NHNN có thể phải chấp nhận để VND mất giá nhiều hơn 5%

Kể từ tháng 4/2024 đến nay, tỷ giá USD liên tục diễn biến căng thẳng, áp sát và có lúc vượt ngưỡng bán ra củaNgân hàng Nhà nước (NHNN) là 25.450 VND/USD. Nhiều biện pháp đã được đưa ra nhưng tỷ giá vẫn chưa có dấu hiệu hạ nhiệt.

Các chuyên gia phân tích cho rằng tỷ giá trong thời gian tới vẫn sẽ chịu nhiều áp lực do nhu cầu nhập khẩu nguyên vật liệu đầu vào dự kiến tiếp tục tăng cao; xu hướng để USD ở nước ngoài của các doanh nghiệp xuất khẩu và FDI cũng như việc chỉ số USD Index (DXY) neo cao. 

Trong báo cáo chiến lược tháng 7, Chứng khoán KB Việt Nam (KBSV) cho rằng để đối phó với áp lực tỷ giá, dự kiến duy trì ít nhất đến giữa quý III (gần thời điểm Fed hạ lãi suất), NHNN cần thực hiện đồng bộ cả ba giải pháp: bán ngoại tệ, nâng lãi suất tiền đồng và nâng giá bán USD.

Đầu tiên, nhà điều hành sẽ tiếp tục bán ngoại tệ. Đây là giải pháp đã được NHNN áp dụng trong khoảng 3 tháng trở lại đây. Mặc dù vậy, với ước tính hiện tại, dự trữ ngoại hối đã áp sát mức khuyến cáo của IMF tương đương 3 tháng nhập khẩu.

Theo cho biết từ Phó Thống đốc NHNN Đào Minh Tú, đến cuối năm 2023, dự trữ ngoại hối của Việt Nam khoảng 100 tỷ USD. Lượng ngoại tệ bán ra kể từ đầu tháng 4 được các công ty chứng khoán ước tính khoảng 6,4 tỷ USD, riêng trong tháng 6 khoảng 1,9 tỷ USD (Chứng khoán Rồng Việt).

Theo KBSV, dư địa để NHNN tiếp tục bán dự trữ ngoại hối là không nhiều nếu không muốn ảnh hưởng đến tín nhiệm quốc gia. Vì vậy, NHNN sẽ cần thực hiện đồng bộ thêm hai giải pháp khác hạ nhiệt nhu cầu USD của thị trường.

Cụ thể, nhà điều hành có thể sẽ nâng lãi suất tiền đồng. Hiện NHNN đã đưa lãi suất OMO và tín phiếu, lần lượt tăng 0,5 và 3,1 điểm % so với giai đoạn đầu năm 2024, số liệu KBSV cho biết. 

Các chuyên gia của KBSV dự báo rằng động thái trên sẽ tiếp tục được thực hiện để duy trì mặt bằng lãi suất thị trường 2 cao tương đối, giảm tối đa các giao dịch đầu cơ tỷ giá cũng như làm tăng lãi suất huy động ở mức độ phù hợp, giúp việc nắm giữ VND trở nên hấp dẫn hơn. 

Ngoài ra, KBSV dự báo NHNN có thể nâng giá bán USD. Trong bối cảnh mức độ mất giá VND vẫn đang ở mức trung bình thấp so với các đồng tiền trong khu vực, kết hợp với kỳ vọng lạm phát trong tầm kiểm soát vào cuối năm, NHNN vẫn còn có thể, và nhiều khả năng sẽ thực hiện việc nâng giá bán USD (đồng thời nâng tỷ giá trung tâm), chấp nhận để VND mất giá hơn mức 5% hiện tại, các chuyên viên phân tích lập luận.

Quan điểm này cũng được PGS. TS Nguyễn Hữu Huân, Trưởng bộ môn Thị trường tài chính, Khoa Ngân hàng, Trường Kinh doanh UEH, đề xuất.

"Bán dự trữ ngoại hối thôi thì không đủ. Động thái này chỉ giảm áp lực của thị trường trong một số thời điểm, nhưng đổi lại là mất dự trữ[...] Theo tôi, nên cho phép VND được dao động trong biên độ lớn hơn 5%", chuyên gia nói.

Tuy nhiên, KBSV cho rằng sang quý IV, nguồn ngoại tệ có thể được cải thiện khi mà xuất khẩu được đẩy mạnh, kiều hối đổ về và khả năng Fed bắt đầu cắt giảm lãi suất sẽ làm dịu áp lực lên tỷ giá. 

Công ty chứng khoán này kỳ vọng Fed sẽ hạ lãi suất một lần duy nhất trong năm 2024 (thị trường tương lai đang kỳ vọng khoảng hai lần). Từ những dữ kiện trên, KBSV dự báo tỷ giá sẽ ổn định trở lại và xuống còn 25.360 USD/VND vào cuối năm, tương ứng mức tăng 4,5%. 

Đồng quan điểm với KBSV, một số chuyên gia phân tích khác cũng dự báo rằng NHNN sẽ tiếp tục phải “tiêu hao dự trữ ngoại hối nếu muốn kiềm giữ tỷ giá”. 

Tuy nhiên, dự trữ ngoại hối của Việt Nam hạn hẹp trong khi nhu cầu đối với đồng USD thường tăng trong giai đoạn gần cuối năm. Điều này tiềm ẩn rủi ro việc tiêu hao dự trữ ngoại hối của NHNN không đạt được mục đích kiềm chế đà tăng của tỷ giá. 

Như vậy, giải pháp sắp tới có thể là NHNN sẽ nâng tiếp lãi suất trên thị trường mở để thu hẹp chênh lệch lãi suất USD - VND trên thị trường liên ngân hàng, với mức tăng kỳ vọng là 25 - 50 bps, VDSC nhận định.

Hiện tại, lãi suất phát hành tín phiếu và cầm cố trên thị trường mở đều là 4,5%/năm, tương đương với lãi suất tái cấp vốn. Do đó, trong kịch bản không cầm cự được tiếp với dự trữ ngoại hối, VDSC đánh giá NHNN sẽ nâng lãi suất điều hành thêm 25 - 50 bps trong nửa cuối năm 2024.