NFSC: Năng lực cung ứng vốn của hệ thống tài chính còn hạn chế

Quy mô tài sản của HTTC còn khiêm tốn

Ủy Ban Giám sát Tài chính Quốc gia (NFSC) cho biết, tổng tài sản hệ thống tài chính (HTTC) trong năm ước tăng 13,5%; tuy nhiên, quy mô vẫn nhỏ hơn các nước trong khu vực.

Tổng tài sản hệ thống tài chính tương đương 187,6% GDP, thấp nhất trong khu vực Đông Nam Á và thấp hơn nhiều so với số bình quân của nhóm 5 quốc gia hàng đầu ASEAN là 318% GDP.

Quy mô hệ thống tài chính so với nhóm 5 quốc gia hàng đầu ASEAN

Bên cạnh đó, cơ cấu tài sản giữa các lĩnh vực trong HTTC chưa hợp lý. Hệ thống các tổ chức tín dụng (TCTD) chiếm tới 96,2% tổng tài sản toàn hệ thống, trong khi các doanh nghiệp bảo hiểm chỉ chiếm 2,8%; các công ty chứng khoán và công ty quản lý quỹ chiếm 1%.

Cơ cấu tài sản hệ thống tài chính Việt Nam

Về vấn đề tái cơ cấu các TCTD, theo NFSC, trong năm qua, quy trình tái cơ cấu đã tháo gỡ cơ bản được tình trạng căng thẳng thanh khoản được kiểm soát; phát hiện và khu biệt các TCTD yếu kém. Tỷ lệ nợ xấu giảm xuống còn 3%, tình trạng ở hữu chéo, đầu tư chéo dần được kiểm soát.

Tuy nhiên, NFSC nhận định rằng, quá trình tái cơ cấu còn một số điểm hạn chế. Đầu tiên là tỷ lệ nợ xấu cao hơn so với mức báo cáo. Trong số nợ xấu bán cho VAMC, chỉ mới xử lý được khoảng 38.000 tỷ đồng, tương đương 15%; trong đó, bán TSBĐ và bán nợ là 14.500 tỷ đồng, ủy thác TCTD thu hồi nợ là 23.300 tỷ đồng

Ngoài ra, lãi dự thu bất hợp lý tập trung cao tại một số TCTD yếu kém. Quá trình triển khai áp dụng tiêu chuẩn Basel II trên toàn hệ thống còn chậm so với lộ trình đặt ra.

Năng lực cung ứng vốn còn hạn chế, chủ yếu dựa vào hệ thống ngân hàng

Về khả năng cung ứng vốn, NFSC cho biết trong năm 2016, HTTC cung ứng khoảng 1,23 triệu tỷ đồng cho nền kinh tế, tương đương 181,2% GDP. Trong đó, khu vực ngân hàng cung ứng 68,1%; thị trường vốn cung ứng 31,9%.

Điều này tạo điều kiện thuận lợi cho việc huy động trái phiếu Chính phủ (TPCP) đạt kế hoạch năm với lợi suất TPCP giảm và kỳ hạn trung bình tăng lên. Đồng thời, diễn biến tích cực của thị trường cổ phiếu và trái phiếu đã tạo điều kiện thuận lợi cho phát hành TPDN và cổ phần hóa DNNN.

Tuy nhiên, NFSC nhận định rằng, so với các nước trong khu vực, năng lực cung ứng vốn của HTTC Việt Nam còn hạn chế. Độ sâu tài chính của HTTC chỉ đạt 181% GDP, chỉ bằng gần 1 nửa so với các nước trong khu vực Đông Nam Á như Singapore, Thái Lan hay Malaysia.

Độ sâu tài chính so với các nước trong khu vực (%GDP)

Mặt khác, việc cung ứng vốn cho nền kinh tế phụ thuộc chủ yếu vào hệ thống ngân hàng, vốn cung ứng từ thị trường chứng khoán còn khiêm tốn so với tiềm năng và các nước trong khu vực.

Hoạt động cho vay của ngân hàng chiếm hơn 60% tổng cung ứng vốn cho nền kinh tế, cao hơn các nước trong khu vực với tỷ trọng bình quân dưới 50%.