Nguy cơ Fed nâng mạnh lãi suất sau số liệu vĩ mô tích cực vượt xa mong đợi

Báo cáo do Cục Thống kê Lao động Mỹ công bố hôm 5/8 cho thấy nền kinh tế lớn nhất thế giới tạo ra thêm 528.000 việc làm phi nông nghiệp trong tháng 7, cao gấp hơn hai lần con số 258.000 mà các nhà kinh tế của Dow Jones dự báo.

Số việc làm tạo mới trong tháng 6 cũng được điều chỉnh từ mức 372.000 công bố ban đầu lên thành 398.000. Tỷ lệ thất nghiệp giảm nhẹ từ 3,6% xuống còn 3,5%, tương đương với mức thấp kỷ lục từng được thiết lập vào năm 1969.

Theo Reuters, đà tăng trưởng nóng của thị trường lao động là một con dao hai lưỡi đối với các quan chức Fed.

Một mặt, việc nền kinh tế tạo ra thêm nhiều việc làm được coi là dấu hiệu đáng khích lệ cho thấy ngân hàng trung ương Mỹ có thể tiếp tục thắt chặt tiền tệ để chống lạm phát mà không làm tỷ lệ thất nghiệp vọt lên.

Mặt khác, thị trường việc làm cần phải hạ nhiệt đáng kể thì tiền lương mới ổn định trở lại và qua đó giúp giảm áp lực đối với mặt bằng giá cả.

Ông Michael Gapen, Giám đốc nghiên cứu kinh tế Mỹ tại Bank of America, cũng cho rằng số liệu việc làm mới công bố là con dao hai lưỡi. "Rủi ro kinh tế suy thoái trong ngắn hạn thấp hơn trước" nhưng "rủi ro hạ cánh cứng đang tăng lên" trong dài hạn.

Hạ cánh cứng là cách nói để chỉ kịch bản nền kinh tế rơi vào suy thoái trong quá trình chống lạm phát.

Số liệu việc làm mới được công bố nhiều khả năng sẽ khiến các nhà hoạch định chính sách suy nghĩ lại về việc liệu lãi suất đã tăng đủ nhanh để ghìm cương lạm phát hay chưa.

Thị trường lao động vững chắc đang khiến cho tiền lương đi lên. Báo cáo ngày 5/8 cho thấy tiền công trung bình theo giờ trong tháng 7 tăng 5,2% so với cùng kỳ năm ngoái, cao hơn mức các chuyên gia dự kiến.

Các nhà đầu tư trên thị trường tiền tệ đã nâng xác suất Fed tăng lãi suất 75 điểm cơ bản trong cuộc họp tháng 9 lên gần 70%, cao hơn đáng kể mức 40% trước khi báo cáo việc làm tháng 7 được công bố.

Reuters dẫn lời ông Michael Feroli, Giám đốc phân tích kinh tế Mỹ của JPMorgan Chase, nhận định: “Con số việc làm mới nhất sẽ xoa dịu những lo ngại về suy thoái nhưng lại khuếch đại sự lo lắng về các chính sách trong tương lai của Fed”.

Từ tuần trước, Chủ tịch Fed Jerome Powell đã cho biết ngân hàng trung ương Mỹ có thể sẽ xem xét một đợt nâng lãi suất “lớn bất thường” nữa vào cuộc họp ngày 20-21/9.

Thông thường, Fed nâng lãi suất 25 điểm cơ bản (bps) trong mỗi cuộc họp. Động thái “lớn bất thường” có thể nâng 50 – 75 bps. Biểu đồ bên dưới cho thấy trong cuộc họp tháng 6 và tháng 7, Fed đều đã tăng lãi suất thêm 75 bps.

Trước khi ra quyết định vào tháng 9, các quan chức Fed sẽ đánh giá hàng loạt số liệu liên quan tới lạm phát, việc làm, chi tiêu hộ gia đình và tăng trưởng kinh tế.

Từ nay đến khi Fed bắt đầu họp chỉ còn một báo cáo việc làm và hai báo cáo chỉ số giá tiêu dùng (CPI) nữa. Trong suốt nhiều tháng qua, lạm phát đã duy trì ở mức đỉnh 4 thập kỷ và cao gấp hơn ba lần mục tiêu của Fed.

Quyết tâm của Fed

Sự chú ý của nhà đầu tư giờ đây sẽ chuyển sang báo cáo CPI tháng 7 dự kiến được công bố vào thứ Tư (10/8). Liệu Fed sẽ nâng lãi suất thêm 75 điểm cơ bản hay giảm ga đôi chút sẽ có ý nghĩa rất quan trọng đối với nhà đầu tư chứng khoán, doanh nghiệp và người tiêu dùng. Tất cả đều đang lo sợ rằng cuộc chiến chống lạm phát của ngân hàng trung ương Mỹ sẽ gây ra một cuộc suy thoái.

Nhiều nhà hoạch định chính sách trong những ngày gần đây đã thể hiện quyết tâm cao độ trong việc tiếp tục chiến dịch thắt chặt mạnh tay và nâng lãi suất cho tới khi có bằng chứng thuyết phục rằng lạm phát đang trên đường trở về mức mục tiêu 2%.

Báo cáo việc làm tích cực đột biến ngày 5/8 nhiều khả năng càng làm cho quan chức Fed quyết tâm hơn. “Những ai từng nhảy lên tàu vì nghĩ rằng Fed sẽ chuyển hướng chính sách nhiều khả năng sẽ phải xuống tàu ở ga tới. Fed sẽ không cài số lùi hay giảm lãi suất. Hy vọng Fed chuyển hướng đã chết”, ông Art Hogan, Giám đốc chiến lược thị trường tại B. Riley nhận định.

Cơ quan tổ chức họp định kỳ 8 lần mỗi năm và quyết định lãi suất của Mỹ là Ủy ban Thị trường Mở Liên bang (FOMC) thuộc Fed. Ủy ban này có 12 thành viên, bao gồm 7 thống đốc của Fed, chủ tịch Fed chi nhánh New York, và 4 trong số 11 chủ tịch chi nhánh Fed còn lại.

Ngày 6/8, bà Michelle Bowman, một trong 7 thống đốc của Fed, phát biểu tại một sự kiện ở bang Colorado: "Tôi đã ủng hộ quyết định nâng lãi suất 75 bps trong cuộc họp FOMC vừa qua. Quan điểm của tôi là những đợt nâng lãi suất với quy mô tương tự sẽ được đưa ra thảo luận cho tới khi chúng tôi thấy lạm phát giảm một cách thường xuyên, liên tục và có ý nghĩa".