Mỹ: Gần 10.000 nhân viên chính phủ mất việc trong chiến dịch tinh gọn bộ máy

Đây là chiến dịch do Tổng thống Mỹ Donald Trump và cố vấn Elon Musk khởi xướng. Các bộ Nội vụ, Năng lượng, Cựu chiến binh, Nông nghiệp, Y tế và Dịch vụ Nhân sinh đều ghi nhận số lượng nhân viên bị chấm dứt hợp đồng lao động. Chiến dịch này chủ yếu nhắm vào những nhân viên đang trong thời gian thử việc năm đầu tiên, những người ít được bảo vệ hơn về mặt pháp lý.

Trước đó, khoảng 75.000 nhân viên đã chấp nhận gói trợ cấp thôi việc tự nguyện do chính quyền đưa ra, tương đương khoảng 3% trong tổng số 2,3 triệu nhân viên dân sự.

Các nguồn thạo tin cho biết gần một nửa số nhân viên tập sự tại Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh (CDC) và Viện Y tế Quốc gia (NIH) đang bị buộc thôi việc. Cơ quan Lâm nghiệp Mỹ dự kiến sa thải khoảng 3.400 nhân viên, trong khi Cơ quan Công viên Quốc gia cũng sẽ cắt giảm khoảng 1.000 người. Sở Thuế vụ (IRS) cũng chuẩn bị sa thải hàng nghìn nhân viên vào tuần tới, một động thái có thể gây khó khăn cho người dân trước thời hạn nộp thuế thu nhập vào ngày 15/4.

Việc cắt giảm chi tiêu cũng làm dấy lên lo ngại về khả năng ảnh hưởng đến các dịch vụ thiết yếu. Sau vụ cháy rừng tàn phá Los Angeles một tháng trước, các chương trình liên bang đã ngừng tuyển dụng lính cứu hỏa thời vụ và dừng việc dọn dẹp các vật liệu dễ cháy trong rừng.

Bên cạnh việc cắt giảm nhân sự, ông Trump và ông Musk còn tìm cách loại bỏ các biện pháp bảo vệ công chức đã có thâm niên nhất định, đóng băng hầu hết viện trợ nước ngoài và tìm cách đóng cửa một số cơ quan chính phủ như Cơ quan Phát triển Quốc tế Mỹ (USAID) và Cơ quan Bảo vệ Tài chính Người tiêu dùng (CFPB).

Tuy nhiên, một số nỗ lực sa thải đã bị ngăn chặn bởi các thẩm phán liên bang hoặc do chính quyền cân nhắc lại. Khoảng 1.200-2.000 nhân viên tại Bộ Năng lượng đã bị sa thải, trong đó có 325 người từ Cơ quan An ninh Hạt nhân Quốc gia. Tuy nhiên, một số quyết định sa thải đã bị hủy bỏ để giữ lại những nhân viên thiết yếu trong lĩnh vực an ninh hạt nhân. Chính quyền cũng tạm thời đồng ý không sa thải thêm nhân viên tại CFPB sau khi có lệnh của tòa án. Các công đoàn đại diện cho nhân viên liên bang đã khởi kiện để ngăn chặn kế hoạch trợ cấp thôi việc tự nguyện.

Ông Trump biện minh cho chiến dịch này bằng lập luận chính phủ liên bang quá cồng kềnh, lãng phí và thất thoát do gian lận. Với khoản nợ công 36.000 tỷ USD và thâm hụt ngân sách 1.800 tỷ USD trong năm ngoái, đã có sự nhất trí của lưỡng đảng về sự cần thiết phải cải cách. Tuy nhiên, phe Dân chủ tại Quốc hội Mỹ cáo buộc ông Trump xâm phạm thẩm quyền của cơ quan lập pháp về chi tiêu liên bang, mặc dù phe Cộng hòa đang nắm đa số tại cả hai viện lại ủng hộ các động thái này.

Tốc độ và quy mô của chiến dịch do ông Musk dẫn dắt cũng gây bất bình cho một số trợ lý của Tổng thống, bao gồm cả Chánh Văn phòng Nhà Trắng Susie Wiles, do thiếu sự phối hợp.