Sau tết, tiểu thương và doanh nghiệp xoay xở đủ đường vì ế ấm

Gần một tháng sau Tết, các chợ, cửa hàng, siêu thị đã hoạt động trở lại bình thường với nguồn cung hàng hóa dồi dào. Tuy nhiên, qua khảo sát tại Hà Nội, sức mua giảm đáng kể mặc dù giá cả các mặt hàng về ngang bằng giá so với trước tết, trừ giá thịt lợn đang tăng từng ngày.

Chợ truyền thống ngóng khách

Tại chợ Thành Công (Ba Đình), chị Nguyễn Thị Thư, tiểu thương bán thịt lợn cho biết, dù nguồn cung dồi dào nhưng giá đang tăng hơn như thịt ba chỉ tăng từ 140.000 đồng/kg lên 150.000 đồng/kg nên người mua cũng hạn chế và chuyển sang các loại thực phẩm khác.

“Do ít khách nên lượng hàng bán được chỉ bằng 50 - 60% so cùng kỳ năm ngoái”, chị Thư chia sẻ.

Còn anh Nguyễn Văn Nam, tiểu thương bán giò chả cũng cho hay, dù giá cả nhiều mặt hàng giảm hơn so với trước Tết, song lượng khách mua lại chỉ đông vào ngày mùng 1 và ngày 15 âm lịch, còn những ngày còn lại thì rất vắng.

“Người tiêu dùng đã ngán giò chả trong những ngày tết vừa qua, do đó chỉ bán chỉ bán mối lái cho các quán ăn, nhà hàng, khách lẻ rất ít”, annh Nam thông tin.

Tại chợ Nghĩa Tân (Cầu Giấy), chị Nguyễn Mai Hương, một người dân sẻ, dù thu nhâp hai vợ chồng không giảm, song kể từ cuối năm ngoái, giá cả nhiều mặt hàng tăng giá nên và sắp tới có thể sẽ tăng tiếp. Vì vậy, thay vì ăn uống ngoài hàng vào cuối tuần, nay chị thường xuyên đi chợ và nấu nướng ở nhà để tiết kiệm chi tiêu.

“Một lần ăn uống ngoài hàng thì bằng tiền ăn cả tuần, thậm chí là hai tuần. Vì vậy, tôi thường xuyên nấu nướng hơn kể cả vào dịp cuối tuần và những ngày lễ”, chị Hương tính toán.

Trong khi đó, bà Nguyễn Thị Tươi, chủ sạp bán đồ gia dụng dự tính sẽ trả lại kiot vào cuối tháng 3 do kinh doanh ế ẩm và tiền lãi không đủ trả tiền thuê. "Nhiều sản phẩm đã giảm giá đến 50%, thậm chí đến 70% nhưng vẫn vắng khách", bà Tươi thông tin.

Nhìn nhận xu hướng này, bà Đặng Thúy Hà, Giám đốc Nghiên cứu hành vi khách hàng, NielsenIQ Việt Nam cho biết người tiêu dùng đang cắt giảm chi tiêu từ ngắn hạn sang dài hạn như lựa chọn nấu ăn tại nhà, giảm bớt mua sắm món đồ sang trọng, và hoãn các chi phí lớn...  

"Để ứng phó với chi phí hàng hóa gia tăng, người tiêu dùng tìm kiếm ưu đãi trực tuyến để cắt giảm chi tiêu mua sắm hàng tạp hóa, đồng thời ưu tiên cho việc chăm sóc sức khỏe thể chất và tinh thần, bà Hà nêu rõ.  

Niềm tin tiêu dùng có dấu hiệu cải thiện

Trong báo cáo Chiến lược đầu tư do Công ty Cổ phần Chứng khoán VNDirect phát hành tháng 1/2025, dù khẳng định tâm lý người tiêu dùng vẫn còn thận trọng, song có một số chỉ số tích cực đã thấy rõ như niềm tin tiêu dùng cải thiện và khả năng tiết kiệm tăng, tạo nền tảng cho nhu cầu tiêu dùng phục hồi rõ ràng hơn vào năm 2025. 

Tổng mức bán lẻ hàng hoá và doanh thu dịch vụ tiêu dùng theo giá hiện hành sẽ tăng khoảng 10 - 10,5% vào năm 2025 (cao hơn con số 9% của năm 2024) nhờ thị trường việc làm phục hồi và thu nhập thực tế được cải thiện do tăng trưởng kinh tế  mở rộng, xu hướng lạm phát hạ nhiệt và kỳ vọng đầu tư công thực hiện tăng tốc trong năm 2025 giúp cải thiện nhu cầu trong nước.

“Chúng tôi cho rằng chi tiêu tiêu dùng sẽ phục hồi dần trong 6 tháng đầu năm 2025, do lo ngại việc tinh gọn bộ máy có thể tạm thời ảnh hưởng đến thu nhập hộ gia đình. Tuy nhiên, tốc độ phục hồi sẽ tăng tốc trong nửa cuối năm 2025 khi thị trường lao động  khởi sắc hơn”, báo cáo kỳ vọng.

Về phía doanh nghiệp, chị Nguyễn Thị Hoa, Phó Giám đốc Công ty TNHH D.Suit Việt Nam cho biết, thông thường, những tháng đầu năm, doanh số bán hàng thường giảm so với các thời điểm khác trong năm do người dân đã mua sắm trước Tết.

Cùng với đó, do không phải là hàng thiếu yếu, nhiều người tiêu dùng cũng sẽ lựa chọn vào thời điểm cuối mùa để có những chương trình ưu đãi lớn như “mua 1 tặng 1” hay “giảm 50%” giá trị sản phẩm.

Vì vậy, bên cạnh tập trung nghiên cứu, quảng bá sản phẩm theo phân khúc khách hàng cao cấp và đẩy mạnh bán hàng online, doanh nghiệp cũng đã đưa ra nhiều chương trình giảm giá sâu để chia sẻ những khó khăn khi khách hàng đang có tâm lý thắt chặt chi tiêu.

“Chúng tôi có nhiều chương trình hỗ trợ cho khách mua hàng như giao hàng miễn phí trong nội thành, được đổi hàng trong thời gian 15 ngày. Hiện, doanh số bán ra đã tích cực hơn rất nhiều và kỳ vọng doanh thu trong 6 tháng đầu năm sẽ tăng trên 10%”, chị Hoa tin tưởng. 

Về phía các nhà bán lẻ, ông Nguyễn Minh Tuấn, Giám đốc Siêu thị GO! Thăng Long cho biết, sức mua của người dân vẫn duy trì đà tăng trưởng song ở mức thấp. Đáng chú ý, cơ cấu giỏ hàng tập trung vào các sản phẩm tươi sống, rau củ quả, thịt cá và các sản phẩm thiết yếu khác như đường sữa, trứng và các loại đồ khô...

Còn đối với các mặt hàng gia dụng, điện máy, thời trang có xu hướng giảm hơn so với cùng kỳ. Đây là xu hướng tất yếu của người dân khi thắt chặt chi tiêu.

Để kích cầu tiêu dùng, từ giữa tháng 2 đến nay, đơn vị tung ra chương trình ưu đãi đồng loạt “Giảm hết cỡ, giá cực rẻ” như giảm đến 40% đồ dùng chăm sóc cá nhân đến vệ sinh nhà cửa, thực phẩm, món ăn chế biến sẵn giảm đến 28% hay khuyến mại “mua 2 tặng 1”,…

"Doanh số mùa Tết cơ bản ổn định nhưng trước tình hình kinh tế còn khó khăn, người dân ít tiền hơn nên việc giảm giá để đồng hành cùng người tiêu dùng cũng là cách kích thích sức mua. Chính sách này sẽ được thực hiện thường xuyên hơn", ông Tuấn thông tin.

Đưa ra lời khuyên cho các doanh nghiệp, bà Đặng Thúy Hà cho rằng nếu thu nhập người dân không được cải thiện, sức mua sẽ khó phục hồi trong thời gian tới. Trong bối cảnh này, việc điều chỉnh chiến lược kinh doanh để phù hợp với nhu cầu mới của thị trường sẽ là yếu tố sống còn đối với doanh nghiệp. 

“Doanh nghiệp cần linh hoạt, nhanh chóng thích nghi, đổi mới và đánh giá lại chiến lược kinh doanh để phù hợp với những nhu cầu và xu hướng tiêu dùng hiện nay”, bà Thúy Hà gợi mở.