Làn sóng các 'bố già' quay về điều hành công ty cũ

Tháng 1/2008, Starbucks đưa ra một thông báo gây sốc: Người sáng lập kiêm cựu CEO, Howard Schultz, người đã từ chức 7 năm trước, sẽ quay trở lại điều hành công ty một lần nữa, theo Fast Company.

Giá cổ phiếu Starbucks đã giảm 42% trong năm 2007, khi công ty chứng kiến ​​tốc độ tăng trưởng chậm lại đáng kể và nhận thấy mình đang mất dần khách hàng vào tay các đối thủ cạnh tranh như McDonald’s và Dunkin’ Donuts.

Trong vài năm sau đó, Schultz đã đưa Starbucks trở lại đúng hướng, phần lớn là nhờ việc đưa công ty trở về cội nguồn. Vào năm 2009, giá cổ phiếu của công ty đã tăng 143% và vào thời điểm Schultz từ chức (một lần nữa) vào năm 2017, giá cổ phiếu Starbucks đã tăng hơn gấp ba lần.

Nhiều người cho rằng đó là điều mà ban giám đốc của Disney đã nghĩ đến khi đưa ra quyết định vào cuối tuần trước để đưa cựu CEO của công ty, Bob Iger, người đã nghỉ hưu vào năm 2020, về thay thế Bob Chapek.

Disney đã phải vật lộn để điều hướng quá trình chuyển đổi sang lĩnh vực livestream trong khi vẫn phải đối phó với thách thức của ngành kinh doanh điện ảnh sau đại dịch COVID-19.

Disney đã ghi nhận kết quả kinh doanh tương đối thất vọng. Trong quý gần nhất, Disney đã không đạt được ước tính của các nhà phân tích về cả doanh thu và lợi nhuận, đồng thời cho biết các mảng kinh doanh phát trực tuyến của họ (bao gồm Disney+, Hulu và ESPN+) đã lỗ tới 1,5 tỷ USD. Không có gì ngạc nhiên khi các nhà đầu tư không hài lòng. Trước khi Iger trở lại, giá cổ phiếu Disney đã giảm gần 35% trong năm nay.

Vì vậy, không có gì ngạc nhiên khi Disney muốn tìm người thay thế Chapek. Tuy nhiên, xu hướng “CEO boomerang” (các cựu CEO quay trở lại điều hành công ty cũ) không phải là điều chắc chắn. Trên thực tế, có những ví dụ nổi tiếng về các “CEO boomerang”, như Schultz và Steve Jobs tại Apple, nhưng thành tích chung của họ không có gì đặc biệt.

Một nghiên cứu năm 2007 về các “CEO boomerang” cho thấy hiệu quả hoạt động của công ty họ không khác biệt nhiều so với hiệu suất của các công ty tương tự khác. Và một nghiên cứu năm 2020 trên Sloan Management Review cho thấy các “CEO boomerang” thực sự hoạt động kém hiệu quả trên thị trường trong khoảng thời gian hai năm.

Có một danh sách dài các cựu CEO nổi tiếng mà lần quay trở lại công ty cũ không phải là điều hấp dẫn đối với họ, bao gồm A.G. Lafley tại Procter & Gamble và Michael Dell tại Dell Computer. Bản thân Howard Schultz đã tiếp quản Starbucks lần thứ ba vào đầu năm nay, và ông đã phải vật lộn để giải quyết các vấn đề về công đoàn.

Iger và kỳ vọng về việc đưa Disney trở lại đúng hướng

Có những lý do chính đáng để nghĩ rằng việc các “bố già” quay trở lại điều hành công ty cũ sẽ hiệu quả. Các “CEO boomerang” có xu hướng làm việc không tốt khi các điều kiện mà họ đang giải quyết hoàn toàn khác với những điều kiện mà họ đã giải quyết trước đây.

Iger mới ra đi được hai năm rưỡi. Trong khi một số thách thức mà Disney phải đối mặt rõ ràng khác với những thách thức mà Disney từng đối mặt khi ông điều hành công ty lần cuối, thì các nguyên tắc cơ bản của doanh nghiệp không thay đổi. Trên thực tế, những vấn đề mà Disney phải giải quyết là những điều mà Iger đã đề cập trong nhiều năm.

Ngoài ra, Iger khá thành thạo kỹ năng quản lý mềm, điều đặc biệt quan trọng đối với Disney vào lúc này. Iger cũng được coi là người giỏi trong việc quản lý nhân tài và nuôi dưỡng khía cạnh sáng tạo của doanh nghiệp, điều rõ ràng là cần thiết trong một công ty như Disney.

Việc thuê Iger gửi đi thông điệp rằng Disney sẽ chú trọng hơn vào khía cạnh sáng tạo của doanh nghiệp. Trong một lưu ý gửi cho nhân viên, Iger đã viết, “Về cơ bản, tôi tin rằng nghệ thuật kể chuyện là thứ thúc đẩy công ty này và nó nằm ở trung tâm cách chúng tôi tổ chức hoạt động kinh doanh của mình”.

Disney có ba trong số những sản phẩm giải trí có giá trị nhất thế giới là Disney/Pixar, Star Wars và Marvel. Dịch vụ phát trực tuyến Disney+ của hãng có 164 triệu người đăng ký, nhiều hơn 100 triệu lượt so với hai năm trước. Disney sở hữu ESPN và cổ phần kiểm soát trong Hulu, cùng với 70 triệu người đăng ký khác trên nền tảng phát trực tuyến của họ. Disney cũng có hoạt động kinh doanh công viên giải trí, mặc dù vẫn đang phục hồi sau đại dịch, nhưng đã phát triển mạnh mẽ trong nhiều năm.

Disney phải đối mặt với những thách thức thực sự, bao gồm việc doanh thu sụt giảm từ hoạt động kinh doanh truyền hình vẫn đang rất có lãi của họ và sự không chắc chắn xung quanh tương lai của các bộ phim chiếu rạp. Tuy nhiên, tất cả công ty truyền thông lâu đời đều đang đối mặt với những thách thức này. Nhiệm vụ của Iger lúc này là xử lý các vấn đề và giúp con tàu Disney quay lại đúng hướng đi.