'Nội dung thấp hèn' có thể cản giấc mộng hóa rồng của 'kỳ lân tỷ đô'

Giới đầu tư và doanh nhân Trung Quốc đang đặt hy vọng vào trí tuệ nhân tạo (AI). Chính phủ cũng đầu tư nhiều tiền và nhân tài để đưa đất nước lên vị thế dẫn đầu về AI. Trong bối cảnh ấy, Jinri Toutiao, nền tảng cung cấp nội dung số có trị giá vài chục tỷ USD, đang là một tấm gương sáng, Tech In Asia nhận xét. Jinri Toutiao sử dụng trí tuệ nhân tạo để cung cấp những nội dung mà độc giả thích từ vô số nguồn.

Công nghệ Học sâu (Deep Learning) giúp Jinri Toutiao hiểu sở thích và thị hiếu của người dùng, rồi căn cứ vào đó phân phối nội dung mà độc giả thích để kiếm nhiều nhấp chuột hơn. Facebook và Twitter cũng sử dụng máy học vào quá trình sắp xếp bảng tin nhưng thuật toán của họ ưu tiên các mối quan hệ trên mạng xã hội. Khi mở ứng dụng Jinri Toutiao, độc giả sẽ thấy loạt bài đăng theo nhiều lĩnh vực, từ tin tức chính trị, xã hội cho tới những video hài hước.

Trụ sở của Bytedance, công ty sở hữu ứng dụng Jinri Toutiao, ở thành phố Bắc Kinh. Ảnh: Tech In Asia

Mục tiêu của Jinri Toutiao trong năm 2018 là phát triển mạnh các dịch vụ tích hợp AI và mở rộng kinh doanh quy mô quốc tế. Còn trong tương lai xa, công ty phấn đấu trở thành thương hiệu hàng đầu thế giới trên thị trường nội dung trực tuyến, vượt qua Facebook, Twitter và các trang tin nổi tiếng như New York Times hay Buzzfeed. Hồi tháng 5 năm ngoái, tạp chí Forbes ước tính giá trị của Jinri Toutiao là 11 tỷ USD, và nó là một trong những kỳ lân (công ty có trị giá từ 1 tỷ USD trở lên) lớn nhất thế giới.

Nỗi bất bình của báo nhà nước

Hồi tháng 9 năm ngoái, báo Nhân dân Nhật báo - cơ quan ngôn luận của đảng Cộng sản Trung Quốc - đăng hàng loạt bài xã luận với nội dung chỉ trích Jinri Toutiao (nghĩa là “Tin nóng hôm nay” trong tiếng Trung).

Bytedance, công ty mẹ của Jinri Toutiao, đặt mục tiêu đưa giá trị ứng dụng lên mức trên 30 tỷ USD trong vòng gọi vốn sắp tới, theo trang The Information. Nếu mục tiêu của họ trở thành hiện thực, start-up mới hoạt động 5 năm sẽ có giá trị gấp khoảng 10 lần so với The New York Times, tờ báo nổi tiếng ra đời 166 năm trước.

Vấn đề của Jinri Toutiao, theo Nhân dân Nhật báo, là nó cho phép những nội dung thấp hèn và lừa đảo “lộng hành”.

“AI quyết định nội dung nào đó hiển thị hay không và ai sẽ đọc nó. Quy tắc duy nhất để AI quyết định là: Nội dung hấp dẫn không? Tiêu chuẩn đơn giản ấy coi nhẹ chất lượng và sự đa dạng trong nội dung”, một bài xã luận nhận định.

Ở Trung Quốc, nội dung trên các phương tiện thông tin đại chúng phải tuân thủ các quy định liên quan tới bản quyền và đạo đức. Chẳng hạn, chính phủ cấm xuất bản những nội dung khiêu dâm, bạo lực, giả mạo. Các cơ quan giám sát cũng kiểm duyệt nội dung chặt chẽ trong những giai đoạn nhạy cảm để bảo đảm không công dân nào vi phạm những giá trị cốt lõi của Đảng.

Một bài xã luận cũng kêu gọi Jinri Toutiao có “trách nhiệm xã hội” và cần một người đảm nhận vị trí tổng biên tập.

“Trong mọi thời đại, tổng biên tập là vị trí không thể thiếu trong quá trình sản xuất nội dung. Đó là vị trí cần thiết, ngay cả khi cơ chế phân phối tin vận hành hoàn hảo. Dù công nghệ đã phát triển tới mức hoàn hảo, việc sản xuất nội dung không nên chỉ phụ thuộc vào các thuật toán”, bài xã luận nhấn mạnh.

Ông David Bandurski, giám đốc Dự án Truyền thông Trung Quốc và là nhà nghiên cứu của Viện Robert Bosch ở Berlin, Đức, nhận định rằng do AI có thể trở thành công cụ đầy quyền năng để sắp xếp tin tức, chính phủ Trung Quốc muốn con người quyết định nội dung và cách thức mà con người đọc tin.

Anh Zhang Yiming, người sáng lập và điều hành ứng dụng Jinri Toutiao, khẳng định "nội dung thấp hèn" phá hoại hoạt động kinh doanh của công ty. Ảnh: Tech In Asia

“Giữa biển thông tin của thời đại số, Đảng Cộng sản Trung Quốc không muốn những thông tin hữu ích chìm nghỉm và mất hút bởi nhu cầu đọc tin tức giải trí - mảng nội dung đa số công chúng thích”, ông lập luận.

Cam kết loại trừ "nội dung thấp hèn"

Sau loạt bài của Nhân dân Nhật báo, Jinri Toutiao công bố một lá thư để cam kết họ sẽ hoàn thiện công nghệ máy học để có thể quảng bá những nội dung hữu ích (như tin về sức khỏe, khoa học).

Zhang Yiming, giám đốc điều hành Jinri Toutiao, từng phát biểu trong năm 2016 rằng công ty của anh không phải là doanh nghiệp truyền thông. Jinri Toutiao ứng dụng AI để phân phối nội dung, chứ không sản xuất.

“Một biên tập viên sẽ ra quyết định phân phối nội dung theo sở thích cá nhân, còn Jinri Toutiao không quyết định thay cho độc giả. Jinri Toutiao không hưởng lợi từ những nội dung tục tĩu. Trên thực tế, nội dung thấp hèn gây hại cho hoạt động kinh doanh của chúng tôi”, Zhang nhấn mạnh.

Sự phổ biến của “nội dung thấp hèn” vẫn không thể cản trở Jinri Toutiao trở thành ngôi sao sáng trong thị trường quảng cáo. Trong năm 2017, công ty ước tính họ có thể đạt doanh thu quảng cáo 2,5 tỷ USD. Phần lớn quảng cáo trên ứng dụng hướng tới 200 triệu người sử dụng hàng tháng, tương đương 1/6 dân số Trung Quốc. Với những con số ấn tượng như thế, Jinri Toutiao đang trên đà thay đổi cục diện thị trường quảng cáo trực tuyến ở đại lục, nơi 3 “đại gia” công nghệ Baidu, Alibaba và Tencent thống trị trong nhiều năm qua.