Reuters: Trung Quốc tiết kiệm được hàng tỷ USD nhờ nhập khẩu dầu thô cấm vận

Hệ quả bất ngờ

Trong năm nay, Trung Quốc đã tiết kiệm được gần 10 tỷ USD thông qua việc nhập khẩu lượng dầu thô kỷ lục từ các nước bị phương Tây cấm vận. Đây là con số Reuters tính toán dựa trên dữ liệu của các thương nhân và công ty theo dõi tàu thuyền. 

Các lệnh trừng phạt mà Mỹ và những quốc gia khác áp đặt lên Nga, Iran và Venezuela vô hình trung đã giúp hạ chi phí nhập khẩu năng lượng cho các nhà máy lọc dầu tại Trung Quốc. Về phần mình, Bắc Kinh thường xuyên chỉ trích các hình phạt "đơn phương” của phương Tây.

Trung Quốc là quốc gia chế biến và tiêu thụ dầu mỏ lớn thứ hai thế giới. Nguồn nhập khẩu giá rẻ giúp các công ty dầu mỏ của nước này tăng cường biên lợi nhuận và xuất lượng. Một trong những đối tượng được hưởng lợi nhiều nhất là các nhà máy lọc dầu tư nhân nhỏ.

Đồng thời, dầu thô giá rẻ cũng tạo điều kiện cho các nhà máy lọc dầu của nhà nước Trung Quốc thu lợi nhuận béo bở từ hoạt động xuất khẩu. Mặc khác, xuất khẩu sang Trung Quốc đã giúp Nga, Iran và Venezuela bán được lượng dầu bị cấm vận.

Trong 9 tháng đầu năm 2023, Trung Quốc đã nhập khẩu kỷ lục 2,7 triệu thùng dầu thô/ngày bằng đường biển từ Iran, Nga và Venezuela, theo dữ liệu trung bình được cung cấp bởi các công ty Vortexa và Kpler.

Ba quốc gia này chiếm 25% lượng dầu Trung Quốc nhập khẩu trong 9 tháng qua, cao hơn đáng kể tỷ trọng 21% trong năm 2022 và 12% trong năm 2020. Ngược lại, các quốc gia Trung Đông, Tây Phi và Nam Mỹ đã đánh mất thị phần tại Trung Quốc.

Ông Kang Wu, nhà phân tích cấp cao tại S&P Global Commodity Insights, cho biết 10 tỷ USD tiết kiệm được chỉ bằng một phần nhỏ tổng chi phí nhập khẩu dầu thô của Trung Quốc. Tuy nhiên, số tiền này có ý nghĩa lớn với những nhà máy lọc dầu tư nhân.

Chiết khấu mạnh

Trong 9 tháng đầu năm 2023, trung bình mỗi ngày Nga cung cấp 1,3 triệu thùng dầu theo đường biển và 800.000 thùng qua đường ống cho Trung Quốc, theo dữ liệu từ Vortexa và Kpler.

Trong năm nay, Trung Quốc đã tiết kiệm 4,3 tỷ USD bằng cách nhập khẩu dầu Nga, dựa trên so sánh của Reuters về chênh lệch giá hàng tháng giữa dầu ESPO của Nga và Tupi của Brazil cũng như giữa dầu Urals với Oman.

Đối với Venezuela, Trung Quốc chủ yếu mua loại dầu thô hạng nặng Merey. Bình quân Trung Quốc được chiết khấu 10 USD/thùng so với dầu thô cùng loại của Colombia.Trung Quốc mua khoảng 430.000 thùng dầu/ngày từ Venezuela trong 9 tháng đầu năm, tiết kiệm được 1,17 tỷ USD.

Và khi mua dầu từ Iran thay vì Oman, Trung Quốc được giảm giá khoảng 15 USD/thùng. Tính chung, trong 9 tháng đầu năm, Trung Quốc tiết kiệm được 4,2 tỷ USD khi nhập khẩu kỷ lục 1 triệu thùng dầu/ngày từ Iran.

Cùng kỳ năm 2017, trước khi dầu Iran chưa bị cấm vận, cao nhất Trung Quốc chỉ nhập khẩu khoảng 623.000 thùng/ngày. Hiện tại, Tehran đã nâng sản lượng lên gần mức tối đa và chiết khấu đến 17 USD/thùng so với dầu Brent.

Phát ngôn viên của Bộ Ngoại giao Mỹ cho biết kể từ năm 2021, nước này đã trừng phạt hơn 180 cá nhân và tổ chức kinh doanh dầu và hóa dầu của Iran. Họ nói thêm rằng các lệnh trừng phạt đã gây ra siêu lạm phát ở Iran và khiến đồng nội tệ của nước này lao dốc.  

Giới phân tích cho biết dầu thô của Iran chủ yếu được bán sang Trung Quốc. Nếu Mỹ thắt chặt các lệnh trừng phạt lên Tehran vì cuộc xung đột gần đây ở Israel, hoạt động xuất khẩu dầu của Iran có thể sẽ bị hạn chế.