Người đứng sau thành công của 7-Eleven qua đời ở tuổi 98

Đằng sau sự trỗi dậy không thể tưởng tượng của Ito-Yokado - công ty tiền thân của Seven & i Holdings (là tập đoàn vận hành chuỗi 7-Eleven), từ một cửa hàng quần áo nhỏ ở Tokyo thành một chuỗi bán lẻ lớn là người sáng lập Masatoshi Ito, một thương gia thận trọng, một người chấp nhận mọi rủi ro khi cơ hội vẫy gọi.

Ông Ito đã qua đời ngày 13/3 ở tuổi 98, tờ Nikke đưa tin sáng 15/3.

Làm việc với mẹ và anh trai của mình, ông Ito đã đưa công việc kinh doanh quần áo của gia đình - vốn chỉ hoạt động một không gian rộng 6,6 m2 - vào lộ trình tăng trưởng trong thời kỳ hỗn loạn kinh tế sau chiến tranh Nhật Bản kết thúc.

Ông xây dựng lòng tin với các nhà cung cấp và khách hàng thông qua hoạt động kinh doanh "trung thực” được coi là chìa khó để thành công. Tinh thần ấy đã tồn tại như cốt lõi của văn hóa doanh nghiệp tại công ty mẹ Seven & i Holdings, với doanh thu 10.000 tỷ yên (74,5 tỷ USD).

Ito thuộc hàng ngũ thế hệ sáng lập đầu tiên, những người đã tạo ra các doanh nghiệp bán lẻ hiện đại, sau chiến tranh ở Nhật Bản. Những người cùng thế hệ với ông có thể kể đến người sáng lập siêu thị Daiei ông Isao Nakauchi và ông Takuya Okada của Aeon.

Nhưng không giống như Nakauchi, người đã chuyển sang hoạt động sáp nhập và mua lại để mở rộng nhanh chóng, Ito đã phát triển doanh nghiệp của mình dần dần, cuối cùng biến nó thành một trong những nhà bán lẻ có lợi nhuận cao nhất tại Nhật Bản.

Ito cho rằng chiến lược bảo thủ của mình là do bản chất “nhút nhát và lo lắng”. Nhưng khía cạnh doanh nhân dám dấn thân, chấp nhận rủi ro của ông ấy đã bộc lộ khi ông thỏa thuận với chủ sở hữu của 7-Eleven (tập đoàn Southland có trụ sở tại Mỹ) và mở cửa hàng 7-Eleven đầu tiên ở Nhật Bản vào năm 1974. 

Công ty của ông Ito sau đó chuyển sang mua cổ phần kiểm soát của tập đoàn Southland vào tháng 3/1990. Ito-Yokado đổi tên thành Seven & i Holdings năm 2005. Ông Ito cũng trở thành chủ tịch danh dự của công ty từ năm đó.

Ông Ito cũng được nhận xét là một nhà tư bản thực dụng. Không giống như ông Nakauchi hoặc người sáng lập Tập đoàn Saison Seiji Tsutsumi - người đột ngột xa lánh những người bạn tâm giao khi nhận thấy sự trỗi dậy của họ đe doạ công việc của mình, Ito đã làm việc chặt chẽ với Toshifumi Suzuki, người đã vượt qua hàng ngũ và cuối cùng làm chủ tịch của Seven-Eleven Nhật Bản và sau đó là Chủ tịch của Ito-Yokado.

Hai người đàn ông đôi khi không có cùng quan điểm, nhưng Ito không bận tâm đến những cuộc đụng độ này "miễn là chúng mang lại lợi ích cho công ty, nhà cung cấp, khách hàng và cổ đông", theo lời kể của ông ấy.

Ito cũng có ý thức sâu sắc về nền kinh tế. Khoảng năm 1991, sau khi bong bóng bất động sản của Nhật Bản vỡ, ông đã dự đoán một "cuộc suy thoái mà Nhật Bản chưa từng trải qua trước đây”. Dự đoán của ông ấy đã trở thành sự thật, và Nhật Bản đã trải qua ba thập kỷ mất tăng trưởng kinh tế.

Nhiều nhà bán lẻ hàng đầu đã bị thiêu rụi bởi sự bùng nổ của bong bóng bất động sản, nhưng Ito-Yokado nổi lên là một doanh nghiệp tương đối không bị tổn thương dưới sự quản lý bảo thủ của Ito.

Ito từ chức vào năm 1992 nhưng ông vẫn tiếp tục gây ảnh hưởng từ hậu trường. Ito được cho là đã đóng một vai trò trong quyết định từ chức của ông Suzuki vào năm 2016 trong bối cảnh có những bất đồng trong nội bộ công ty.

Ito đã sáng lập một quỹ học bổng gọi là “shaon”, hay lòng biết ơn. Ông ấy không chỉ cảm ơn người tiêu dùng, những người là động lực thúc đẩy sự phát triển kinh doanh của mình, mà còn cả mẹ và anh trai của ông ấy, những người đã làm việc không mệt mỏi khi thành lập Ito-Yokado.

Một lần được hỏi về suy nghĩ của mình về việc phát triển một gã khổng lồ bán lẻ, Ito đã trầm ngâm. Ông ấy nói rằng: "Tôi thường tự hỏi liệu mình thành công nhờ chăm chỉ hay may mắn. Và câu trả lời là cả hai”.

Seven & i Holdings hiện điều hành 83.000 cửa hàng trên khắp thế giới. Trong đó có 7-Eleven tại 19 quốc gia và chuỗi cửa hàng tiện lợi Speedway ở Mỹ.