Tại sao Trung Quốc không phản ứng gay gắt khi lãnh đạo Đài Loan đến thăm Mỹ?

Khi cựu Chủ tịch Hạ viện Mỹ Nancy Pelosi hạ cánh xuống sân bay Đài Loan vào năm ngoái, Trung Quốc chỉ mất chưa đến một giờ đồng hồ để thông báo về các vụ thử tên lửa và tập trận quân sự quanh hòn đảo này.

So ra, phản ứng ban đầu của Bắc Kinh đối với cuộc gặp chưa từng có giữa nhà lãnh đạo Đài Loan Thái Anh Văn với Chủ tịch Hạ viện Kevin McCarthy trên đất Mỹ có thể coi là khá thầm lặng.

Lần này, Trung Quốc ra tuyên bố chỉ trích cuộc gặp gỡ và cử một tàu sân bay đến phía nam hòn đảo chính của Đài Loan. Tuy nhiên, vào sáng ngày 6/4, cơ quan quốc phòng của Đài Loan cho biết họ chỉ phát hiện một máy bay quân sự và ba tàu Trung Quốc ở khu vực xung quanh trong 24 giờ qua, tờ Bloomberg đưa tin. 

Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình có thể sẽ có phản ứng quân sự mạnh mẽ hơn trong những ngày sau, nhưng ít nhất là tại thời điểm này, ông có vài lý do để kiềm chế.

Lý do thứ nhất là ông Tập hiện đang đón tiếp Tổng thống Pháp Emmanuel Macron và Chủ tịch Ủy ban Châu Âu Ursula von der Leyen nhằm thu hút sự ủng hộ cho kế hoạch hòa bình ở Ukraine mà Bắc Kinh đề xuất.

Ông cũng cần tạo ra thiện cảm với các chính khác châu Âu để chống lại nỗ lực của Mỹ nhằm ngăn chặn Trung Quốc tiếp cận công nghệ mới như chip bán dẫn tiên tiến.

Sau khi đến Bắc Kinh vào ngày 5/4, Tổng thống Macron cho biết ông không nhận thấy “ý muốn phản ứng thái quá” từ Trung Quốc. Ông cũng đánh giá cao “khoảng thời gian cá nhân” mà ông sẽ được ông Tập dành cho trong vài ngày tới.

Ông Wen-ti Sung, chuyên gia về chính trị Đài Loan tại Đại học Quốc gia Australia, lý giải: “Nếu Bắc Kinh thực sự gia tăng căng thẳng quân sự vào thời điểm này thì họ sẽ khiến bà Von der Leyen và ông Macron lâm vào tình huống rất khó xử, và khiến các chính khách châu Âu có quan điểm cởi mở với Trung Quốc phải im hơi lặng tiếng trong thời gian dài”.

Mặt khác, sau phản ứng của Trung Quốc với chuyến thăm của bà Pelosi năm ngoái, chính phủ các nước và doanh nghiệp đã đánh giá các rủi ro liên quan đến thị trường tỷ dân. Việc này có nguy cơ làm tổn thương cuộc phục hồi kinh tế hậu COVID-19 và triển vọng tăng trưởng lâu dài của Trung Quốc. 

Ngoài ra, gần đây, ông Tập đang cố gắng cải thiện hình ảnh của Trung Quốc, thể hiện nước này luôn nỗ lực vì hòa bình thế giới. Ông cũng tìm cách hàn gắn mối quan hệ với các đồng minh chủ chốt của Mỹ, bao gồm Pháp và Australia, tránh để Trung Quốc bị cô lập trên trường quốc tế.

Về phản ứng trong nước, Trung Quốc cũng đang cố gắng quản lý dư luận tốt hơn năm ngoái. Khi đó, các trang mạng xã hội Trung Quốc đã nhắc đến khả năng Bắc Kinh sẽ ngăn bà Pelosi hạ cánh xuống Đài Bắc.

Còn hiện tại, việc tìm kiếm các từ khóa liên quan tới chuyến thăm của bà Thái và ông McCarthy trên trang Weibo hầu như chỉ cho thấy các tài khoản chính thức đăng lại tuyên bố của chính phủ.