Tài xế công nghệ giảm thu nhập: Grab, Gojek nói gì?

Ông Lee Chin Chye, 56 tuổi, trước đây kiếm được 300-500 đô la Singapore (tương đương 230-380 USD) khi chạy xe 10 tiếng mỗi ngày. Thu nhập này bắt đầu sụt giảm cách đây khoảng 6 tháng. Hiện ông kiếm được ít hơn khoảng 10%, dù vẫn chạy xe cùng số giờ.

Ông cho rằng nguyên nhân là giá cước trên nền tảng Grab giảm. "Cạnh tranh giữa các nền tảng là một yếu tố quan trọng, nhu cầu đi xe của khách hàng giảm cũng là một nguyên nhân khác," ông nói.

CNA đã phỏng vấn 8 tài xế xe công nghệ, và tất cả những người sử dụng Grab hoặc Gojek đều cho biết giá cước hiện nay thấp hơn, thu nhập của họ cũng giảm theo. Ba tài xế không gặp tình trạng này chỉ hoạt động trên TADA - nền tảng nổi tiếng với mô hình không thu hoa hồng. Cả Grab và Gojek đều không trả lời câu hỏi của CNA về việc liệu họ có giảm giá cước hay không.

Grab là đơn vị chiếm ưu thế trong số 5 công ty gọi xe chính ở Singapore, với 50,2% thị phần năm 2022, theo số liệu từ nền tảng Measurable AI. Tiếp theo là Gojek với 17,7%, ComfortDelGro 15,1% và TADA 11,1%. Ryde là công ty nhỏ nhất với 5,9% thị phần.

Thu nhập giảm đang là mối lo ngày càng lớn, đặc biệt đối với các tài xế trẻ hoặc những người có gánh nặng tài chính.

Một tài xế Gojek 31 tuổi cho biết việc thu nhập giảm 10% là một cú sốc lớn, nhưng anh không có ý định bỏ nghề. Anh mất việc cũ do bị tai nạn tại nơi làm việc và đã làm tài xế công nghệ được 5 năm để nuôi 5 đứa con.

Ông Lee, tài xế Grab 56 tuổi, phải trả nợ và nuôi con 5 tuổi. Khó khăn ập đến khi thu nhập giảm khoảng 20% trong 6 tháng qua. "Tôi phải cắt giảm chi tiêu cho đi lại, ăn uống tại nhà hàng. Giá cả hàng hóa đều tăng lên nhưng thu nhập lại có vẻ đang giảm xuống. Đôi khi, mỗi tháng một lần, tôi phải vay tiền cá nhân để trang trải chi phí trong một thời gian.", ông nói.

Theo phát ngôn viên của Grab, thu nhập của tài xế bị ảnh hưởng bởi sự cân bằng giữa cung và cầu, và điều này thay đổi tùy theo mùa và sự kiện. Công ty cho biết trong những thời điểm nhu cầu cao, như các lễ hội hoặc sự kiện lớn, giá cước và thu nhập trong toàn ngành thường tăng lên.

"Đầu năm nay, chúng tôi nhận thấy nhu cầu mạnh do có kỳ nghỉ lễ - tết kéo dài từ tháng 1 đến tháng 2, cũng như một số buổi hòa nhạc nổi tiếng trong quý I, dẫn đến nhu cầu và giá cước trong ngành cao hơn.", phát ngôn viên cho biết.

Hồi tháng 3, buổi hòa nhạc của ngôi sao nhạc pop Mỹ Taylor Swift trong khuôn khổ Eras Tour đã thu hút hơn 368.000 khán giả, nhiều người trong số đó là du khách. Nhu cầu thường giảm trong mùa nghỉ hè vào tháng 6 đối với các trường công lập và từ tháng 7 đến tháng 8 đối với các trường quốc tế, khi nhiều người đi du lịch nước ngoài.

Grab cho biết đây là hiện tượng xảy ra hằng năm, và trong những tháng tới tài xế có thể thấy nhu cầu của hành khách tăng lên.

"Chúng tôi đang thấy nhu cầu tăng lên sau kỳ nghỉ hè của học sinh. Dự đoán nhu cầu sẽ còn cao hơn nữa vào cuối năm khi có nhiều sự kiện lớn diễn ra, chẳng hạn như giải đua xe Công thức 1," phát ngôn viên này cho biết.

Thu nhập của tài xế xe công nghệ không giảm do số lượng tài xế tăng lên. Số liệu từ Cục Giao thông Đường bộ cho thấy số lượng giấy phép hành nghề cho tài xế xe công nghệ đã giảm nhẹ từ 54.054 vào tháng 1 xuống 53.536 vào tháng 6.

Mối lo lớn hơn đối với các tài xế là sự cạnh tranh giữa các nền tảng gọi xe. "Tôi tin rằng tất cả các công ty công nghệ này đang cố gắng cạnh tranh với nhau. Nhưng khi làm vậy, họ đặt lợi ích của mình lên trên lợi ích của các tài xế.", một tài xế Grab 67 tuổi, chia sẻ.

Đồng tình với quan điểm này, ông Tan, một tài xế hoạt động trên cả nền tảng TADA và Grab, nhìn nhận giá cước thấp hơn khi có nhiều cạnh tranh là điều tự nhiên. "Bạn (tài xế) không thể mong đợi giá cao. Người dùng đều có TADA, Ryde, Grab. Họ có thể tìm giá thấp nhất.", người đàn ông 72 tuổi nói.

Các tài xế TADA, những người cho biết thu nhập của họ không thay đổi, chia sẻ rằng họ sử dụng nền tảng nhỏ hơn này vì họ không phải trả hoa hồng cho TADA, dù nhận ít cuốc hơn.

Tuy nhiên, một tài xế không kỳ vọng mô hình không thu hoa hồng sẽ là một đặc điểm lâu dài. "Đây là lợi ích hiện tại, nhưng tôi không nghĩ nó sẽ là mãi mãi, trừ khi TADA tìm ra cách kiếm lợi nhuận từ nguồn khác," tài xế bán thời gian 55 tuổi này nói. Cũng theo quan điểm của ông, các công ty gọi xe, trong nỗ lực giành thêm thị phần, thường đưa ra các ưu đãi để thu hút tài xế. Nhưng những ưu đãi này lại bị cắt giảm đối với các tài xế có kinh nghiệm.