Lộ hàng loạt \"lỗ hổng\" trong chính sách tạm nhập tái xuất của Bộ Công Thương

Minh họa. Ảnh: TBKTSG

Theo kết luận mới công bố của Thanh tra Chính phủ về việc thực hiện chức năng, nhiệm vụ quản lý nhà nước trong hoạt động tạm nhập tái xuất, tạm xuất tái nhập và chuyển khẩu của Bộ Công thương, Bộ này mắc phải hàng loạt thiếu sót.

Cụ thể, Bộ Công thương đã ban hành các thông tư (Số 05/2013 và số 05/2014) quy định công tác báo cáo chưa chặt chẽ, chưa phân định rõ vai trò, trách nhiệm đơn vị chủ trì quản lý, cơ chế phối hợp với đơn vị tham gia quản lý về tạm nhập tái xuất.

Những thông tư này “chưa phù hợp với thực tế và chưa đủ cơ sở khoa học để xây dựng mức ký quỹ, chưa sát thực tế quy định về điều kiện kho bãi trong cấp phép, chưa quy định cụ thể, đầy đủ biểu thời gian và chế tài trong yêu cầu báo cáo đối với các cơ quan hành chính nhà nước có liên quan", kết luận của Thanh tra nếu rõ.

Ngoài ra, theo nhận xét của Thanh tra Chính phủ thì Bộ công thương đã thiếu trách nhiệm trong kiểm tra, giám sát kết quả báo cáo tạm nhập, tái xuất theo quy định, chưa kiên quyết trong kiểm tra, xử lý việc địa phương ban hành văn bản không đúng với quy định tại thông tư do Bộ ban hành.

Bộ chưa kịp thời kiến nghị cấp có thẩm quyền tăng mạnh chế tài xử lý vi phạm hành chính trong hoạt động tạm nhập tái xuất nói chung và việc thu hồi mã số kinh doanh nói riêng theo các mức độ, hình thức vi phạm phù hợp.

Kết luận của đoàn thanh tra chỉ rõ, để tồn tại các bất cập trên đã làm giảm hiệu lực quản lý nhà nước, ảnh hưởng đến mục tiêu “khắc phục những hạn chế của hoạt động tạm nhập tái xuất” do chính Bộ đã báo cáo Chính phủ năm 2013.

Trách nhiệm được quy cho tập thể, cá nhân xây dựng các Thông tư hướng dẫn và các cá nhân được giao nhiệm vụ chưa thực hiện tốt chức năng tham mưu giúp Bộ trưởng, lãnh đạo Cục Xuất nhập khẩu. Bên cạnh đó, còn có các đơn vị liên quan là Tổng cục Hải quan, và UBND các tỉnh. Đặc biệt, tỉnh Quảng Ninh lựa chọn doanh nghiệp thực hiện tái xuất hàng hóa qua các cửa khẩu phụ, điểm thông quan nhưng chưa đúng hướng dẫn của Bộ Công thương.

Từ những sai sót nói trên, Thanh tra Chính phủ khuyến cáo Bộ Công Thương nên tăng cường vai trò chủ trì hoạt động tạm nhập tái xuất, đặc biệt là các khâu kiểm tra, giám sát, đánh giá thực tiễn.

Đồng thời, Bộ nên phân cấp đi cùng với phân định rõ trách nhiệm giữa cơ quan thực hiện (các địa phương) và cơ quan chủ trì, quản lý (Bộ Công thương), đảm bảo kiểm soát chặt chẽ để giảm nguy cơ gian lận thương mại, bảo vệ hành hóa trong nước và ngăn chặn việc lợi dụng chính sách để buôn lậu, trốn thuế.

Bộ Công Thương phải quy định chặt chẽ hoạt động phối hợp, giám sát hàng hóa thực xuất tại các cửa khẩu đối với cơ quan quản lý có thẩm quyền, quy định rõ cơ chế báo cáo, phối hợp và trách nhiệm cung cấp thông tin giữa các doanh nghiệp với đơn vị quản lý nhà nước.

Thanh tra Chính phủ còn đề xuất Bộ Công thương kiến nghị Chính phủ sửa đổi, bổ sung các quy định về xử phạt hành chính theo hướng tăng nặng mức phạt đối với hành vi vi phạm quy định về tạm nhập, tái xuất như: Tự ý tiêu thụ nội địa mặt hàng này, tái xuất không đúng quy định, khai báo không đúng tên hàng, với mục đích đảm bảo ngăn ngừa tình trạng gian lận thương mại.