Nhìn lại thương vụ 'lạ' giúp PVC thoái vốn khỏi công ty của em trai ông Đinh La Thăng

Lỗ lũy kế còn 2.900 tỷ đồng, PVC liên tục thoái vốn huy động tiền

Lịch sử hình thành và phát triển của PVSD in đậm dấu ấn của ông Đinh Mạnh Thắng – em trai ông Đinh La Thăng, một người cũng trưởng thành từ Sông Đà. (Ảnh: MPS)

Đầu tháng 03/2017, Tổng công ty cổ phần Xây lắp Dầu khí Việt Nam (Tên viết tắt: PVC; Mã chứng khoán: PVX) chính thức thông báo về việc đăng ký bán 3 triệu cổ phiếu SDP của CTCP Đầu tư và Thương mại Dầu khí Sông Đà (Tên viết tắt: PVSD; Mã chứng khoán: SDP) - cũng là toàn bộ số cổ phần SDP mà PVC nắm giữ, tương ứng tỷ lệ sở hữu 26,99% - có nghĩa PVSD là công ty liên kết của PVC.

Mục đích của việc thoái vốn được PVC giải thích là nhằm: “Tái cơ cấu các khoản đầu tư tài chính của Tổng công ty”.

Giao dịch được hoàn tất vào ngày 23/03/2017, với người mua là 03 cá nhân: Vũ Trọng Hùng (1,5 triệu cổ phần); Nguyễn Danh Sơn (1 triệu cổ phần); Phạm Văn Chức (0,5 triệu cổ phần). Họ đều là những cổ đông nội bộ của PVSD – những người mà trước giao dịch chỉ sở hữu một lượng cổ phiếu SDP không đáng kể nhưng hậu giao dịch đã trở thành những cổ đông lớn của công ty. Như Vũ Trọng Hùng, tuy là Phó Tổng Giám đốc PVSD nhưng trước giao dịch ông Hùng chỉ nắm giữ 34 cổ phiếu SDP, sau khi nhận chuyển nhượng 1 triệu cổ phiếu SDP từ PVC, ông Hùng đã trở thành một trong những cổ đông lớn nhất của công ty, với tỷ lệ sở hữu 13,05%.

Phương thức thực hiện giao dịch mà PVC áp dụng với 03 nhà đầu tư cá nhân này đều là: “thỏa thuận trực tiếp với các nhà đầu tư, giao dịch qua Trung tâm Lưu ký Chứng khoán Việt Nam (VSD)". Giá giao dịch được ấn định ở 10.000 đồng/cổ phiếu.

Thương vụ đã đem về cho PVC số tiền 30 tỷ đồng – đúng bằng giá trị đã đầu tư vào PVSD. Điều này đảm bảo nguyên tắc “tránh thất thoát vốn và không phát sinh công nợ giữa bên nhận chuyển nhượng với Tổng Công ty” tại phương án thoái vốn mà HĐQT PVC đã đề ra, trên cơ sở phê duyệt của Hội đồng thành viên PVN.

Việc thoái vốn khỏi PVSD tuy không sinh lời - nhưng xét trong bối cảnh thất thoát vốn tại hàng loạt trường hợp tương tự và đặt trong thực tế đầy biến động của PVC thời kỳ ấy – thì đó là một kết quả chấp nhận được, nếu không muốn nói là khả quan.

Đến nay, theo công bố mới nhất của PVC, tổng công ty này đã thu được đầy đủ số tiền chuyển nhượng cổ phần SDP. 30 tỷ đồng này, theo như kế hoạch, sẽ được sử dụng tuân thủ theo nguyên tắc thứ tự ưu tiên như sau: (1) Bù nguồn thiếu hụt của dự án Nhà máy Nhiệt điện Thái Bình 2; (2) Bù đắp nguồn chi thường xuyên của Tổng công ty; (3) Trả nợ các khoản vay của Tập đoàn; (4) Đảm bảo vốn lưu động cho Chi nhánh phía Bắc.

Sẽ không có gì phải bàn về thương vụ thoái vốn trên, trừ việc 03 nhà đầu tư cá nhân đã tỏ ra quá “hào phóng”.

Họ đã sẵn sàng trả giá ngang mệnh giá cho mỗi cổ phiếu SDP – tức là gấp đôi so với thị giá cùng kỳ của mã chứng khoán này trên thị trường. Lưu ý rằng, trên HNX khi đó, mỗi cổ phiếu SDP chỉ được giao dịch ở mức chưa đến 5.000 đồng. Chưa kể việc chấp nhận giao dịch với PVC ngay trong thời kỳ cao điểm của sự kiện Trịnh Xuân Thanh đã là cả một sự đánh đổi.

Sự hào phóng giúp 03 nhà đầu tư nhanh chóng sở hữu một lượng lớn cổ phần SDP (với giá cao), và cũng giúp PVC “tránh thất thoát vốn”. Thực tế, nếu vẫn còn SDP trong danh mục đầu tư thì theo nguyên tắc thận trọng, bộ phận kế toán của PVC đã phải ghi nhận một khoản trích lập dự phòng đáng kể.

Nên biết, để được bán cổ phiếu SDP cho đối tác với giá 10.000 đồng/cổ phiếu, PVC đã phải làm hồ sơ gửi Ủy ban Chứng khoán Nhà nước xin được chấp thuận cho giao dịch ngoài biên độ không qua hệ thống của HNX. Và phương án thoái vốn của PVC tại PVSD thực ra cũng đã được điều chỉnh.

Phương án ban đầu vốn được phê duyệt vào cuối tháng 11/2016, căn cứ trên Nghị quyết số 5907/NQ-DKVN ngày 22/09/2016 của HĐTV PVN và văn bản số 6892/DKVN-TC ngày 02/11/2016 của Tổng Giám đốc PVN. Theo phương án này, thời gian thực hiện thoái vốn phải hoàn thành trước ngày 31/12/2016.

Nhưng có lẽ việc tìm kiếm nhà đầu tư là không đơn giản và phải đến cuối tháng 3/2017, nhờ sự xuất hiện của 03 nhà đầu tư “hào phóng”, PVC mới được toại nguyện.

Không có cớ gì để chất vấn ông Vũ Trọng Hùng, ông Nguyễn Danh Sơn, ông Phạm Văn Chức khi họ là những người có tiền và toàn quyền với quyết định đầu tư của họ. Song hẳn có không ít người đã từng băn khoăn/thắc mắc, rằng điều gì đã khiến 03 nhà đầu tư cá nhân trên "hào phóng" đến vậy.

Phải chăng họ nhìn thấy ở PVSD những tiềm năng lớn, nhìn thấy những cơ hội tăng giá, kiếm lời từ cổ phiếu SDP?

Có vẻ không phải lắm! Cách đây ít ngày, để “phục vụ nhu cầu tài chính cá nhân”, ông Nguyễn Danh Sơn – người đã nhận chuyển nhượng 1 triệu cổ phiếu SDP của PVC – vừa thực hiện bán 140.200 cổ phiếu SDP.

Giao dịch được hoàn tất vào ngày 24/11/2017. Song rất tiếc là mức giá giao dịch trung bình của cổ phiếu SDP phiên hôm ấy chỉ đạt 3.856 đồng/cổ phần – thấp hơn rất nhiều mức 10.000 đồng/cổ phần mà ông Sơn đã trả cho PVC.