Nhiều doanh nghiệp trúng thầu cung cấp gạo dự trữ từ chối kí hợp đồng

Trong văn bản (hỏa tốc) số 4355/BTC-QLG gửi Bộ Công Thương ngày 10/4 về việc tham gia ý kiến đối với dự thảo báo cáo Thủ tướng Chính phủ về phương án điều hành xuất khẩu (XK) gạo, Bộ Tài chính cho biết Tổng cục Dự trữ nhà nước đã đấu thầu và trúng được 178.000/190.000 tấn gạo kế hoạch mua dự trữ năm 2020.

Tuy nhiên, đến nay có rất nhiều doanh nghiệp (DN) đã được phê duyệt kết quả trúng thầu và thông báo kết quả trúng thầu nhưng đã có văn bản từ chối ký hợp đồng hoặc không đến ký hợp đồng theo quy định với số lượng gạo là 160.300 tấn. 

Do vậy, Bộ Tài chính đề nghị Thủ tướng Chính phủ chỉ cho phép thực hiện XK gạo với những DN đã trúng thầu với Cục Dự trữ nhà nước khu vực và phải ký hợp đồng, giao gạo xong cho các Cục Dự trữ nhà nước khu vực và chỉ được thực hiện XK gạo sau ngày 15/6/2020.

Bộ Tài chính cũng đề nghị không được ký hợp đồng XK gạo tẻ thường mới (kể cả phụ lục bổ sung các hợp đồng đã ký làm thay đổi tổng số lượng XK), tạm dừng XK loại gạo tẻ thường đến hết ngày 15/6/2020 để đảm bảo mua đủ gạo dự trữ quốc gia theo Quyết định số 05/QĐ-TTg ngày 21/01/2020 của Thủ tướng Chính phủ về kế hoạch giao chỉ tiêu dự trữ quốc gia năm 2020. 

Tiếp tục cho XK gạo đối với gạo nếp, gạo đồ, gạo hữu cơ và gạo thơm. Hai kiến nghị này cũng đã được Bộ Tài chính gửi đến Bộ Công Thương ngày 3/4 tại văn bản về việc tham gia ý kiến đối với dự thảo báo cáo Thủ tướng Chính phủ về phương án điều hành XK gạo.

 Nói về lý do các DN từ chối ký hợp đồng đã trúng thầu với Tổng cục Dự trữ nhà nước, đại diện một DN XK gạo ở ĐBSCL cho rằng, có thể giá ký hợp đồng đã thấp hơn so với giá thị trường hiện nay nên các DN ‘không muốn’ thực hiện hợp đồng. Cạnh đó, một nguyên nhân khác là do hiện nay đang hạn hẹp về nguồn cung gạo cấp thấp (gạo được lựa chọn để mua dự trữ).

Cũng trong ngày 10/4, Thủ tướng Chính phủ đã đồng ý cho phép XK 400.000 tấn gạo trong tháng 4/2020, phương án điều hành trong tháng 5/2020 sẽ được Bộ Công Thương và các đơn vị liên quan báo cáo Thủ tướng Chính phủ quyết định trước ngày 25/4 tới.

Ngay trong ngày 10/4, Bộ Công Thương đã có Quyết định số 1106/QĐ-BCT về việc công bố hạn ngạch XK đối với mặt hàng gạo trong tháng 4/2020, áp dụng đối với mặt hàng gạo (mã HS 10.06) với số lượng 400.000 tấn.

Về nguyên tắc quản lý hạn ngạch, thương nhân đăng ký tờ khai hải quan trước sẽ được trừ vào hạn ngạch XK trước, số lượng khai trên tờ khai hải quan đã đăng ký sẽ được trừ lùi vào số lượng được phép XK trong tháng 4. Trường hợp tờ khai hải quan không còn giá trị làm thủ tục hoặc số lượng thực xuất ít hơn số lượng đã khai hải quan thì số dư sẽ được cộng trở lại số lượng được phép XK trong tháng 4/2020.

Tờ khai hải quan có giá trị làm thủ tục hải quan cho tới khi tổng số lượng đăng ký XK của các tờ khai chạm mốc 400.000 tấn (tờ khai hải quan vượt mốc 400.000 tấn sẽ không có giá trị làm thủ tục hải quan). Về cửa khẩu XK, chỉ cho phép XK gạo qua cửa khẩu quốc tế (đường bộ, đường sắt, đường biển, đường thủy, đường hàng không). Quyết định có hiệu lực từ 0 giờ ngày 11/4/2020.