Một triệu phú Mỹ đang cố mua đường ống khí đốt Nord Stream 2 của Nga với giá rẻ như cho

Vì lợi ích lâu dài của Mỹ

Theo Wall Street Journal, nhà đầu tư Stephen P. Lynch đã dành hai thập kỷ làm ăn kinh doanh tại Moscow và ông đang muốn mua đường ống khí đốt Nord Stream 2 chạy dài từ Nga đến Đức.

Vị triệu phú lập luận với các quan chức chính phủ và giới lập pháp Mỹ rằng quyền sở hữu Nord Stream 2 sẽ tạo ra đòn bẩy trong các cuộc đàm phán hoà bình giữa Nga và Ukraine, đồng thời phục vụ lợi ích lâu dài của Washington.

“Điểm mấu chốt là như thế này: Đây là cơ hội nghìn năm có một để Mỹ và châu Âu kiểm soát nguồn cung năng lượng của châu Âu trong phần còn lại của kỷ nguyên nhiên liệu hoá thạch”, ông Lynch nhấn mạnh trong một cuộc phỏng vấn hiếm hoi.

Đường ống Nord Stream 2 - dài hơn 1.200 km - từng là viên ngọc quý của ngành dầu khí Nga. Công trình được hoàn thành trước khi Moscow triển khai chiến dịch quân sự đặc biệt tại Ukraine vào năm 2022.

Đường ống thuộc sở hữu của một công ty con thuộc tập đoàn khí đốt Nga Gazprom. Công ty con này nộp đơn xin phá sản tại Thuỵ Sỹ vài ngày sau khi chiến sự nổ ra và đường ống chưa bao giờ được vận hành thương mại.

Vào tháng 9/2022, các vụ nổ dưới biển đã phá huỷ một trong hai đường ống dẫn chính. Đường ống thứ hai vẫn còn nguyên nhưng chưa được sử dụng. Wall Street Journal từng đưa tin một nhóm người Ukraine đứng đằng sau vụ phá hoại.

Ông Lynch đã xin giấy phép từ Bộ Tài chính Mỹ vào tháng 2. Giấy phép sẽ cho phép ông đàm phán mua lại đường ống từ các thực thể đang chịu lệnh trừng phạt của chính phủ Mỹ.

Lá thư đề cập đến một hạn chót vào tháng 1 năm tới. Đến mốc thời gian đó, công ty sở hữu Nord Stream 2 phải hoàn thành thủ tục phá sản tại Thuỵ Sỹ để quyết định họ sẽ tái cơ cấu khoản nợ của mình hay chấp nhận thanh lý tài sản.

Triệu phú Lynch cho rằng một khi xung đột kết thúc, cả Nga và các khách hàng cũ của nước này ở Đức cũng như châu Âu đều sẽ muốn khởi động lại Nord Stream 2, bất kể ai sở hữu nó.

Lynch từng thành công mua lại nhiều tài sản của Nga với giá rẻ. Nhờ đó, ông trở nên nổi tiếng khi là một trong số ít nhà đầu tư Mỹ có thể lèo lái trong môi trường kinh doanh và chính trị bất ổn của Nga.

Trước đó, ông đã từng được Bộ Tài chính Mỹ cấp giấy phép để hoàn tất thương vụ mua lại công ty con của Sberbank tại Thuỵ Sỹ vào năm 2022, sau khi Washington trừng phạt công ty mẹ.

Mối liên hệ với Nga

Một số người đã đặt câu hỏi về mối quan hệ giữa ông Lynch và chính phủ Nga.

Một vụ kiện gian lận dân sự từng cáo buộc Lynch và một nhóm nhà đầu tư nước ngoài đã tham gia vào một cuộc đấu giá gian lận vào năm 2007 để thâu tóm tài sản thuộc về gã khổng lồ dầu mỏ một thời Yukos. Chính phủ Nga giải thể Yukos vào năm 2006 sau khi tập đoàn này bị buộc tội trốn thuế.

Ban lãnh đạo công ty con của Yukos ở Hà Lan khẳng định các nhà đầu tư đã âm mưu với chính phủ Nga để xác định trước giá bán. Lynch và các đối tác phủ nhận cáo buộc.

Một thẩm phán Anh đã bác bỏ cáo trạng chống lại Lynch và những nhà đầu tư khác vào năm 2019. Phán quyết nêu rõ các bị cáo không “thể hiện bất kỳ sự thiếu trung thực nào” trong suốt 25 ngày xử án.

Theo các nguồn tin của Wall Street Journal, ông Lynch chia sẻ với những người thân cận rằng mình có thể mua Nord Stream 2 - vốn được định giá khoảng 11 tỷ USD - với giá rẻ như cho.

Vị triệu phú đồng tính cho biết nhiều nhà đầu tư sẽ không tham gia đấu giá vì lo ngại vấn đề địa chính trị phức tạp gắn liền với Nord Stream 2. Trong khi đó, các tổ chức uỷ quyền của Nga hoặc doanh nghiệp Trung Quốc sẽ tham gia mua.

Các doanh nhân và cựu quan chức chính phủ Mỹ có kinh nghiệm làm việc tại Nga nhận định kế hoạch của ông Lynch sẽ gặp phải một số trở ngại lớn.

Tuy nhiên, họ cũng lưu ý rằng kế hoạch của ông Lynch có thể tạo ảnh hưởng lớn nếu Nord Stream 2 được sử dụng như một quân cờ trong quá trình đàm phán hoà bình tại Ukraine khi ông Trump nhậm chức. Vị tổng thống đắc cử đã hứa sẽ nhanh chóng kết thúc cuộc xung đột.

Bối cảnh của ông Stephen P. Lynch

Sau hai năm làm việc cho Tổ chức Hoà bình tại Nga, Lynch lấy bằng thạc sĩ quản trị kinh doanh tại Trường Wharton vào năm 1998.

Khi Nga rơi vào cuộc khủng hoảng tài chính trong cùng năm, ông đã thành lập Monte Valle Partners để mua lại các bất động sản đang gặp khó khăn ở đó.

Theo Wall Street Journal, ông Lynch (57 tuổi) đã định cư tại Moscow trong hai thập kỷ và là một trong số ít những người nước ngoài vẫn ở lại sau khi Tổng thống Vladimir Putin củng cố quyền lực.

Đến năm 2019, ông cùng chồng và các con chuyển đến Miami vì lo ngại về môi trường xã hội của Nga cũng như những thách thức của công dân Mỹ khi làm ăn kinh doanh tại đó.

Ông đạt được thành công lớn đầu tiên khi mua một dự án cạnh sân bay Moscow từ tỷ phú Alfred Taubman. Lynch bán phần lớn cổ phần trong dự án này cho các đối tác người Nga vào năm 2007.

Nói về câu chuyện của Yukos, tỷ phú Mikhail Khodorkovsky đã xây dựng công ty nhỏ thành một tập đoàn dầu khí khổng lồ sau khi Liên Xô tan rã. Đế chế này bị giải thể sau khi ông Khodorkovsky bất đồng ý kiến với ông Putin.

Theo lời Lynch, ý tưởng đấu giá tài sản của Yukos đến với ông rất bất chợt. Ông cùng các đối tác đã mua hơn 2 tỷ USD tài sản của Yukos với mức chiết khấu cao, sau đó bán lại gần như toàn bộ cho Deutsche Bank với giá hời. Gã khổng lồ quốc doanh Nga Rosnelft sau đó đã thâu tóm phần lớn tài sản của Yukos.