Tăng trưởng tín dụng đột biến tháng cuối năm: Do điều chỉnh kỹ thuật?

Tăng trưởng tín dụng một lần nữa lại có bước “thần tốc” trong tháng 12. Theo báo cáo của NHNN, tính đến 29/12/2106, tăng trưởng tín dụng đạt 18,7% (vượt chỉ tiêu 17%-18%) trong khi 11 tháng mới tăng được 14,6%.

Lần cuối cùng có hiện tượng này là vào năm 2013 khi tăng trưởng tín dụng tháng 11/2013 mới chỉ đạt 8,2% thì hết tháng 12 đã tăng lên 12,5%. Với bước tăng thần tốc, tăng trưởng tín dụng đã vượt tăng trưởng huy động. Năm 2016 tăng trưởng huy động và tổng phương tiện thanh toán lần lượt là 18,4% và 17,9%.

Theo đánh giá của các chuyên gia tại SSI Retail Research, thông thường khi tín dụng tăng nhanh hơn huy động thì thanh khoản hệ thống ngân hàng sẽ giảm và lãi suất sẽ tăng. Tuy nhiên, trong tháng 12 cũng như cả năm 2016, thanh khoản hệ thống ngân hàng ở trạng thái rất tốt, thậm chí dư thừa làm lãi suất giảm sâu.

So với đầu năm, lãi suất liên ngân hàng kỳ hạn qua đêm đã giảm 165 điểm cơ bản, từ 4,9% xuống 3,25%. Tháng 12 lãi suất liên ngân hàng có tăng nhưng là do yếu tố mùa vụ chứ không xuất phát từ tăng trưởng tín dụng, đồng thời mức tăng cũng chưa bằng 1⁄2 so với cùng kỳ.

Thanh khoản của hệ thống ngân hàng tốt còn thể hiện qua lượng OMO đang lưu hành vào cuối tháng 12/2016 chỉ là 26,5 nghìn tỷ, thấp hơn nhiều cuối năm 2015 là 98,2 nghìn tỷ.

Một điều bất hợp lý nữa, theo SSI Retail Research, là so với năm 2015, tăng trưởng tín dụng 2016 cao hơn nhưng tăng trưởng GDP lại thấp hơn. Theo đó, tổ chức này cho rằng, có nhiều lý do để tin rằng tăng trưởng tín dụng trong tháng 12/2016 xuất phát từ các điều chỉnh kỹ thuật hơn là tăng trưởng tín dụng thật. Điều này dẫn đến hệ quả là tín dụng các tháng đầu năm tiếp theo sẽ giảm. 2 tháng đầu năm 2014 tín dụng đã giảm 1,5%.

Về lãi suất, lãi suất huy động thị trường 1 kỳ hạn 1 tháng có xu hướng giảm trong tháng 12. Nhu cầu thanh khoản trong tháng chủ yếu được bù đắp bằng liên ngân hàng hoặc OMO nên nhu cầu huy động trên thị trường 1 không tăng nóng. Lãi suất huy động kỳ hạn 1 tháng trung bình trong năm 2016 là 5,11%, tăng so với mức trung bình của 2015 là 4,82%. Năm 2016 thanh khoản ngân hàng dư thừa nhưng lãi suất vẫn tăng do lạm phát.