Quỹ đất xây nhà ở giá rẻ mới đáp ứng được 36% nhu cầu của người dân

Tại phiên chất vấn chiều 3/11, nhiều đại biểu Quốc hội (ĐBQH) đã nêu các vấn đề liên quan đến việc phát triển nhà ở xã hội cho người thu nhập thấp.

Cụ thể, đại biểu Nguyễn Thị Lệ (đoàn TP HCM) cho biết, việc phát triển nhà ở xã hội trong thời gian qua chủ yếu do nguồn lực xã hội hóa, chính vì vậy việc hoàn thiện các dự án nhà ở xã hội phụ thuộc vào các chủ đầu tư dự án, mặt khác quy định pháp luật về nhà ở chưa đảm bảo cho việc tạo nguồn cung nhà ở xã hội và chưa nâng cao trách nhiệm xã hội của các doanh nghiệp. Chính vì vậy, nguồn cung nhà ở trong thời gian qua còn ít.

"Trong thời gian tới Bộ Xây dựng có ban hành hoặc đề xuất ban hành chính sách gì để khuyến khích phát triển nhà xã hội, đặc biệt là hỗ trợ vốn và đơn giản hóa thủ tục hành chính trong quy trình đầu tư nhằm tăng nguồn của nhà ở xã hội, nâng cao trách nhiệm xã hội của các doanh nghiệp, chủ đầu tư và đáp ứng được nhu cầu nhà ở xã hội của công nhân, viên chức, người lao động có thu nhập thấp?", đại biểu đặt vấn đề.

Trả lời vấn đề này, Bộ trưởng Nguyễn Thanh Nghị cho biết, việc đầu tư nhà ở xã hội trong thời gian qua đã đạt được một số kết quả nhưng chưa được như mong muốn. Kết quả đến nay có 7,79 triệu m2 nhà ở xã hội, so với yêu cầu 12,5 triệu m2, quỹ đất dành cho nhà ở xã hội chỉ đáp ứng được hơn 36% so với nhu cầu.

Nguyên nhân là do một số tồn tại, vướng mắc. Trong đó, quy định pháp luật vẫn còn một số tồn tại cần được sửa đổi bổ sung để đáp ứng nhu cầu. Đặc biệt là sửa đổi Luật Nhà ở và các luật có liên quan về một số nội dung như trình tự mua bán nhà ở xã hội, việc xác định giá bán nhà ở xã hội, các chính sách ưu đãi cho chủ đầu tư thực hiện các dự án nhà ở xã hội, nhà ở công nhân, quy định các dự án nhà ở xã hội phải dành tối thiểu 20% diện tích nhà ở để cho thuê,…

Ngoài ra, việc bố trí nguồn vốn để phát triển dự án nhà ở xã hội cũng gặp khó khăn. Hiện Ngân hàng chính sách xã hội chỉ bố trí được nguồn vốn khoảng 35% so với nhu cầu. Ngoài ra, địa phương chưa quan tâm đúng mức tới việc hỗ trợ chủ đầu tư trong việc xây dựng hạ tầng kỹ thuật trong và ngoài hàng rào dự án nhà ở xã hội theo quy định.

Cuối cùng, Bộ trưởng Bộ Xây dựng nêu ba nhóm giải pháp cụ thể:

Thứ nhất, đối với các bộ ngành cần tập trung hoàn thiện hệ thống pháp luật nhằm tháo gỡ vướng mắc để tăng nguồn cung nhà ở xã hội.

Thứ hai, rà soát nhận diện để tháo gỡ khó khăn vướng mắc cho các dự án

Thứ ba, tập trung triển khai có hiệu quả đề án đầu tư xây dựng ít nhất 1 triệu căn hộ nhà ở xã hội cho đối tượng thu nhập thấp, công nhân khu công nghiệp.

Cũng tại phiên chất vấn, Đại biểu Tô Văn Tám (Kon Tum) đặt câu hỏi: Mục tiêu của nhà ở xã hội là hướng đến người có thu nhập thấp và giải quyết nhà ở giá rẻ là điểm mấu chốt về vấn đề nhà ở cho công nhân và người lao động; mục tiêu này khó thực hiện khi giá nhà ở xã hội đang ở mức rất cao so với thu nhập của người lao động.

Một số số liệu cho thấy giá trung bình ở mức trên 15 triệu đồng/mét vuông, có nơi từ 21-25 triệu đồng/m2. Bộ trưởng cho biết nguyên nhân của thực trạng này; có thể đưa giá nhà ở xã hội trở về phù hợp với khả năng của công nhân, người lao động có thu nhập thấp hay không; nếu được thì giải pháp nào và trong thời gian bao lâu?

Trả lời đại biểu, Bộ Trưởng Xây dựng thừa nhận, mục tiêu phát triển nhà ở xã hội theo chiến lược nhà ở quốc gia đến năm 2020 chưa đạt. Giá nhà ở xã hội cũng đang ở mức cao.

Nguyên nhân là do chưa đảm bảo được nguồn cung; quỹ đất dành cho phát triển nhà ở xã hội còn hạn chế; nguồn vốn phát triển nhà ở xã hội chưa đảm bảo; chính sách ưu đãi, khuyến khích chưa được thu hút; tổ chức thực hiện về quy trình, thủ tục còn nhiều phức tạp.

Về giải pháp, Bộ trưởng cho biết thời gian tới sẽ sửa đổi đồng bộ pháp luật để thu hút phát triển nhà ở xã hội, cũng như chính sách ưu đãi trong phát triển nhà ở xã hội. Đặc biệt thực hiện đề án phát triển 1 triệu căn nhà ở xã hội Bộ Xây dựng đang trình Thủ tướng chính phủ xem xét phê duyệt. Cố gắng đáp ứng mục tiêu nhà ở thu nhập thấp, cùng với đó đảm bảo giá nhà xã hội sẽ phù hợp hơn với thu nhập của người dân.

Theo báo cáo quý III/2022 Bộ Xây dựng tổng hợp số liệu từ các địa phương, số lượng dự án nhà ở thu nhập thấp, nhà ở cho công nhân được cấp phép, đang triển khai, đã hoàn thành rất hạn chế.

Cụ thể, đối với dự án nhà ở thu nhập thấp, số lượng dự án nhà ở thu nhập thấp hoàn thành là hai dự án với 310 căn hoàn thành tại Kon Tum, Trà Vinh; giảm 33% so với quý II và giảm 65% so với cùng kỳ năm 2021.

Số lượng dự án nhà ở thu nhập thấp đang triển khai xây dựng là 46 dự án với 25.216 căn; số lượng dự án, giảm 52% so với quý trước và giảm khoảng 45% so với cùng kỳ năm ngoái.

Số lượng dự án nhà ở thu nhập thấp được cấp phép mới là một dự án với quy mô 690 căn tại Thái Bình; giảm 75% so với quý II và tương đương với cùng kỳ năm 2021.

Số lượng dự án nhà ở thu nhập thấp được các Sở Xây dựng có văn bản thông báo đủ điều kiện bán nhà ở hình thành trong tương lai là 6 dự án với 2.327 căn hộ; giảm 24% so với quý II/2022 nhưng 50% so với cùng kỳ năm 2021.

Đối với dự án nhà ở công nhân, số lượng dự án nhà ở công nhân đang triển khai xây dựng là 27 dự án với 20.250 căn, tập trung chủ yếu tại Long An (10 dự án), Phú Thọ và Bắc Giang (3 dự án); tăng khoảng 113% so với quý trước.

Số lượng dự án nhà ở công nhân được cấp phép mới là 01 dự án với 865 căn tại Phú Thọ. Số lượng dự án nhà ở công nhân được các Sở Xây dựng có văn bản thông báo đủ điều kiện bán nhà ở hình thành trong tương lai là một dự án với 864 căn tại Bắc Giang.