Sẽ thành lập Tổ công tác phản ứng nhanh giúp tiêu thụ lúa gạo

Tại cuộc họp, các tỉnh An Giang, Đồng Tháp, Kiên Giang, thành phố Cần Thơ thống nhất sẽ thành lập Tổ công tác phản ứng nhanh, thiết lập đường dây nóng để tiếp nhận, tháo gỡ khó khăn, vướng mắc cho doanh nghiệp thu mua, vận chuyển lúa giữa các tỉnh.

Theo báo cáo của Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn của 4 tỉnh, thành phố gồm: An Giang, Đồng Tháp, Kiên Giang, thành phố Cần Thơ, hiện nay, toàn vùng còn khoảng 3 triệu tấn lúa Hè Thu và Thu Đông sớm chưa thu hoạch, tập trung chủ yếu ở Kiên Giang, Đồng Tháp và An Giang (thành phố Cần Thơ đã thu hoạch xong lúa Hè Thu năm 2021).

Tuy nhiên, do ảnh hưởng của tình hình dịch bệnh COVID-19, nên các tỉnh gặp khó khăn trong khâu thu hoạch, vận chuyển và tiêu thụ lúa, dẫn đến giá lúa tươi bán tại ruộng của bà con nông dân thấp.

Theo ông Trương Kiến Thọ, Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh An Giang, đến nay, An Giang đã thu hoạch được 145.429 ha lúa Hè Thu 2021, đạt 63,65% diện tích xuống giống, ước năng suất 5,8 tấn/ha, sản lượng 843.488 tấn. Dự kiến đến đến hết tháng 8/2021, thu hoạch cơ bản dứt điểm vụ Hè Thu 2021, với diện tích còn lại 83.050 ha.

Hiện nay, giá thu mua lúa đang có xu hướng tăng nhẹ, tuy nhiên vẫn ở mức thấp, cụ thể, các giống lúa OM 9582, OM 5451, OM 18 giá dao động từ 4.200 - 5.000 đồng/kg; IR50404 có giá từ 3.800 - 4.200 đồng/kg; nếp có giá từ 4.000 - 4.600 đồng/kg. 

Trên địa bàn toàn tỉnh hiện có 12 doanh nghiệp, công ty thực hiện thu mua lúa với diện tích là 15.654 ha; trong đó, Công ty cổ phần Tập đoàn Lộc Trời thực hiện liên kết là 11.920 ha, các doanh nghiệp đang tiếp tục thực hiện liên kết và thu mua lúa.

Đại diện Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn thành phố Cần Thơ cho rằng, do ảnh hưởng của dịch bệnh nên việc vận chuyển, lưu thông hàng hóa giữa các tỉnh gặp nhiều khó khăn đã ảnh hưởng đến việc thu hoạch và tiêu thụ lúa gạo. 

Mặt khác, giá lúa đang thấp, nhưng giá phân bón, vật tư nông nghiệp lại tăng cao, do đó cần có kiến nghị Chính phủ, Bộ Công Thương,… xem xét giảm giá bán phân bón, vật tư nông nghiệp để chia sẻ với người nông dân.

Về góc độ doanh nghiệp, bà Bùi Thị Thanh Tâm, Chủ tịch Hội đồng thành viên Tổng Công ty Lương thực miền Bắc (Vinafood 1) cho biết, hiện nay chuỗi cung ứng logistics lúa gạo đang bị đứt gãy do ảnh hưởng của dịch bệnh COVID-19; lúa bị ách tắc từ đồng ruộng cho đến nhà máy, cảng xuất khẩu.

Bà Tâm khẳng định, Vinafood 1 sẵn sàng thu mua lúa cho nông dân. Thực tế,  Vinafood 1 đang có đơn hàng 100.000 tấn gạo cần phải mua ngay để giao cho phía đối tác, nhưng "lực bất tòng tâm" vì chuỗi cung ứng logistics bị đứt gãy. Chưa kể các nhà máy ở An Giang và Đồng Tháp phải tạm mừng hoạt động do ảnh hưởng của dịch bệnh.

Bên cạnh đó, do ảnh hưởng của dịch bệnh, doanh nghiệp không thuê được tàu, hoặc container để xuất hàng cho đối tác, dẫn đến hàng hóa ùn ứ ở cảng và kho rất lớn. 

Tính đến thời điểm hiện tại, Tổng công ty Lương thực miền Bắc còn tồn hơn 118.000 tấn gạo trong các kho, trữ lượng hàng tồn từ 70 - 86% tổng diện tích kho của các công ty.

"Các địa phương nếu không sớm đưa 2 cảng Mỹ Thới và Thốt Nốt trở lại hoạt động bình thường, để giảm áp lực cho cảng Cát Lái (Tp. Hồ Chí Minh) thì bài toán đầu ra cho lúa gạo ở Đồng bằng sông Cửu Long sẽ chưa có hồi kết", bà Tâm nhấn mạnh.

Theo bà Tâm, việc áp dụng sản xuất theo phương án "3 tại chỗ" ở các nhà máy sản xuất lúa gạo là không khả thi, thay vào đó, các địa phương có thể cho doanh nghiệp thực hiện sản xuất theo phương án "một cung đường, 2 điểm đến" để đảm bảo duy trì sản xuất. Đồng thời, ưu tiên tiêm vaccine xin cho đội ngũ tham gia chuỗi logistics lúa gạo (thương lái, tài công, công nhân bốc xếp, kho, nhà máy),…

Bà Tâm mong muốn 4 địa phương sớm có giải pháp tháo gỡ khó khăn, tạo điều kiện thuận lợi trong việc di chuyển cho lực lượng tham gia thu mua, vận chuyển lúa.

Kết thúc cuộc họp, lãnh đạo các tỉnh An Giang, Đồng Tháp, Kiên Giang và thành phố Cần Thơ thống nhất sẽ tạo điều kiện thuận lợi nhất cho hoạt động thu hoặc, vận chuyển lúa gạo, hàng nông sản trên địa bàn với điều kiện người được xét nghiệm phải âm tính với SARS-CoV-2 (bằng phương pháp PCR mẫu gộp) còn hiệu lực. 

Các doanh nghiệp cập nhập danh sách lực lượng nhân công ở các nhà máy gửi các địa phương để được cấp phép đi lại. Đồng thời sẽ ưu tiên tiêm vaccine ngừa COVID-19 cho đội ngũ tham gia chuỗi logistics lúa gạo (thương lái, tài công, công nhân bốc xếp, kho, nhà máy…).

Các tỉnh An Giang, Đồng Tháp, Kiên Giang, thành phố Cần Thơ cũng thống nhất kiến nghị Trung ương có giải pháp hỗ trợ gói tài chính cho doanh nghiệp thu mua nông sản và mua tạm trữ lúa gạo.

Cùng đó, tỉnh An Giang và thành phố Cần Thơ sẽ làm việc với các cảng Mỹ Thới, cảng Thốt Nốt để có giải pháp nâng cao công suất đóng container, bốc dỡ hàng nhằm tạo thuận lợi cho doanh nghiệp xuất khẩu gạo.