Hành trình trở thành tỷ phú của thầy dạy Yoga nghèo

23 năm trước, Baba Ramdev chỉ là một thầy dạy Yoga nghèo sống ở chân dãy núi Himalaya. Hồi ấy ông thề rằng ông sẽ trở thành một thầy tu khổ hạnh Ấn Độ Giáo, nghĩa là ông sẽ chối bỏ ham muốn vật chất.

Song ngày nay người dân có thể thấy Ramdev trong phần lớn những nơi có "mùi" vật chất. Bạn chỉ cần bật một kênh truyền hình bất kỳ của Ấn Độ và sẽ thấy Ramdev trình diễn động tác Yoga. Trong một kênh khác, bạn sẽ thấy ông trong đoạn phim quảng cáo dầu gội đàu và xà phòng. Nếu bạn tới bất kỳ thành phố nào ở Ấn Độ, bạn sẽ thấy khuôn mặt của Ramdev trên những cửa hàng bán sản phẩm của Patanjali Ayurved - tập đoàn trị giá nhiều tỷ USD mà ông điều hành.

Baba Ramdev xuất hiện trong rất nhiều phim quảng cáo của tập đoàn do ông sáng lập. Ảnh: India Times

Ramdev khẳng định mục tiêu của ông là bán những sản phẩm cải thiện sức khỏe mà mọi gia đình đều cần - như kem đánh răng từ cây đinh hương và nghệ; xà phòng rửa tay từ quả hạnh, nghệ Tây và dầu của cây chè; dung dịch lau sàn từ nước tiểu bò. Từ năm 2012, doanh thu của tập đoàn tăng vọt từ 69 triệu USD lên 1,6 tỷ USD. Họ trở thành tập đoàn kinh doanh hàng tiêu dùng tăng trưởng nhanh nhất ở Ấn Độ, và Ramdev dự đoán ông sẽ thâu tóm chi nhánh của một số tập đoàn đa quốc gia như Nestle và Unilever trong năm tới.

Câu chuyện cuộc đời Ramdev giống như một vở kịch bất ngờ. Ông thề sống đời khổ hạnh nhưng cuối cùng lại trở thành một trong những doanh nhân giàu nhất Ấn Độ. Patanjali là một thương hiệu nổi tiếng khắp Ấn Độ và nhiều người gọi nó là tập đoàn của Ramdev, nhưng về lý thuyết ông không phải là người sở hữu hay điều hành nó. Xã hội Ấn Độ không chấp nhận một thầy tu khổ hạnh hưởng lợi ích từ một doanh nghiệp. Vì thế Ramdev không sở hữu cổ phiếu và cũng chẳng nhận lương. Ông nói tài sản của ông là con số không. Tập đoàn chỉ gọi ông là "Đại sứ thương hiệu" không phản ánh đúng quyền lực của ông.

"Nếu bạn phải chọn 5 người Ấn Độ phi thường đang còn sống, nghĩa là những cá nhân làm thay đổi xã hội, Ramdev sẽ là một trong số họ. Nhiều thầy dạy Yoga có số người hâm mộ khổng lồ, nhưng Ramdev là người duy nhất có thể gây dựng một doanh nghiệp có lợi nhuận khủng", Chiki Sarkar, một nhà báo ở New Delhi, bình luận.

Những sản phẩm có nguồn gốc từ thực vật của tập đoàn Patanjali. Ảnh: Bloomberg

Bất chấp thành công về tài chính lẫn danh tiếng, cuộc đời của Ramdev vẫn là một bí ẩn. Không ai biết năm ông chào đời (có lẽ ông 50-55 tuổi).

"Mọi người có thể thấy Ramdev ở khắp nơi, nhưng chẳng ai hiểu ông ấy", Priyanka Pathak-Narain, một nhà báo ở Mumbai từng viết tiểu sử Ramdev vào năm 2016, bình luận. Theo cô, Ramdev là lăng kính hoàn hảo để mọi người tìm hiểu Ấn Độ thời nay, bởi ông là mối quan hệ tổng hòa giữa kinh doanh, tôn giáo, chính trị.

Thương hiệu Patanjali trở nên ngày càng phổ biến trong bối cảnh tinh thần dân tộc dâng cao và giúp đảng Bharatiya Janata giành thắng lợi trong tổng tuyển cử Ấn Độ vào năm 2014. Chẳng hạn, những phim quảng cáo dung dịch tẩy rửa sàn từ nước tiểu bò kêu gọi người tiêu dùng cứu đất nước khỏi sự bóc lọt kinh tế của các công ty nước ngoài và tham gia phong trào cứu bò, con vật mà người dân Ấn Độ tôn thờ.