Ngành thép Trung Quốc đang chìm trong khủng hoảng

Nhiều người những tưởng rằng sau khi bị đại dịch COVID-19 tàn phá vài năm qua, thị trường thép của Trung Quốc đang có xu hướng phục hồi. Tuy nhiên, các thách thức mới đang dần xuất hiện, cản trở ngành này cả trong ngắn hạn và dài hạn.

Việc cắt điện để tiết kiệm năng lượng và nhu cầu đi xuống do khủng hoảng bất động sản đang kìm hãm đà tăng trưởng của ngành công nghiệp thép. Tệ hơn nữa, nguồn cung của các nguyên liệu quan trọng như than luyện cốc và quặng sắt cũng đang bị gián đoạn.

Triển vọng tương lai có vẻ xấu, oilprice.com nhận định. Điều này có thể thấy rõ từ tuyên bố mới đây của ông Li Ganpo - người sáng lập kiêm Chủ tịch của hãng thép Hebei Jingye Steel Group.

Tại một cuộc họp vài tuần trước, ông Li cảnh báo rằng gần một phần ba các nhà máy thép của Trung Quốc có thể phá sản. Nếu dự báo này thành sự thật, chuỗi cung ứng thép có nguy cơ sẽ bị đứt đoạn nghiêm trọng.

Nhiều chuyên gia trong ngành đã mất hy vọng về một bước ngoặt trong tương lai gần. Tâm lý bi quan này được thể hiện rõ trong nhiều báo cáo từ Trung Quốc thời gian qua.

Cuộc khủng hoảng của lĩnh vực bất động sản không chỉ ảnh hưởng đến các nhà phát triển địa ốc và doanh nghiệp sản xuất thép, mà còn cả các ngân hàng.

Khi còn là một trong những thị trường sản xuất và tiêu thụ thép lớn nhất thế giới, các nhà máy thép tại Trung Quốc từng cho ra xuất xưởng hơn 1 tỷ tấn thép. Sản lượng này chiếm khoảng một nửa tổng sản lượng toàn cầu.

Giờ đây, mọi thứ dường như là một ký ức xưa cũ và xa vời. Sự sa sút của ngành thép Trung Quốc cũng tác động đến giá quặng sắt và thậm chí là các mỏ cung cấp ở Brazil và Australia.

Quặng sắt - mặt hàng xuất khẩu lớn nhất của Australia, đang phải đối mặt với các mối đe doạ về chuỗi cung ứng do sự suy sụp của ngành thép Trung Quốc.

Các chuyên gia dự báo giá quặng sẽ giảm 50% trong năm 2023, khi thị trường bất động sản tại nền kinh tế tỷ dân tiếp tục sa sút. Người tiêu dùng khi đó sẽ không mua nhà mới hoặc không thể trả nợ vay thế chấp.

Gần đây, Ngân hàng Nhân dân Trung Quốc (PBoC) đã công bố một số biện pháp để hỗ trợ nền kinh tế như hạ lãi suất cho vay thế chấp cơ bản kỳ hạn 5 năm và lãi suất cho vay cơ bản kỳ hạn một năm.

Tuy nhiên, nhiều người cảm thấy các động thái này là quá muộn màng. Theo oilprice.com, các nhà phân tích tin rằng tình hình của nền kinh tế lẫn ngành công nghiệp thép đều khó có thể cải thiện trong nửa cuối năm 2022.

Các nhà máy thép đã từng đi đầu trong quá trình mở rộng kinh tế của Trung Quốc. Song, bây giờ điều kiện kinh tế đã xấu đến mức nhiều nhà máy thép đang trên bờ vực đóng cửa vì thiếu khách hàng.

Vấn đề càng phức tạp thêm khi một đợt nắng nóng ở nhiều khu vực của Trung Quốc đã buộc chính quyền các địa phương phải cắt điện. Điều này dẫn đến việc các nhà máy thép phải tạm ngừng hoạt động. Khoảng 20 nhà máy thép ở phía tây nam của Trung Quốc đã tạm thời đóng cửa trong vài tuần qua.

Năm 2015, khi ngành bất động sản lao dốc, Bắc Kinh đã ban hành các gói kích thích để vực dậy thị trường. Tuy nhiên, trong năm nay, chính quyền Chủ tịch Tập Cận Bình dường như khá e dè.

Mãi đến giữa tuần trước, Bắc Kinh mới công bố các biện pháp kích thích ước tính có tổng giá trị 1.000 tỷ USD để thúc đẩy nền kinh tế nói chung.

Song, các biện pháp kích thích như chi tiêu cho cơ sở hạ tầng thường có độ trễ từ 6 đến 9 tháng kể từ thời điểm công bố kích thích và khi chúng tác động thực sự đến nền kinh tế. Nói cách khác, nhu cầu thép nhiều khả năng sẽ tiếp tục trầm lắng thêm ít nhất vài tháng nữa.