Số việc làm mới tại Mỹ cao đột biến, nhà đầu tư sợ Fed sẽ tăng mạnh lãi suất

Sáng 3/2 theo giờ địa phương (tức tối cùng ngày theo giờ Việt Nam), Cục Thống kê Lao động Mỹ đã công bố báo cáo việc làm tháng 1/2023.

Báo cáo cho thấy số việc làm phi nông nghiệp tăng thêm 517.000, vượt xa ước tính 187.000 của các nhà kinh tế do Dow Jones khảo sát, đồng thời cao hơn nhiều so với con số 260.000 của tháng 12/2022. Biểu đồ dưới đây cho thấy số việc làm tạo mới trong tháng 1 là mức cao nhất kể từ tháng 7 năm ngoái.

Tỷ lệ thất nghiệp giảm xuống còn 3,4%, thấp hơn con số 3,6% mà các nhà kinh tế dự báo. Đây là tỷ lệ thất nghiệp thấp nhất kể từ tháng 5/1969, tức là từ hơn 53 năm trước. Nếu tính cả lao động thoái chí (discouraged workers) và những người làm việc bán thời gian dù mong muốn làm toàn thời gian, tỷ lệ thất nghiệp là 6,6%. Tỷ lệ tham gia lực lượng lao động tăng nhẹ lên mức 62,4%.

CNBC dẫn lời bà Julia Pollak, Kinh tế trưởng của công ty môi giới việc làm ZipRecruiter, nhận định: “Báo cáo việc làm ngày hôm nay tốt tới mức gần như không thể tin được. Lạm phát hạ nhiệt đi cùng với tỷ lệ thất nghiệp giảm xuống thấp là chuyện viễn tưởng kinh tế, giống như tờ 20 USD rơi trên vỉa hè mà không ai nhặt hay bữa trưa miễn phí vậy”.

Thị trường chứng khoán Mỹ đi xuống khi nhà đầu tư lo ngại báo cáo việc làm tháng 1 tích cực quá mức sẽ cho Cục Dự trữ Liên bang (Fed) thêm dư địa để tiếp tục tăng lãi suất trong cuộc chiến chống lạm phát.

Tính đến 22h13 tối 3/2 theo giờ Việt Nam, chỉ số trung bình công nghiệp Dow Jones giảm khoảng 70 điểm, tương đương 0,21%; S&P 500 và Nasdaq Composite đi xuống tương ứng 0,58% và 0,78%.

Số việc làm phi nông nghiệp tăng mạnh trong tháng 1 bất chấp nỗ lực của ngân hàng trung ương Mỹ trong việc giảm tốc nền kinh tế và hạ nhiệt lạm phát. Từ tháng 3/2022 đến cuối tháng 1 vừa qua, Fed đã nâng lãi suất 7 lần liên tiếp và giảm cung tiền khoảng 500 tỷ USD.

Hôm 1/2 vừa qua, Fed tiếp tục nâng lãi suất thêm 0,25 điểm %, đánh dấu lần tăng thứ 8 liên tục. Trong thông cáo sau cuộc họp đầu tiên của năm 2023, các quan chức Fed thống nhất cho rằng “tỷ lệ thất nghiệp vẫn duy trì ở mức thấp”. Tính đến cuối tháng 12, Mỹ vẫn có khoảng 11 triệu việc làm cần tuyển dụng, tức là gần hai việc làm cho mỗi lao động thất nghiệp.

Fed có hai nhiệm vụ là ổn định giá cả và tối đa hóa việc làm. Khi Fed nâng lãi suất để kiềm chế lạm phát, thất nghiệp thường sẽ tăng. Tuy nhiên trong 6 tháng qua, tỷ lệ lạm phát đã giảm từ 9,1% xuống còn 6,5% nhưng tỷ lệ thất nghiệp cũng vẫn dao động gần mức đáy nửa thế kỷ.

Lãi suất quỹ liên bang của Mỹ hiện ở khoảng 4,5 - 4,75%, cao nhất kể từ tháng 10/2007. Các quan chức Fed cho rằng "các đợt tăng lãi suất tiếp theo sẽ cần được thực hiện để đạt được một lập trường chính sách tiền tệ đủ thắt chặt nhằm đưa lạm phát về mốc 2%”. 

Nói một cách đơn giản, Fed dự định sẽ tiếp tục nâng lãi suất trong các cuộc họp sắp tới. Thị trường tài chính tỏ ra nghi ngờ kịch bản này sau khi Chủ tịch Fed Jerome Powell công nhận rằng lạm phát đã giảm đáng kể trong những tháng gần đây.

Tuy vậy, sau khi báo cáo việc làm tháng 1/2023 được công bố, giá hợp đồng tương lai lãi suất cho thấy khả năng cao Fed sẽ tiếp tục nâng lãi suất quỹ liên bang lên khoảng 5 - 5,25% trước tháng 6, thậm chí là trước tháng 5.