Tăng trưởng tín dụng lấy lại đà phục hồi, đạt 5,33% vào cuối tháng 8, ngân hàng vẫn bị 'thừa tiền'

Ngày 7/9, Phó Thủ tướng Chính phủ Lê Minh Khái đã chủ trì cuộc họp về giải pháp nâng cao hiệu quả tiếp cận vốn tín dụng của doanh nghiệp, tăng khả năng hấp thụ vốn của nền kinh tế, theo Báo Chính phủ.

Chia sẻ tại cuộc họp, Phó Thống đốc Thường trực Ngân hàng Nhà nước (NHNN) Đào Minh Tú cho hay hiện nay toàn hệ thống ngân hàng đang phải "chữa bệnh thừa tiền". Cũng giống như các doanh nghiệp bị tồn kho hàng hóa, thì các ngân hàng thương mại cũng đang tồn kho tiền.

Theo Phó Thống đốc, mặc dù NHNN cùng toàn hệ thống liên tục tổ chức các hội nghị nhằm thúc đẩy kết nối ngân hàng với doanh nghiệp, lắng nghe ý kiến, rà soát, hoàn thiện thể chế pháp luật, thực hiện cải cách, ban hành chính sách hỗ trợ, giảm lãi suất cho vay … nhưng việc cấp tín dụng cho nền kinh tế vẫn gặp khó khăn. Nguyên nhân là doanh nghiệp không hấp thụ được vốn, không muốn vay. 

Báo cáo cụ thể của NHNN cho biết, đến ngày 29/8/2023, tín dụng nền kinh tế đạt khoảng 12,56 triệu tỷ đồng, tăng 5,33% so với cuối năm 2022 (cùng kỳ năm 2022 tăng 9,87%). Trước đó, trong tháng 7, tín dụng quay đầu giảm, mức tăng trưởng chỉ đạt 4,56% thấp hơn con số vào cuối tháng 6.

Trong 3 năm gần đây, tín dụng toàn hệ thống tăng thêm bình quân khoảng 1 triệu tỷ đồng/năm. Thực tế doanh số cấp tín dụng của hệ thống ngân hàng ra nền kinh tế trong năm lớn hơn rất nhiều lần. Cụ thể, năm 2021 là 17,4 triệu tỷ đồng; năm 2022 là 19,7 triệu tỷ đồng; 6 tháng đầu năm 2023 gần 10,2 triệu tỷ đồng.

Theo NHNN, thời gian qua, trước bối cảnh các kênh huy động vốn khác chưa thực sự phát huy hiệu quả, nhất là thị trường vốn đang tồn tại một số vấn đề, đã khiến nhu cầu vốn cho phục hồi kinh tế tập trung phần lớn qua kênh tín dụng ngân hàng. 

Tỷ lệ tín dụng/GDP của Việt Nam có xu hướng tăng nhanh, đặc biệt từ năm 2020. Tuy có dấu hiệu chậm lại trong năm 2022 nhưng tỷ lệ này vẫn trong xu hướng tăng, tiềm ẩn rủi ro đối với hệ thống các tổ chức tín dụng (TCTD).

NHNN cũng cho biết thanh khoản hệ thống TCTD đang dư thừa và còn rất nhiều dư địa để tăng trưởng tín dụng (toàn hệ thống còn khoảng 9% để tăng trưởng tín dụng, tương đương khoảng 1 triệu tỷ đồng).

Lãi suất cho vay có xu hướng giảm, từ đó TCTD có điều kiện thuận lợi để cung ứng vốn tín dụng đối với nền kinh tế. Do vậy, NHNN khẳng định tăng trưởng tín dụng thời gian qua chưa cao không xuất phát từ nguyên nhân thanh khoản của hệ thống ngân hàng.

Theo NHNN, mức tăng trưởng tín dụng toàn hệ thống vẫn thấp so với cùng kỳ do những yếu tố như: tác động của đầu tư, sản xuất kinh doanh, tiêu dùng; một số nhóm khách hàng có nhu cầu như chưa đủ điều kiện vay, nhất là doanh nghiệp vừa và nhỏ; khả năng hấp thụ vốn của nhóm bất động sản. Ngoài ra, việc triển khai một số chương trình tín dụng (gói 120.000 tỷ đồng, chương trình hỗ trợ lãi suất) cũng gặp khó khăn, vướng mắc.

NHNN đề xuất 4 nhóm giải pháp gồm: kích cầu đầu tư, tiêu dùng, thúc đẩy các động lực tăng trưởng kinh tế; phát triển các thị trường trái phiếu doanh nghiệp, bất động sản; nâng cao năng lực, khả năng hấp thụ vốn của doanh nghiệp và các giải pháp về tiền tệ, tín dụng, lãi suất.