Nguy cơ nền kinh tế Mỹ gánh hậu quả nặng nề khi công nhân tại ba hãng xe lớn cùng đình công

Nghiệp đoàn Công nhân Ô tô Mỹ (UAW) đã phát động các cuộc đình công tại nhà máy của ba công ty sản xuất xe hơi hàng đầu đất nước là General Motors, Ford và Stellantis. Đây là lần đầu tiên trong lịch sử UAW đối đầu với ba ông lớn nhóm “Big 3” cùng một lúc.

Ban đầu, hoạt động đình công chỉ diễn ra tại một số nhà máy, nhưng UAW đã tuyên bố họ sẵn sàng mở rộng sang nhiều nhà máy hơn nhằm tăng áp lực lên các nhà sản xuất ô tô.

Dù cuộc đình công chỉ mới chính thức bắt đầu vào ngày 15/9, các chuyên gia cho biết nền kinh tế Mỹ đã phải chịu tổn hại. Tuy nhiên, ít có khả năg tác động của sự kiện này sẽ đẩy Mỹ vào suy thoái, bởi tầm ảnh hưởng của các công đoàn không còn lớn như trước.

Tuy nhiên, tác động cuối cùng của cuộc đình công sẽ phụ thuộc vào những yếu tố như nó sẽ kéo dài trong bao lâu, liệu các công ty có sa thải nhân viên tại những nhà máy khác không, bao nhiêu lao động bỏ việc và các doanh nghiệp mất bao lâu để chốt được thỏa thuận.

Ông Shawn Fain, Chủ tịch UAW, khẳng định: “Chúng tôi sẽ không phá hủy nền kinh tế. Chúng tôi chỉ đánh đổ nền kinh tế tỷ phú”. Tuy các ước tính về thiệt hại do cuộc đình công gây ra cho thấy nền kinh tế sẽ không “bị phá hủy”, tổn thất thực tế vẫn có thể sẽ rất đáng kể.

Ví dụ, nếu toàn bộ lao động UAW tại Ford, General Motors và Stellantis đình công trong 10 ngày, nền kinh tế Mỹ sẽ thiệt hại 5 tỷ USD, theo ước tính của Anderson Economic Group.

Ông Gabriel M. Ehrlich, Giám đốc Hội thảo Nghiên cứu Kinh tế Định lượng của Đại học Michigan, tính toán rằng thu nhập của người lao động trên toàn nước Mỹ sẽ giảm 440 triệu USD nếu toàn bộ thành viên UAW đình công trong hai tuần. Còn nếu cuộc đình công kéo dài trong 8 tuần, thiệt hại về thu nhập trên toàn quốc sẽ lên đến 9,1 tỷ USD.

Bên dưới là những tác động tiềm tàng của cuộc đình công lần này đối với nền kinh tế Mỹ, theo tờ CNN:

Ô tô có thể đắt lên

Anderson Economic Group ước tính rằng nếu cuộc đình công kéo dài 10 ngày thì khoảng 25.000 chiếc ô tô sẽ không được sản xuất. Điều này sẽ khiến giá ô tô đi lên, đặc biệt là trong bối cảnh nguồn cung đang bị căng thẳng như hiện nay.

Ông Jonathan Smoke, nhà kinh tế trưởng tại Cox Automotive, trấn an rằng tác động của cuộc đình công sẽ nhỏ hơn nhiều đại dịch COVID-19 và cuộc khủng hoảng thiếu hụt chip đã khiến toàn bộ ngành công nghiệp ô tô Mỹ đóng cửa trong vài năm trước.

Theo chỉ số giá tiêu dùng (CPI) tháng 8, giá xe mới hiện cao hơn gần 3% so với năm ngoái. Theo dữ liệu từ Edmunds.com, giá mua trung bình một chiếc ô tô mới tại Mỹ trong tháng 8 vào khoảng 47.941 USD.

Doanh nghiệp gần các địa điểm đình công bị liên lụy

Các thành viên UAW đình công sẽ nhận được 500 USD mỗi tuần, nhưng số tiền đó có thể không đủ để họ duy trì mức chi tiêu bình thường. Điều này đồng nghĩa rằng các doanh nghiệp địa phương gần các địa điểm đình công sẽ bị mất doanh thu.

Ông Tyler Theile, Phó Giám đốc Anderson Economic Group, cho biết nếu cuộc đình công diễn ra đủ lâu, các chủ lao động gần những nhà máy chịu ảnh hưởng sẽ phải giảm bớt người làm.

Các nhà cung cấp cho “Big 3” có thể sa thải nhân viên

Ông Ehrlich cho biết do tồn kho ô tô trên toàn quốc vẫn thấp hơn mức trước đại dịch, ba công ty “Big 3” sẽ nóng lòng khởi động lại sản xuất ngay khi cuộc đình công kết thúc. Vậy nên ông dự kiến ba nhà sản xuất ô tô này sẽ cố gắng không hủy đơn hàng với các nhà cung cấp trong khoảng thời gian lâu nhất có thể.  

Nhưng cuối cùng, khi ba hãng ô tô buộc phải hủy đơn đặt hàng, điều này sẽ gây ra tác động lan tỏa khắp mạng lưới nhà cung cấp phụ tùng. Lúc đầu, các nhà cung cấp làm việc trực tiếp với các nhà sản xuất ô tô - hay còn gọi là nhà cung cấp cấp một - sẽ cố gắng giữ nhân viên trong biên chế vì sợ sẽ khó tuyển dụng lại lao động. Nhưng nếu cuộc đình công kéo dài đủ lâu, họ sẽ không còn lựa chọn nào khác.

Sau đó, thiệt hại có thể sẽ lan rộng hơn. Các nhà cung cấp cấp hai - những công ty cưng ứng cho nhà cung cấp cấp một - có thể sẽ phải cắt giảm nhân sự.

Doanh thu thuế sụt giảm

Ít người làm việc hơn đồng nghĩa với việc chính phủ không thể thu được nhiều tiền thuế như trước. Đây là điều quan trọng vì nó ảnh hưởng tới khả năng tài trợ các chương trình kinh tế của Washington.

Tại cấp độ bang, ông Ehrlich ước tính rằng Michigan, tâm chấn của nhiều cuộc đình công, sẽ chứng kiến ​​doanh thu thuế giảm 10,6 triệu USD nếu hoạt động sản xuất bị đình trệ trong vòng hai tuần.