Lần đầu tiên sau gần 20 năm, một vụ vỡ nợ ngân hàng ở Trung Quốc gần như trở thành hiện thực

Ảnh minh hoạ (Nguồn: Bloomberg).

Khi Chính phủ Trung Quốc nhận quyền kiểm soát Ngân hàng Baoshang vào ngày 24/5 và khiến các chủ nợ của nó chịu một khoản lỗ, họ đã đưa ra giả định rằng sẽ luôn có một "điểm dừng" hoàn toàn cho các ngân hàng, theo Bloomberg.

Vụ việc phá sản của Baoshang Bank đã tạo ra sự lo sợ đối với thị trường khi tiếp cận với các nhà băng nhỏ. Các nhà phân tích đã chỉ ra rằng bán buôn tạo rủi ro cho tất cả người cho vay trừ những ngân hàng lớn.

Biến động này đã nhấn mạnh sự "mong manh" của một số ngân hàng nhỏ và góp thêm "cơn gió nóng" vào nền kinh tế trong ngắn hạn. Điều đó buộc thị trường phân biệt giữa các bên cho vay yếu và mạnh và đặt hệ thống ngân hàng trị giá 40.000 tỉ USD của Trung Quốc vào con đường phát triển bền vững hơn.

Trước khi sự kiện này diễn ra, không có sự phân biệt về chi phí vốn sử dụng cho các ngân hàng vừa và nhỏ Trung Quốc hay đối với những "ông lớn" như Industrial & Commercial Bank of China (ICBC), ngân hàng có tài sản lớn nhất thế giới.

Nguyên nhân rất đơn giản, khi gặp khó khăn, chính quyền sẽ luôn đảm bảo rằng ngay cả những ngân hàng nhỏ nhất cũng hoàn thành nghĩa vụ với người gửi tiền và các chủ nợ khác. 

Điều này khiến tiền tiếp tục chảy vào ngân hàng cùng với sự tăng trưởng của nền kinh tế nước này ngay cả khi một số người cảnh báo rằng nó đang thúc đẩy rủi ro quá mức và tích tụ các khoản nợ xấu nguy hiểm.

Hiện tại, ngay cả khi Baoshang Bank được báo cáo là đã thực hiện tốt hầu hết tất cả các nghĩa vụ của mình thì điểm dừng đặt ra của Chính phủ cũng không có gì chắc chắn.

"Thị trường trái phiếu doanh nghiệp hiện đang làm giảm sự bảo lãnh của chính phủ đối với tất cả các khoản nợ của các ngân hàng nhỏ", Mitch Kelvin Pang, Chiến lược gia tín dụng tại Morgan Stanley ở Hong Kong, đã viết trong một báo cáo vào tháng trước. 

"Chúng tôi tiếp tục tin rằng sự hỗ trợ của chính phủ dành cho các ngân hàng (bao gồm cả các ngân hàng nhỏ) vẫn mạnh mẽ, nhưng nó luôn có một cách tiếp cận khác biệt", ông nói.

Ủy ban điều tiết Ngân hàng và Bảo hiểm Trung Quốc đã không trả lời về vấn đề này. Thật khó để nói nếu đây là điều mà chính quyền dự đoán. 

Việc tiếp quản Baoshang Bank là rất phức tạp bởi thực tế là ngân hàng này là một phần của Tập đoàn Xiao Jianhua' Tomorrow, một tập đoàn đầu tư đang bị điều tra tại Trung Quốc. 

Trước đó, các nhà điều hành dự định sắp xếp cho một công ty nhà nước mua lại cổ phần của Baoshang Bank trước khi tình hình tài chính của ngân hàng này chuyển biến xấu. Việc thiếu chi tiết trong thông tin về việc tiếp quản của Chính phủ đã khiến cho một số nhà đầu tư cảm giác rằng nó được sắp xếp một cách vội vã. 

Những người tham gia thị trường cũng không đoán được mức độ thiệt hại mà các chủ nợ của Baoshang Bank phải đối mặt. Việc này khiến họ cắt giảm đáng kể sự tiếp xúc với những ngân hàng nhỏ hơn khác.

Trong thị trường liên ngân hàng, một phần quan trọng của hệ thống tài chính Trung Quốc, một số ngân hàng lớn đã bắt đầu từ chối tài sản thế chấp của các đối tác khác. Khối lượng mua lại giảm 43% trong một tuần, theo dữ liệu được trích dẫn bởi JPMorgan Chase & Co.

Sự căng thẳng về tài chính cũng xuất hiện trên thị trường chứng chỉ tiền gửi khi chênh lệch lãi suất giữa các ngân hàng xếp hạng AAA và thấp hơn tăng lên mức cao nhất kể từ khi Bloomberg bắt đầu tổng hợp dữ liệu vào năm 2015.

Các nhà chức trách đã cố gắng làm dịu những lo ngại về sự rút lại đột ngột của việc hỗ trợ từ Chính phủ, đồng thời nêu bật các mối liên hệ giữa Baoshang với Tomorrow Group và nhấn mạnh vụ việc là trường hợp đặc biệt.

Họ cũng tiếp tục bơm tiền vào thị trường tiền tệ quốc gia để giảm chi phí đi vay, trong ngày 29/5, đã có 250 tỉ nhân dân tệ (36 tỷ USD) được bơm ra.

Mặt khác, các quan chức nước này tiếp tục hỗ trợ các ngân hàng trong việc bán trái phiếu trong tháng 6. Một công ty bảo hiểm nhà nước đã kí một thỏa thuận hiếm hoi để bảo đảm  cho việc phát hành.

Đối với Baoshang Bank, các quan chức dường như đã áp đặt các cách thức ít "hà khắc" hơn nhiều với các chủ nợ.

Khoảng 99,98% các chủ nợ của ngân hàng đã nhận được các khoản thanh toán gốc và lãi đầy đủ, ngân hàng trung ương của Trung Quốc cho biết vào tháng 6. Tất cả khoản tiết kiệm cá nhân của Baoshang đã được trả toàn bộ.

"Mặc dù tổn thất thực tế cho các chủ nợ là không đáng kể, nhưng đây là lần đầu tiên sau gần 20 năm, một vụ vỡ nợ ngân hàng ở Trung Quốc gần như trở thành hiện thực", ông Helen Helen Huang. Có thể thấy sự tiếp quản của Ngân hàng Baoshang là một động thái lớn trong việc phân biệt tín dụng", Nhà phân tích tại HSBC Holdings Plc ở Hong Kong chia sẻ.