Sendo thay đổi định hướng kinh doanh, ai đang sở hữu?

Ngày 5/3, Sen Đỏ thông báo tập trung siêu thị Sendo Farm, thúc đẩy chuyển đổi số cho nông sản Việt. Đánh dấu bước chuyển đổi định hướng kinh doanh của “ông lớn” thương mại điện tử Việt một thời.

Sendo Farm có định vị rẻ - tiện - lợi và dịch chuyển cơ cấu hàng hoá về tập trung mảng thực phẩm tươi sống, đặc sản địa phương, hàng tiêu dùng nhanh, chăm sóc nhà cửa và cá nhân. Trong đó, ưu tiên thúc đẩy mảng nông sản Việt.

Đây là mô hình phát triển từ dịch vụ “Nay đặt, mai nhận” được triển khai trong nhiều năm qua của Sen Đỏ. Với hướng kinh doanh mới, họ sẽ thu mua nông sản tận nguồn ở những địa phương có sản lượng lớn nhằm giảm chi phí trung gian. Sen Đỏ cũng hợp tác với các nhà sản xuất thực phẩm, hàng tiêu dùng nhanh để có giá tốt.

Khách hàng mua nông sản online trên Sen Đỏ với phương thức đặt hàng hôm nay, ngày mai được giao. Hàng hoá sẽ giao đến đối tác bán hàng siêu thị online của Sen Đỏ trong mỗi ngõ xóm, chung cư để khách hàng có thể tiện ghé lấy.

Với hình thức kinh doanh này, Sen Đỏ cho biết họ tạo thu nhập cho hàng chục nghìn người tham gia mạng lưới điểm đối tác bán hàng.

Sàn thương mại điện tử có vốn của FPT này cho biết họ sẽ lập bản đồ nông sản Việt tương ứng mùa vụ, cam kết đầu ra. Họ sẽ xuống tận vùng trồng để phối hợp cùng người trồng, hợp tác xã, công ty đánh giá quy trình chuẩn đầu vào, mở bán như livestream tại vườn, quảng cáo trực tuyến.

Năm ngoái, Sen Đỏ cho biết họ có hơn 1 triệu khách hàng và chục nghìn đối tác tham gia điểm bán online và hàng trăm nhà cung ứng lớn nhỏ. Trước đó, Sendo cùng với Tiki, Lazada từng là ba sàn thương mại điện tử có thị phần lớn nhất Việt Nam trong giai đoạn 2016 - 2018. Cuối năm ngoái, tổng thị phần Sendo và Tiki chưa đạt 1%, theo báo cáo từ hãng dữ liệu Metric.

Năm 2020, Sendo và Tiki đã bỏ lỡ cơ hội sáp nhập, tạo thành một thế lực đủ sức cạnh tranh với các sàn ngoại như Lazada hay Shopee, theo DealStreetAsia. Đàm phán bị hoãn lại do cổ đông không tìm được tiếng nói chung về điều khoản sáp nhập, một trong số đó là JD.com (Trung Quốc) - cổ đông lớn tại Tiki.

Sendo gia nhập thị trường thương mại điện tử từ rất sớm, thành lập năm 2012 và nằm trong hệ sinh thái của tập đoàn FPT. Sàn này được vận hành theo cả mô hình B2C lẫn C2C.

Họ có vốn điều lệ ban đầu là 12,6 tỷ đồng. Cổ đông sáng lập là CTCP Dịch vụ trực tuyến FPT sở hữu 66,66% cổ phần, Công ty TNHH Đầu tư FPT nắm 33,33% cổ phần và ông Nguyễn Đắc Việt Dũng (sinh năm 1974)  nắm 0,01% cổ phần Sen Đỏ. Ông Dũng cũng là Chủ tịch Hội đồng quản trị kiêm đại diện pháp luật của Sendo thời điểm đó.

Điểm khác biệt của Sendo nằm ở chỗ thay vì chỉ tập trung vào các thành phố lớn như các nền tảng khác, 2/3 lượng đơn hàng mà họ bán ra nằm ở bên ngoài các vùng đô thị chẳng hạn Hà Nội hay TP HCM. Đặc điểm này giúp Sendo nhanh chóng lọt top 4 các sàn thương mại điện tử có thị phần lớn nhất Việt Nam năm 2018, theo iPrice và cán mốc 10 triệu khách hàng cùng thời điểm.

Sendo cũng bắt đầu lọt vào “mắt xanh” các nhà đầu tư. Theo các công bố công khai, thời gian này, Sendo liên tục được rót vốn khủng. Chẳng hạn tháng 8/2018, Sendo công bố nhận được khoản đầu tư 51 triệu USD từ các nhà đầu tư Nhật Bản, Hàn Quốc và Đài Loan.

Tới tháng 11/2019, họ tiếp tục gọi vốn thành công 61 triệu USD trong vòng Series C, theo DealStreetAsia. Số tiền được đầu tư bởi các cổ đông hiện hữu cũng như hai nhà đầu tư mới EV Growth của Indonesia và Kasikornbank của Thái Lan.

Tuy nhiên, dữ liệu chúng tôi có được lại cho thấy sự hiện diện của cổ đông ngoại trong Sendo còn sớm hơn thế.

Từ tháng 3/2016, cơ cấu cổ đông Sendo có sự thay đổi khi xuất hiện SBI E-Việt Nam thuộc SBI Holdings (Singapore) nắm 14,8% cổ phần; Econtext Asia thuộc Digital Garage (Hong Kong) nắm 13,88% cổ phần và BEENOS Asia Pte. Ltd, Beenext Pte. Ltd cùng có trụ sở tại Singapore lần lượt nắm 6,58% và 2,93% cổ phần sàn thương mại điện tử Việt.

Thời gian này cũng chứng kiến các cổ đông sáng lập Sendo giảm tỷ lệ sở hữu trong công ty. Trong đó, CTCP Trực tuyến FPT nắm 13,29% cổ phần, Chủ tịch Nguyễn Đắc Việt Dũng nắm cổ phần không đáng kể, chưa tới 1%. Trong khi Công ty TNHH Đầu tư FPT sở hữu 48,48% cổ phần Sendo.

Cập nhật mới nhất đến tháng 3/2022, vốn điều lệ của Sendo gần 112 tỷ đồng, trong đó cổ đông ngoại nắm hơn 64% cổ phần. SBI E - Vietnam Pte. Ltd là cổ đông lớn nhất nắm hơn 22% cổ phần, thứ hai là Econtext Asia Limited nắm 12,9% và loạt các doanh nghiệp nước ngoài khác.

Trong khi đó, tỷ lệ sở hữu các cổ đông sáng lập thuộc hệ sinh thái FPT không được đề cập đến. Theo báo cáo tài chính hợp nhất quý IV/2024 do FPT công bố, Sendo không còn nằm trong danh sách công ty liên kết/công ty con của tập đoàn này.

Về kết quả kinh doanh, quý III/2018 là giai đoạn Sendo chạm đỉnh. Bản đồ thương mại điện tử do iPrice Group thực hiện cho thấy Sendo tăng trưởng thần tốc trong kỳ, leo lên vị trí thứ hai toàn quốc về lượng truy cập, cán mốc gần 31 triệu lượt/tháng. Bên cạnh đó, nền tảng này cũng chiếm giữ vị trí thứ hai toàn quốc về lượt ứng dụng tải xuống.

Tháng 6/2019, tại Diễn đàn Quỹ đầu tư khởi nghiệp Việt Nam 2019, khi đó ông Trần Hải Linh là Giám đốc điều hành Sendo, tiết lộ nếu tính vận hành thuần túy, sàn đã có lãi. 

Tuy nhiên, vận đỏ của Sendo đã bị chặn đứng khi đại dịch COVID-19 ập tới. Tháng 7/2022, báo cáo từ Reputa cho thấy Sendo tuột khỏi top 10 sàn thương mại điện tử phổ biến trên mạng xã hội tại Việt Nam.

Từ 2023, trong báo cáo của các  đơn vị nghiên cứu thị trường như Metric hay YouNet ECI, Sendo không còn được liệt kê trong danh sách thị phần thương mại điện tử tại Việt Nam.