Livestream bát nháo của KOL, KOC: Người xin lỗi, kẻ bị yêu cầu cắt sóng

Hằng Du Mục, Quang Linh Vlogs, Phạm Thoại… là những người có ảnh hưởng trên mạng xã hội (KOL, KOC). Bộ ba được mệnh danh là “chiến thần” trên nền tảng TikTok với những phiên bán hàng livestream (phát trực tiếp) với doanh thu lên tới triệu đô.

Trong thời gian gần đây, họ liên tục vấp phải những ồn ào không đáng có liên quan đến quảng cáo sai sự thật, thổi phồng công dụng sản phẩm và sự thiếu minh bạch trong kêu gọi từ thiện. 

Ồn ào sau từ những phiên livestream

Trong một phiên livestream cuối năm ngoái, Hằng Du Mục đã quảng cáo “một hũ yến 70ml có đến 30g yến tươi”, thậm chí cô còn khẳng định đây là yến tổ A5 chứ không phải yến vụn. Dù có hàm lượng yến cao nhưng sản phẩm lại có giá rẻ bất ngờ, chỉ hơn 30.000 đồng/hũ. Cô khẳng định thành phần các hũ yến này chỉ gồm yến A5 thượng hạng (loại đắt tiền nhất), nước và đường phèn.

Tuy nhên sau đó, đại diện một doanh nghiệp yến lên truyền thông khẳng định không có chuyện hũ yến 70ml có thể chứa được 30g yến sào như Hằng Du Mục quảng cáo vì với 30g yến lúc nấu lên sẽ nở ra rất nhiều. Theo người này, để làm ra một hũ yến sào bắt buộc phải có thêm các thành phần như chất ổn định, chất bảo quản, hương liệu tổng hợp dùng cho thực phẩm… Nếu chỉ có mỗi nước, yến và đường phèn thì sẽ không thể bảo quản trong thời gian dài.

Sau khi người trong ngành phản ứng, Hằng Du Mục đã phải tổ chức họp báo và thừa nhận việc nhầm lẫn giữa 300g hàm lượng yến với 30g yến. Theo cô, việc nhầm lẫn là do bản thân chưa tìm hiểu kỹ về sản phẩm mà chỉ đọc theo những gì ekip chuẩn bị.

Không chỉ Hằng Du Mục, Quang Linh Vlogs từng phải xin lỗi người tiêu dùng khi quảng cáo sản phẩm sai sự thật.

Trong phiên livestream, Quang Linh Vlogs đưa ra thông tin là “một viên kẹo tương đương một đĩa rau” và nhấn mạnh sản phẩm phù hợp cho những người không thích ăn rau.

Thậm chí, để gia tăng lượt bán cho sản phẩm, TikToker còn liên tục quảng cáo là khi sử dụng một hộp sản phẩm chức năng sẽ tương đương ăn một bó rau, một đĩa rau luộc. Đồng thời, Quang Linh Vlogs còn khuyến khích người dùng sử dụng 2-3 viên mỗi ngày. Anh cũng phải lên tiếng xin lỗi.

Hay mới đây Phạm Thoại đã tổ chức phiên livestream kéo dài gần 4 tiếng đồng hồ để giải trình về những ồn ào từ thiện. Tại buổi phát sóng, TikToker đã cung cấp các bản sao kê, hoá đơn... nhằm làm rõ các khoản chi từ số tiền hơn chục tỷ đồng của mạnh thường quân ủng hộ.

Với lượng người theo dõi lớn, có thời điểm lượng người xem livestream của Phạm Thoại cán mốc 500.000, thu hút gần 3 triệu lượt thả tim và hàng nghìn lượt bình luận, chia sẻ.

Trước những ổn ào về chuyện từ thiện, trên các diễn đàn, làn sóng người dùng yêu cầu loại Phạm Thoại khỏi chương trình Miss International Queen Vietnam 2025 - nơi TikToker đảm nhận vai trò "Chiếc Ghế Nhân Ái" vẫn chưa lên sóng.

Hiện phía ban tổ chức chương trình vẫn chưa đưa ra bất cứ thông tin chính thức nào liên quan đến việc này.

Cần khung pháp lý

Mới đây, Bộ Công Thương đã cho lấy ý kiến góp ý dự thảo đề nghị xây dựng Luật Thương mại điện tử. Trong dự thảo, cơ quan này nêu ra hàng loạt bất cập hiện nay về quy định các hình thức hoạt động thương mại điện tử, các chủ thể tham gia, quyền và nghĩa vụ liên quan.

Bộ Công Thương cho biết đã phát sinh một số mô hình hoạt động thương mại điện tử mới như hoạt động trên mạng xã hội, xuyên biên giới, của nhà đầu tư nước ngoài.

"Đặc biệt là mua sắm qua livestream với sự tham gia của những người nổi tiếng, có ảnh hưởng trên mạng xã hội, nhóm mặt hàng kinh doanh có điều kiện như rượu, mỹ phẩm, dược phẩm nhưng được tư vấn bởi người không có chuyên môn…", Bộ Công Thương nêu thực trạng.

Bộ Công Thương đánh giá livestream bán hàng hiện chưa có các quy định riêng về các chủ thể tham gia livestream (chủ tài khoản, người tham gia livestream), các trường thông tin tối thiểu phải cung cấp cho người xem, trình độ chuyên môn của người livestream, định danh chủ tài khoản và các vấn đề về kiểm soát thông tin trong quá trình livestream.

Do đó, Bộ Công thương cho rằng cần quy định cụ thể trách nhiệm của các nền tảng cung cấp dịch vụ trung gian trong việc tự vận hành cơ chế giám sát, ngăn chặn hành vi vi phạm pháp luật trên nền tảng của họ.

"Đặc biệt là đối với các dịch vụ như livestream, nơi có thể xảy ra những vi phạm liên quan đến quảng cáo sai sự thật, gian lận thương mại hoặc hàng giả, hàng nhái...", Bộ Công Thương nhấn mạnh.

Bộ Công Thương cho rằng các nền tảng này cần phải có trách nhiệm trong việc kiểm tra nội dung trước khi phát video, nếu phát hiện vi phạm, phải gỡ bỏ theo thời gian quy định...

Trong dự thảo luật, cơ quan quản lý đề xuất bổ sung thêm trách nhiệm của chủ sàn thương mại điện tử gồm việc phải có trách nhiệm về chính sách, quy định, thông tin hàng hóa, dịch vụ và phân loại hàng hóa trong nước hay nước ngoài bán trên nền tảng.

Với người thực hiện livestream hoặc những người tư vấn bán hàng hóa, dịch vụ thuộc các ngành nghề đầu tư kinh doanh có điều kiện cũng phải được các sàn quy định cụ thể.