Khốc liệt thị trường giao đồ ăn: Thị phần nằm trọn trong tay ông lớn ngoại, nền tảng Việt khó chen chân
Mới đây, iPOS.vn và Nestlé Professional công bố Báo cáo thị trường Kinh doanh Ẩm thực tại Việt Nam năm 2024. Đây là dự án nghiên cứu chuyên sâu thường niên, do iPOS. vn phối hợp cùng Nestlé Việt Nam thực hiện, dưới sự cố vấn và thẩm định dữ liệu bởi Virac Việt Nam.
Báo cáo năm nay được xây dựng từ nghiên cứu 4.005 nhà hàng, đồ uống cùng 4.453 thực khách trên toàn quốc. Đồng thời, báo cáo cũng được kết hợp với nhiều nguồn dữ liệu thứ cấp của các đơn vị nghiên cứu thị trường, kết hợp phỏng vấn gần 100 chuyên gia và lãnh đạo doanh nghiệp F&B (ẩm thực) tại Việt Nam.
Khảo sát ghi nhận 52,5% thực khách Việt hiện sử dụng ShopeeFood như một thói quen, tăng 4,9% so với năm 2023. Ứng dụng này được đánh giá là nền tảng có mức giá hấp dẫn, đồng thời hưởng lợi lớn từ sức mạnh thương hiệu của công ty mẹ - sàn thương mại điện tử Shopee.
Chính vì vậy, việc nhiều thực khách lựa chọn ShopeeFood một cách “vô thức” là điều dễ hiểu khi họ đã quen thuộc với hệ sinh thái của Shopee.
Trong khi đó, GrabFood vẫn duy trì được lượng người dùng trung thành với tỷ lệ gần như không thay đổi so với năm ngoái. Khác với các ứng dụng khác, GrabFood tập trung mang đến trải nghiệm cao cấp hơn nhờ giao diện hiện đại và dịch vụ giao đồ ăn đa dạng với các mức tùy chọn như Ưu tiên, Nhanh, Tiết kiệm.
Ở mức Ưu tiên, thời gian giao hàng tại các thành phố lớn như Hà Nội và TP HCM thường khá nhanh và chính xác so với dự kiến. Tuy nhiên, một điểm hạn chế của GrabFood chính là chi phí giao hàng không hề thấp, kể cả ở tùy chọn "Tiết kiệm", điều này có thể gây cản trở cho một số nhóm khách hàng nhạy cảm về giá.
Sau khi Gojek đột ngột rút khỏi Việt Nam vào ngày 16/9/2024, thị trường giao đồ ăn chứng kiến sự dịch chuyển đáng kể của một bộ phận lớn thực khách sang ba nền tảng chính gồm ShopeeFood, GrabFood và BeFood.
Kết quả cũng tương tự khi xét về phía các đơn vị kinh doanh F&B. Báo cáo cho biết ShopeeFood là ứng dụng được nhiều cửa hàng sử dụng nhất, chiếm 38,8%, trong khi đó GrabFood chiếm 36,7%.
BeFood - tân binh của làng giao đồ ăn có 12,9% thị phần số lượng cửa hàng F&B trên toàn quốc. BeFood hiện vẫn trung thành với chiến lược phát triển tập trung ở hai tỉnh thành lớn là Hà Nội và TP HCM, mặc dù Dịch vụ gọi xe của ứng dụng này đã có mặt tại 18 tỉnh thành trên toàn quốc.
Một tân binh khác đáng chú ý của thị trường F&B tại các thành phố nhỏ là Vill Food. Khác biệt với chiến lược của BeFood, ứng dụng này mới chỉ ra mắt vào năm 2020 nhưng đã xuất hiện tại 29 tỉnh thành, chủ yếu ở các thành phố trực thuộc tỉnh khu vực miền nam và vùng duyên hải miền trung, Tây Nguyên. Ứng dụng này hiện chiếm 3,5% thị phần trên toàn quốc.
Trong năm 2023, lần lượt 41,6% và 41,4% doanh nghiệp F&B đánh giá ShopeeFood và GrabFood là nền tảng mang lại doanh thu cao nhất. Tuy nhiên, đến năm 2024, tỷ lệ doanh nghiệp lựa chọn GrabFood giảm còn 38,3% (giảm 3,1%), trong khi ShopeeFood tăng lên 44,8% (tăng 3,2%).
Báo cáo cũng chỉ ra thực trạng số lượng cửa hàng tham gia các ứng dụng giao đồ ăn trực tuyến có sụt giảm nhẹ về tỷ lệ thị phần. Có 52,8% doanh nghiệp sử dụng các ứng dụng giao đồ ăn, trong khi đó tỷ lệ này tại năm 2023 đạt 53,1% (giảm 0,7%).
Nguyên nhân kể trên do nhiều yếu tố, bao gồm việc nhiều cửa hàng dừng hoạt động trong thời gian qua, trong khi các cửa hàng mới vẫn chưa “hoà mạng”*.
Bên cạnh đó, một số doanh nghiệp bán online trong nhiều năm qua cũng đã ngừng phân phối trên các ứng dụng giao đồ ăn, do không đạt được thoả thuận chung về mức chiết khấu. Hầu hết đây là các cửa hàng truyền thống, lâu năm, thường có lượng khách hàng tới ăn trực tiếp lớn.
Theo kết quả khảo sát, có tới 43% số doanh nghiệp không cảm thấy ấn tượng đối với các chiến dịch truyền thông quảng cáo/ khuyến mãi của các nền tảng. Điều này tới từ nhiều nguyên nhân, có thể kể đến như chương trình chưa đủ hấp dẫn, chiến dịch chưa rõ ràng về thông điệp hay giá trị.
