Tăng mức đóng bảo hiểm y tế từ 2027 để tiến tới miễn viện phí toàn dân

Sáng 11/12, Quốc hội thông qua Nghị quyết về một số cơ chế, chính sách đặc biệt nhằm tạo đột phá trong bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe nhân dân. Nghị quyết giao Chính phủ quy định diện và lộ trình tăng mức hưởng bảo hiểm y tế, danh mục bệnh được Quỹ bảo hiểm y tế chi cho khám sàng lọc, chẩn đoán và điều trị sớm; việc này phải thực hiện đồng bộ với lộ trình tăng mức đóng bảo hiểm y tế từ năm 2027.

Tăng mức đóng bảo hiểm y tế nhằm tiến tới miễn viện phí ở mức cơ bản trong phạm vi được hưởng đối với người tham gia, theo lộ trình phù hợp với điều kiện kinh tế - xã hội và khả năng cân đối của Quỹ bảo hiểm y tế.

Quốc hội yêu cầu tăng tỷ lệ và mức thanh toán chi phí khám chữa bệnh bảo hiểm y tế, chi cho khám sàng lọc, chẩn đoán và điều trị sớm một số bệnh, cùng diện ưu tiên từ Quỹ bảo hiểm y tế.

Người tham gia bảo hiểm y tế thuộc hộ cận nghèo, người từ 75 tuổi đang hưởng trợ cấp hưu trí xã hội sẽ được hưởng 100% chi phí khám chữa bệnh trong phạm vi được hưởng.

Người thuộc diện chính sách xã hội, người yếu thế, thu nhập thấp và nhóm ưu tiên khác sẽ được tăng mức hưởng bảo hiểm y tế. Quỹ bảo hiểm y tế chi trả chi phí khám sàng lọc, chẩn đoán và điều trị sớm một số bệnh; các gói bảo hiểm y tế sẽ được đa dạng hóa để đáp ứng nhu cầu của người dân.

Hiện mức đóng bảo hiểm y tế là 4,5% lương cơ sở. Năm 2024, quỹ bảo hiểm y tế chi gần 140.000 tỷ đồng cho hơn 183 triệu lượt khám chữa bệnh, trong đó người dân phải tự trả hơn 40% chi phí. Gánh nặng y tế vẫn lớn, trong khi y tế cơ sở chưa cung cấp đầy đủ dịch vụ chăm sóc ban đầu và khám sàng lọc.

Từ thực trạng này, Bộ Y tế xây dựng lộ trình miễn viện phí toàn dân gắn với việc tăng mức đóng bảo hiểm y tế theo từng giai đoạn. Giai đoạn 2026-2027, người dân sẽ được khám sức khỏe định kỳ hoặc sàng lọc ít nhất một lần mỗi năm; nhóm cận nghèo và người từ 75 tuổi hưởng trợ cấp hưu trí xã hội được thanh toán 100% chi phí trong phạm vi quyền lợi. Mức đóng bảo hiểm y tế từ 2027 dự kiến tăng lên 5,1%.

Giai đoạn 2028-2030, mục tiêu là giảm tỷ lệ người dân phải tự chi trả xuống dưới 30% và thí điểm sàng lọc 2-3 bệnh có chi phí hiệu quả. Mức đóng sẽ tăng lên 5,4% từ năm 2030, đồng thời triển khai thí điểm bảo hiểm y tế bổ sung và đa dạng hóa gói dịch vụ.

Giai đoạn sau 2030, Bộ Y tế đề xuất tiến tới bao phủ bảo hiểm y tế toàn dân, mở rộng sàng lọc 3-5 bệnh và miễn viện phí trong phạm vi gói dịch vụ cơ bản. Mức đóng dự kiến tăng lên 6% từ năm 2032. Cùng với đó, mạng lưới y tế cơ sở và hệ thống thanh toán bảo hiểm y tế sẽ được hoàn thiện, thông minh, đa tầng, đa gói quyền lợi.

Nghị quyết cũng cho phép áp dụng các cơ chế đãi ngộ về tiền lương, phụ cấp với nhân viên y tế. Bác sĩ y khoa, y học cổ truyền, răng hàm mặt, bác sĩ y học dự phòng và dược sĩ được xếp lương từ bậc 2 khi tuyển dụng vào chức danh nghề nghiệp tương ứng cho đến khi có quy định mới về tiền lương.

Người thường xuyên và trực tiếp làm chuyên môn y tế trong lĩnh vực tâm thần, pháp y, pháp y tâm thần, hồi sức cấp cứu, giải phẫu bệnh được hưởng phụ cấp ưu đãi nghề 100%. Người làm chuyên môn y tế tại trạm y tế cấp xã, cơ sở y tế dự phòng ở vùng dân tộc thiểu số, miền núi, vùng khó khăn hoặc đặc biệt khó khăn, biên giới, hải đảo được hưởng 100% phụ cấp ưu đãi nghề; các nơi khác, nhân viên trạm y tế xã được hưởng tối thiểu 70% phụ cấp ưu đãi nghề.

88.600 tỷ đồng chăm sóc sức khỏe, dân số

Sáng cùng ngày, Quốc hội thông qua Nghị quyết phê duyệt chủ trương đầu tư Chương trình mục tiêu quốc gia về chăm sóc sức khỏe, dân số và phát triển giai đoạn 2026-2035. Tổng vốn giai đoạn 2026-2030 là 88.600 tỷ đồng, gồm 68.000 tỷ đồng vốn trung ương, 20.000 tỷ đồng vốn địa phương và gần 600 tỷ đồng vốn khác. Giai đoạn 2031-2035, căn cứ kết quả giai đoạn đầu, Chính phủ trình Quốc hội quyết định nguồn lực.

Chương trình đặt mục tiêu mọi người dân được chăm sóc sức khỏe ban đầu, phòng bệnh sớm ngay tại cơ sở; gia tăng tỷ lệ sinh, thích ứng già hóa dân số; chăm sóc nhóm dễ tổn thương; nâng cao thể chất, tinh thần, tầm vóc, tuổi thọ và chất lượng sống.

Mục tiêu cụ thể đến năm 2030 là tỷ lệ suy dinh dưỡng thấp còi trẻ dưới 5 tuổi giảm dưới 15%, còn 13% vào năm 2035. Tỷ suất sinh thô năm 2030 tăng 0,5 phần nghìn so với 2025. Tỷ số giới tính khi sinh giảm xuống dưới 109 bé trai/100 bé gái vào năm 2030 và còn 107 vào năm 2035. Tỷ lệ nam nữ được tư vấn, khám sức khỏe trước khi kết hôn đạt 90% năm 2030 và 95% năm 2035.