Nhìn lại hai năm chứng khoán phái sinh: Ấn tượng với những con số thống kê

Nhà đầu tư cá nhân chiếm tỉ trọng 91,15%

Thông tin từ Sở Giao dịch Chứng khoán Hà Nội (HNX), trong 2 năm qua, thị trường phái sinh có bước tăng trưởng tốt và ổn định, đặc biệt thu hút dòng tiền khi thị trường cơ sở có biến động mạnh, với hơn 36 triệu hợp đồng tương lai (HĐTL) được giao dịch.

Tính riêng 7 tháng đầu năm 2019, khối lượng giao dịch HĐTL chỉ số cổ phiếu VN30 đạt xấp xỉ 100.000 hợp đồng mỗi phiên, tăng gấp 1,27 lần so với năm 2018 và gấp gần 10 lần so với năm 2017.

So sánh với giao dịch của sản phẩm tương tự trên thị trường phái sinh Thái Lan, mức giao dịch này tương đương khoảng 70% so với giao dịch bình quân của HĐTL trên chỉ số SET50.

Về thành phần giao dịch, nhà đầu tư cá nhân trong nước chiếm tỉ trọng lớn mặc dù có sự giảm dần, chiếm 91,15% khối lượng giao dịch toàn thị trường (so với mức 99,1% tại thời điểm cuối năm 2018).

Trong khi đó, giao dịch của nhà đầu tư tổ chức trong nước (bao gồm tự doanh) chỉ chiếm một phần nhỏ, đạt 1,54%. Giao dịch của nhà đầu tư nước ngoài đã tăng lên nhưng cũng ở mức thấp, khoảng 0,58% tổng khối lượng giao dịch toàn thị trường.

Đối với sản phẩm hợp đồng tương lai trái phiếu Chính phủ (TPCP) kỳ hạn 5 năm, các giao dịch đều được thực hiện bởi các nhà đầu tư tổ chức là các ngân hàng, giao dịch tự doanh của các CTCK chỉ chiếm 10% khối lượng giao dịch.

Khối lượng hợp đồng mở tăng 2,7 lần

Tính đến thời điểm 31/7, khối lượng hợp đồng mở (OI) đã tăng lên 2,7 lần, từ 8.077 hợp đồng lên 20.494 hợp đồng. Trong các giai đoạn thị trường cơ sở giảm mạnh như tháng 5 - 6/2018 và tháng 5 - 6/2019, OI toàn thị trường có sự gia tăng đột biến so với các tháng trước đó.

Đơn cử, phiên giao dịch ngày 23/5 vừa qua khối lượng OI ghi nhận mức kỉ lục kể từ thời điểm ra mắt, đạt 39.854 hợp đồng (gấp 1,85 lần so với cuối năm 2018 và gần 5 lần so với cuối năm 2017).

Số lượng tài khoản tiếp tục tăng, thu hút nhà đầu tư nước ngoài

Theo HNX, số lượng tài khoản giao dịch phái sinh vẫn liên tục gia tăng hàng tháng. Đến cuối tháng 7, đã có 78.445 tài khoản được mở, tăng gần gấp đôi so với cùng kỳ năm ngoái. Hệ thống thành viên giao dịch và bù trừ của TTCK phái sinh đến nay đã có 14 công ty chứng khoán.

Ra mắt sản phẩm hợp đồng tương lai trái phiếu Chính phủ

Theo lộ trình phát triển sản phẩm từ thấp đến cao, ngày 4/7 vừa qua, Sở GDCK Hà Nội đã chính thức ra mắt sản phẩm hợp đồng tương lai trái phiếu Chính phủ nhằm cung cấp cho nhà đầu tư thêm lựa chọn đầu tư và công cụ phòng ngừa rủi ro hữu hiệu trên thị trường trái phiếu, đặc biệt là nhà đầu tư tổ chức.

Như vậy, đến nay TTCK phái sinh đã có 7 mã sản phẩm hợp đồng tương lai theo thông lệ quốc tế. Trong đó, 4 mã sản phẩm hợp đồng tương lai trên chỉ số cổ phiếu VN30 gồm các mã hợp đồng có tháng đáo hạn là tháng hiện tại, tháng kế tiếp, và hai tháng cuối của hai quí tiếp theo; 3 mã hợp đồng tương lai TPCP kỳ hạn 5 năm có tháng đáo hạn là ba tháng cuối ba quí gần nhất.

Sau hơn 1 tháng ra mắt, hợp đồng tương lai TPCP đã được nhà đầu tư quan tâm đón nhận và hơn 100 hợp đồng đã được giao dịch, khối lượng OI cuối tháng 7 là 55 hợp đồng.

Kế hoạch phát triển thị trường chứng khoán phái sinh 2019

Trong năm 2019, Sở GDCK Hà Nội tiếp tục nghiên cứu xây dựng hợp đồng tương lai trên chỉ số VNX200 và trong thời gian tới dự kiến sẽ tiếp tục nghiên cứu các sản phẩm phái sinh mới là hợp đồng quyền chọn trên chỉ số cổ phiếu, hợp đồng tương lai trên cổ phiếu đơn lẻ (SSF), và hợp đồng quyền chọn trên cổ phiếu đơn lẻ (SSO).

Đồng thời, HNX phối hợp với các cơ quan liên quan xây dựng khung pháp lý để chuẩn bị cho việc ra mắt các sản phẩm mới, có thể áp dụng từ sau năm 2020 nhằm đa dạng hóa các sản phẩm trên thị trường, đáp ứng nhu cầu của người đầu tư và theo đúng chủ trương, định hướng của Chính phủ.

Bên cạnh việc phát triển các sản phẩm mới, Sở cũng tăng cường phối hợp với các cơ quan quản lý thị trường và các tổ chức vận hành thị trường có liên quan để cải thiện hoạt động giám sát trên thị trường; duy trì hệ thống giao dịch hiệu quả, thông suốt; duy trì kết nối với các thành viên thị trường và nhà đầu tư để kịp thời đáp ứng các nhu cầu phát sinh trên thị trường.