Start-up bán hoa quả “khác người” ở thung lũng Silicon

Năm 2016, FruitGuys đạt doanh thu 30,5 triệu USD - Ảnh: Forbes.

Theo Forbes, hai mươi năm trước, doanh nhân trẻ người Mỹ Chris Mittelstaedt nảy ra ý tưởng bán hoa quả tươi tới các văn phòng tại San Francisco - nơi nhân viên luôn phải căng thẳng và chìm đắm với caffeine và đường.

Anh gọi điện tới các công ty này để tiếp thị, sau đó mua hoa quả từ tay nông dân địa phương rồi tự mình giao hàng trên chiếc Honda Civic của mình.

Hiện nay, công ty FruitGuys của anh, đặt tại phía Nam San Francisco, phủ rộng khắp nước Mỹ, với doanh thu năm ngoái đạt 30,5 triệu USD và dự báo đạt 35 triệu USD trong 2017.

Cơ hội từ vấn nạn béo phì

Mittelstaedt, 47 tuổi, chia sẻ anh bắt đầu với FruitGuys, khi đang trong tình cảnh khá thảm hại. Năm 27 tuổi, Mittelstaedt mới kết hôn và sống tại San Francisco với công việc được trả 9,5 USD/giờ.

Trong một lần trò chuyện với bạn, anh nhận ra rằng mọi người ngày càng phát phì và khao khát ăn những thứ lành mạnh. Anh nảy ra ý tưởng giao hoa quả tươi tới tận các văn phòng để đáp ứng nhu cầu đó.

Sau đó, anh thu thập thông tin của 500 công ty tại San Francisco và bắt đầu gọi điện tiếp thị, nhưng chỉ có 5 công ty đồng ý mua hàng.

Thời gian đó, Mittelstaedt thức dậy từ nửa đêm để đi mua hoa quả tại các chợ đầu mối. Hoa quả được mang về nhà, phân loại và đóng gói trước khi giao tới từng địa chỉ trên chiếc Honda Civic.

Tin đồn về dịch vụ của Mittelstaedt nhanh chóng lan ra trong giới văn phòng. Để đáp ứng lượng đơn hàng tăng nhanh, anh mượn văn phòng của một người bạn để đóng gói hoa quả từ nửa đêm cho tới 7h sáng. Không đủ tiền mua xe tải, Mittelstaedt thuê thêm một chiếc U-Haul theo ngày.

Mỗi ngày, Mittelstaedt làm việc 18 tiếng, bắt đầu từ lúc nửa đêm.

FruitGuys đã có gian hàng trên EBay khi trang này mới thành lập với 20 nhân viên.

Khi đó, vào thời kỳ đầu của bong bóng dotcom, công ty của Mittelstaedt thu về 140.000 USD vào năm 1998 và 419.000 USD vào năm 1999. Tới năm 2000, con số này là 1,3 triệu USD.

Năm 2000, Mittelstaedt nghe nói về việc một công ty bán rau quả trực tuyến có tên Webvan được đầu tư tới 400 triệu USD và bán rẻ loạt xe tải đông lạnh. Anh vội vàng tới mua 5 chiếc với giá 16.000 USD mỗi chiếc - đây cũng là lần đầu tư lớn đầu tiên của FruitGuys.

Một năm sau đó, khi bong bóng dotcom phát nổ, Webvan phá sản, còn FruitGuys mất 50% doanh thu từ eBay.

Khi đó, Mittelstaedt đang gánh trên vai nhiều khoản nợ ngân hàng, xe tải không còn hoạt động hiệu quả. Anh phải sa thải phần lớn nhân viên và lại tự mình đi giao hàng.

Năm 2003, kiên trì vượt qua giai đoạn khó khăn, việc kinh doanh khấm khá hơn, FruitGuys bắt đầu có thêm nhiều đơn hàng từ các thành phố khác và chuyển sang dùng FedEx để giao hàng.

Tới năm 2007, FruitGuys mở rộng mạng lưới dọc hành lang từ Boston tới Washington D.C.

Nói không với cổ phần hoá

Dù đặt tại thung lũng Silicon nhưng FruitGuys không đặt nặng việc thu hút vốn từ các quỹ đầu tư, mà đặt mục tiêu tăng trưởng bền vững đồng thời hỗ trợ nông dân địa phương.

Vào đầu những năm 2000, Mittelstaedt từng có ý định bán cổ phần công ty ra ngoài để hút thêm vốn đầu tư như cách các công ty tại thung lũng Silicon đang làm. Tuy nhiên, ngay sau đó anh nhận ra đây không phải quyết định sáng suốt và dừng lại đúng lúc.

FruitGuys cũng từng thử nghiệm giao hàng tại nhà ở một số khu vực vào năm 2008, giữa thời điểm suy thoái kinh tế diễn ra. Quyết định thiếu tính toán này khiến công ty không những không lãi mà còn lỗ, khiến nguồn lực cho mảng giao hàng văn phòng bị thiếu hụt và ảnh hưởng.

Qua đây, Mittelstaedt rút ra bài học chiến lược bằng cách nói "không" với những thứ không phù hợp dù mọi người đều đang làm theo cách đó.

Hiện công ty nhận giao hàng tại 15 thành phố khắp nước Mỹ với mục tiêu gần gũi với khách hàng nhất có thể và hỗ trợ các trang trại trái cây nhỏ tại từng địa phương.

Để đáp ứng các đơn hàng, FruitGuys làm việc với khoảng 200 trang trại trên khắp nước Mỹ, trong đó khu vực phía nam canh tác quanh năm, cung cấp nhiều loại trái cây khác nhau.

FruitGuys cũng tài trợ cho nông dân ở một số khu vực để ổn định canh tác, chống sâu bệnh, động vật phá hoại mùa màng.

Không kêu gọi thêm nguồn đầu tư từ bên ngoài, Mittelstaedt và vợ hiện là cổ đông chính của FruitGuys. Anh cho biết FruitGuys hiện tăng trưởng đều đặn 15 - 20% mỗi năm.