Những khoản vay đặc biệt của chính phủ Trung Quốc

Theo Bloomberg, Trung Quốc đã từng phát hành trái phiếu đặc biệt trong cuộc khủng hoảng tài chính châu Á những năm 1990 và tài trợ cho quĩ đầu tư quốc gia năm 2007.

1. Trái phiếu chính phủ đặc biệt là gì?

Khác với nợ chính phủ thông thường, trái phiếu đặc biệt được phát hành để phục vụ cho một chính sách cụ thể hoặc nhằm giải quyết một vấn đề nhất định.

Trái phiếu đặc biệt không phải là một bộ phận trong ngân sách chính thức của Trung Quốc, và do đó không được tính vào thâm hụt ngân sách.  

Mục tiêu thâm hụt ngân sách năm 2020 của Trung Quốc là hơn 3,6% GDP, cao hơn nhiều các mức mục tiêu trong những năm gần đây. Một quan chức cấp cao cho biết việc Trung Quốc tăng cường vay nợ để hỗ trợ nền kinh tế là khả thi và cần thiết. Chính phủ trung ương sẽ trả lãi vay và 30% tiền gốc.

2. Trái phiếu đặc biệt đã được Trung Quốc sử dụng như thế nào?

Trong cuộc khủng hoảng tài chính châu Á, Trung Quốc đã bán ra lượng trái phiếu chính phủ đặc biệt với qui mô 270 tỉ nhân dân tệ nhằm huy động vốn cho các ngân hàng nhà nước lớn và bù đắp cho tổn thất từ các tài sản không sinh lời như nợ xấu. Đây là đợt phát hành trái phiếu lớn nhất của chính phủ Trung Quốc tính đến những năm 1990.

Năm 2007, lượng trái phiếu chính phủ đặc biệt trị giá 1.550 tỉ nhân dân tệ đã được phát hành để cấp vốn cho quĩ đầu tư quốc gia China Investment Corp (CIC). Tiền thu về được sử dụng để mua dự trữ ngoại tệ từ Ngân hàng Nhân dân Trung Quốc (PBoC) rồi chuyển cho CIC.

3. Ai sẽ là người mua trái phiếu đặc biệt Trung Quốc mới phát hành?

Giống như các khoản nợ chính phủ, người mua trái phiếu đặc biệt nhiều khả năng sẽ là các ngân hàng thương mại và những tổ chức tài chính khác, ví dụ như công ty bảo hiểm và quĩ ủy thác.

Ông Ding Shuang, nhà kinh tế tại Standard Chartered Bank cho biết những trái phiếu đặc biệt này cuối cùng có thể "được tính vào bảng cân đối kế toán của PBoC giống như những gì đã xảy ra năm 2007".

Các nhà phân tích chỉ ra rằng do không thể trực tiếp mua vào các trái phiếu này, PBoC phải tìm cách khác.

Nhà phân tích Sheng Qui tại Founder Securites cho biết thay vì chỉ được bán cho một nhóm người mua như trong quá khứ, trái phiếu đặc biệt nhằm chống COVID-19 sẽ được bán cho công chúng.

4. Tiền thu được sẽ chuyển đi đâu?

Bộ Tài chính Trung Quốc cho biết tiền bán trái phiếu sẽ được chuyển cho chính quyền các địa phương, chủ yếu nhằm chi tiêu cho y tế và các vấn đề liên quan đến đại dịch.

Nhiều khả năng các doanh nghiệp và hộ gia đình tại tỉnh Hồ Bắc và tâm dịch Vũ Hán sẽ là những người được hưởng lợi nhiều nhất từ số tiền này, nhà kinh tế Ding tại Standard Chartered Bank dự đoán.

Ông cho biết thêm rằng tiền thu từ đợt phát hành trái phiếu đặc biệt cũng có thể được sử dụng để tái cấp vốn cho các ngân hàng nhỏ để họ cho doanh nghiệp vừa và nhỏ vay tiền.

Cách tiếp cận này phù hợp với động thái gần đây của chính phủ Trung Quốc là gia hạn thời gian thanh toán nợ vay và khuyến khích ngân hàng tăng cường cấp tín dụng cho doanh nghiệp nhỏ.