Ô tô Việt đắt gấp đôi Thái: Bộ Công thương nói thật nguyên nhân
Giá xe cao do thuế phí nhiều
Trong Báo cáo về tình hình công nghiệp ô tô mới nhất của Bộ Công Thương, Bộ này cho rằng: Ngành ô tô đã đóng góp hàng tỷ USD vào ngân sách Nhà nước, góp phần giảm nhập siêu. Đồng thời tạo ra việc làm trực tiếp cho hơn 120 nghìn lao động.
|
Tính đến năm 2016, ngành sản xuất ô tô trong nước có khoảng 173 doanh nghiệp sản xuất, lắp ráp, trong đó 56 doanh nghiệp sản xuất xe từ linh kiện rời, 117 doanh nghiệp sản xuất từ xe cơ sở. Đa phần các doanh nghiệp có quy mô vừa và nhỏ.
Tuy nhiên, Bộ Công Thương đánh giá: Ngành sản xuất, lắp ráp ô tô trong nước vẫn chưa đạt được tiêu chí của ngành sản xuất ô tô thực sự (phần lớn mới ở mức độ lắp ráp đơn giản), dây chuyền sản xuất chủ yếu chỉ gồm 4 công đoạn chính là hàn, sơn, lắp ráp, kiểm tra.
Đặc biệt, Bộ Công Thương cho rằng: Giá bán xe vẫn ở mức cao so với các nước trong khu vực. Mức giá xe ô tô tại Việt Nam cao hơn gần 2 lần so với các nước trong khu vực (Thái Lan và Indonexia), và con số này còn lớn hơn nếu so với các nước có ngành công nghiệp ô tô đã phát triển ổn định như Hoa Kỳ và Nhật Bản.
Nguyên nhân lớn nhất khiến giá xe ô tô ở mức cao là do thuế và phí của nước ta cao, đồng thời sản lượng tích lũy trong nước thấp (các doanh nghiệp đang sản xuất dưới rất xa so với công suất thiết kế). Chất lượng xe sản xuất, lắp ráp trong nước mặc dù đã được cải thiện nhưng vẫn không bằng xe nhập khẩu.
Bộ Công Thương cũng thừa nhận thất bại trong việc nâng tỷ lệ nội địa hóa xe dưới 9 chỗ. Mục tiêu đề ra là 40% vào năm 2005, 60% vào năm 2010, tuy nhiên đến nay mới đạt bình quân khoảng 7 - 10%, trong đó Thaco đạt 15 - 18%, Toyota Việt Nam đạt 37% đối với riêng dòng xe Innova, thấp hơn mục tiêu đề ra.
Các sản phẩm đã được nội địa hóa mang hàm lượng công nghệ rất thấp như: săm, lốp ô tô, ghế ngồi, gương, kính, bộ dây điện, ắc-quy, sản phẩm nhựa... Hàng năm, các doanh nghiệp phải nhập khẩu khoảng 2 - 3,5 tỷ USD các linh kiện, phụ tùng phục vụ cho sản xuất lắp ráp và sửa chữa xe.
“Hiện nay, tỷ lệ nội địa hóa của các nước trong khu vực trung bình đã đạt được 65 - 70%, Thái Lan đạt tới 80%. Như vậy, nếu các nhà sản xuất ô tô trong nước không sớm có giải pháp hữu hiệu nâng cao tỷ lệ nội địa hóa, chắc chắn sẽ khó lòng cạnh tranh với thị trường khu vực khi Khu vực Thương mại Tự do ASEAN - AFTA có hiệu lực”, Bộ Công Thương cảnh báo.
|
Vẫn muốn làm ô tô
Dù ngành ô tô đang đứng trước nhiều thách thức, nhưng Bộ Công Thương vẫn kiên trì mục tiêu phát triển ngành này.
Để phát triển ngành công nghiệp ô tô Việt Nam, gắn liền với mục tiêu tăng tỷ lệ nội địa hóa trong ngành công nghiệp ô tô, Bộ Công Thương cho hay đã thành lập Tổ công tác liên ngành đánh giá toàn diện thị trường ô tô Việt Nam trong mối tương quan với thị trường khu vực và thế giới.
Tổ công tác đã làm việc với các doanh nghiệp ngành ô tô Việt Nam, qua đó sẽ xác định rõ kế hoạch phát triển sản xuất của từng doanh nghiệp trong giai đoạn 2018 - 2020; tổng hợp các khó khăn, vướng mắc, kiến nghị của doanh nghiệp và đề xuất giải pháp tháo gỡ, hỗ trợ doanh nghiệp theo hướng: Điều chỉnh các chính sách về thuế, thị trường, hình thành hệ thống nhà cung cấp linh kiện và phụ tùng; Hỗ trợ doanh nghiệp tiếp tục sản xuất ô tô trong nước để cắt giảm chi phí sản xuất; hạ giá thành; cải tiến chất lượng...
Ngoài ra, Bộ Công Thương đang khẩn trương tập trung xây dựng Nghị định về sản xuất, lắp ráp, nhập khẩu ô tô nhằm quy định điều kiện cụ thể về ngành này, qua đó đảm bảo thị trường ô tô phát triển bền vững, minh bạch, đảm bảo quyền lợi người tiêu dùng và cộng đồng doanh nghiệp để trình Chính phủ trong thời gian tới.
Bên cạnh đó, Bộ Công Thương đang nghiên cứu, áp dụng biện pháp tự vệ thương mại khi xe ô tô nguyên chiếc nhập khẩu gia tăng đột biến và ảnh hưởng đáng kể đến sản xuất trong nước.
Để khuyến khích ngành sản xuất ô tô trong nước, Bộ Công Thương cũng đang nghiên cứu, áp dụng biện pháp chống gian lận thương mại để hạn chế việc xe ô tô nguyên chiếc nhập khẩu do khai báo giá hải quan thấp gây tác động bất lợi đến sản xuất trong nước.
Trong thời gian tới, một số doanh nghiệp tư nhân trong nước như Công ty cổ phần Tập đoàn Trường Hải tại Chu Lai, tỉnh Quảng Nam, Thành Công tại Ninh Bình... sẽ triển khai một số dự án có quy mô lớn hướng tới mục tiêu đáp ứng nhu cầu nội địa và xuất khẩu trong các nước ASEAN và khu vực lân cận. Các dự án có quy mô lớn, khoảng 100.000 xe/năm đối với xe dưới 9 chỗ và trên 30.000 xe/năm đối với xe thương mại.
"Các dòng xe này chưa có cơ sở sản xuất lớn ở khu vực ASEAN là điều kiện thuận lợi để phát triển ngành công nghiệp hỗ trợ nội địa, hướng tới mục tiêu nội địa hóa 40% đến năm 2020 - 2021 để hưởng ưu đãi thuế nhập khẩu 0% trong khu vực ASEAN, đồng thời tác động tích cực đến cán cân thương mại ô tô Việt Nam", Bộ Công Thương lạc quan.
