|
 Thuật ngữ VietnamBiz
Thời sự

Người dân Mỹ sẽ phải 'gồng mình' ứng phó lạm phát trong vài năm tới

07:23 | 15/07/2021
Chia sẻ
Các nhà kinh tế học đã lên tiếng cảnh báo người dân Mỹ sẽ phải "gồng mình" để ứng phó với tình trạng lạm phát tăng cao trong vài năm tới.
Người dân Mỹ sẽ phải 'gồng mình' ứng phó lạm phát trong vài năm tới - Ảnh 1.

Người dân di chuyển trên đường phố tại New York, Mỹ, ngày 23/3/2021. (Ảnh: AFP/TTXVN).

Theo tờ Wall Street Journal (WSJ), các nhà kinh tế học đã lên tiếng cảnh báo người dân Mỹ sẽ phải "gồng mình" để ứng phó với tình trạng lạm phát tăng cao trong vài năm tới, hơn là những gì họ đã từng chứng kiến trong vài thập kỷ qua.

Trong một cuộc khảo sát của WSJ với các nhà kinh tế vào đầu tháng Bảy, những người được hỏi nhận định tỷ lệ lạm phát, không tính các mặt hàng năng lượng và thực phẩm dễ biến động, sẽ tăng khoảng 3,2% trong quý IV năm nay so với cùng kỳ năm ngoái.

Các chuyên gia kinh tế cũng dự báo mức tăng lạm phát hàng năm sẽ giảm xuống dưới 2,3% trong giai đoạn 2022-2023. Điều này đồng nghĩa với việc mức tăng trung bình hàng năm trong giai đoạn từ 2021-2023 sẽ vào khoảng 2,58%, tương đương mức độ lạm phát năm 1993.

Ông Joel Naroff, chuyên gia kinh tế trưởng tại Naroff Economics LLC, cho biết: "Chúng ta hiện đang ở trong giai đoạn chuyển tiếp sang một thời kỳ lạm phát và lãi suất cao hơn mà chúng ta đã từng chứng kiến trong 20 năm qua".

Những gì ông Naroff và các chuyên gia kinh tế khác tham gia cuộc khảo sát mô tả chính là một sự chuyển đổi mang tính thế hệ từ mức lạm phát thấp hơn trong hai thập kỷ qua - một sự thay đổi có thể tạo ra những thách thức mới cho các hộ gia đình cũng như các nhà hoạch định chính sách, nhà đầu tư, những người mong đợi tỷ lệ lạm phát ở mức gần hoặc dưới 2%.

Nếu các nhà kinh tế chứng minh là đúng, các quan chức Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) có thể phải tăng lãi suất sớm hơn hoặc nhiều hơn mức họ mong đợi để giữ lạm phát trong tầm kiểm soát. Công cụ đánh giá lạm phát ưa thích của Fed - chỉ số giá cốt lõi của Bộ Thương mại về chi tiêu tiêu dùng cá nhân (PCE), bao gồm giá thực phẩm và năng lượng - đã tăng 3,9% trong tháng Năm, gần gấp đôi mục tiêu 2% của thể chế này.

Trước đó trong một báo cáo công bố hôm 9/7, Fed đã nhắc lại quan điểm rằng lạm phát đã tăng trong năm nay do sự tắc nghẽn trong các chuỗi cung ứng, khó khăn trong việc tuyển dụng và "các yếu tố tạm thời" khác liên quan đến sự phục hồi của nền kinh tế do ảnh hưởng của đại dịch COVID-19.

Hầu hết các quan chức của Fed, trong các dự báo được công bố vào tháng trước, đều tin rằng lạm phát sẽ giảm xuống khoảng 2% trong hai năm tới, mặc dù có sự không chắc chắn lớn hơn về mức độ nhanh chóng cần phải tăng tỷ lệ lãi suất để đưa lạm phát về mức nói trên.

Tại cuộc họp chính sách hồi tháng Sáu của Fed, hầu hết các quan chức đều dự đoán họ sẽ phải tăng lãi suất từ mức gần bằng 0 hiện nay vào năm 2023. Trong cuộc khảo sát của WSJ, khoảng 58% các chuyên gia kinh tế được khảo sát nhận định ít có khả năng Fed sẽ tăng lãi suất cho đến nửa cuối năm 2022 hoặc muộn hơn.

Diane Swonk, nhà kinh tế trưởng tại hãng kiểm toán Grant Thornton, cho biết: "Hiện Fed có khả năng sẽ phải tăng lãi suất trong nửa đầu năm 2023 mặc dù một số quan chức cấp cao cho rằng có thể sẽ phải thực hiện sớm hơn".

Một thước đo chính khác đối với lạm phát là chỉ số giá tiêu dùng của Bộ Lao động. Chỉ số này có xu hướng "nóng" hơn chỉ số PCE và đã tăng 5% vào tháng Năm so với một năm trước -  mức cao nhất trong gần 13 năm. Các nhà kinh tế tham gia khảo sát kỳ vọng rằng trong báo cáo do Bộ Lao động sắp công bố, tỷ lệ này sẽ giảm xuống còn khoảng 4,1% vào cuối năm. Trong khi đó, các dự báo đối với chỉ số PCI đối với năm 2022 và 2023 sẽ dao động trong khoảng 2,4-2,7%.

Sự tắc nghẽn của chuỗi cung ứng, chi phí vận chuyển cao hơn và tình trạng thiếu lao động có thể chỉ là tạm thời khi thị trường điều chỉnh theo sự gián đoạn. Tuy nhiên, sự kết hợp các yếu tố từ các gói kích thích kinh tế liên bang khổng lồ, nguồn dự trữ tiết kiệm hộ gia đình chưa từng có và sự xuất hiện của các loại vaccine phòng COVID-19 đang thúc đẩy nhu cầu tiêu dùng tăng vọt, khiến nhiều doanh nghiệp tăng giá bán đáng kể các mặt hàng lần đầu tiên sau nhiều thập kỷ.

Có những dấu hiệu cho thấy người tiêu dùng đang bắt đầu dự đoán lạm phát cao hơn. Kỳ vọng lạm phát của người tiêu dùng - tỷ lệ lạm phát mà người tiêu dùng trung bình mong đợi từ 5 đến 10 năm kể từ bây giờ - đã tăng lên 2,8% vào tháng Sáu, tương đương với tỷ lệ năm 2014, theo Khảo sát Người tiêu dùng của Đại học Michigan.

Lạm phát cao hơn trong vài năm sẽ tác động lên nền kinh tế theo nhiều cách khác nhau. Người tiêu dùng có thể thấy ngân sách gia đình của họ bị thắt chặt. Chi phí đi vay cao hơn có thể ảnh hưởng đến giá trị cổ phiếu và có thể kiềm hãm tăng trưởng trong các ngành nhạy cảm với lãi suất như nhà ở. Ngoài ra, lạm phát cao hơn cũng có thể khiến các doanh nghiệp khó lập kế hoạch đầu tư dài hạn hơn.

Khắc Hiếu