, tại dự án Khu chung cư để bán và văn phòng làm việc cho thuê ở đường Ngụy Như Kon Tum, năm 2009, UBND Hà Nội đã cho phép Tổng công ty Thành An (Binh đoàn 11) chuyển đổi mục đích để thực hiện dự án khi chưa có ý kiến thống nhất bằng văn bản của Bộ Tài chính, nhưng đã được Thủ tướng Chính phủ đồng ý theo đề xuất, kiến nghị của Bộ Tài nguyên và Môi trường (TNMT).

Tuy nhiên, việc quản lý khu đất này của Bộ Quốc phòng sau đó chưa được làm rõ, Tổng công ty Thành An thực hiện dự án không đúng chỉ đạo của Bộ Quốc phòng nhưng Bộ này thiếu kiểm tra, đôn đốc việc thực hiện dự án. Quá trình thực hiện không đạt được mục tiêu ban đầu của dự án là xây dựng nhà ở chung cư cho cán bộ, chiến sĩ quân đội.

Tổng Thanh tra Chính phủ kiến nghị Thủ tướng giao Bộ Quốc phòng kiểm tra toàn diện quá trình thực hiện dự án trên. Nếu phát hiện có dấu hiệu vi phạm hình sự thì chuyển cơ quan điều tra xử lý.

Liên quan đến các sai phạm nói trên, tháng 3/2021, Văn phòng Chính phủ đã có thông báo ý kiến chỉ đạo của Phó Thủ tướng Chính phủ Trương Hòa Bình về việc cơ bản đồng ý với kiến nghị của TTCP tại Kết luận Thanh tra số 1468 (tháng 9/2018) và Báo cáo số 08 (tháng 1/2021). Yêu cầu UBND TP Hà Nội và các cơ quan, tổ chức thực hiện các kiến nghị tại văn bản nêu trên.