Kêu gọi giảm lãi suất 1 điểm %, ông Trump đang thực sự vì nước Mỹ?

Trong một loạt các đăng tải trên Twitter hôm 30/4, ông Trump cho biết lãi suất thấp cùng với chính sách nới lỏng định lượng sẽ thúc đẩy nền kinh tế.

"Trung Quốc đang kích thích thêm vào nền kinh tế trong khi giữ lãi suất ở mức thấp. Fed đã không ngừng tăng lãi suất, ngay cả khi lạm phát thấp và thực hiện thắt chặt định lượng. Chúng ta có tiềm năng tăng trưởng như một quả tên lửa nếu chúng ta giảm lãi suất, chẳng hạn như 1 điểm %, và một số nới lỏng định lượng. Chúng ta đang làm rất tốt ở mức 3,2% GDP, nhưng với lạm phát thấp, chúng ta có thể lập các kỉ lục lớn và đồng thời, thu hẹp nợ quốc gia!", ông Trump Trump viết.

Các bình luận đánh dấu bước ngoặt mới nhất và rõ ràng nhất về những chỉ trích liên tục của ông Trump đối với Chủ tịch Fed Jerome Powell. Việc ông Trump phàn nàn về Fed được xem là một chiến lược đã phá vỡ truyền thống 25 năm của các tổng thống Mỹ - can thiệp vào quyền tự chủ chính sách của Fed.

Trước đó, cố vấn kinh tế hàng đầu của ông Trump, Larry Kudlow, gần đây đã kêu gọi giảm 1/2 điểm %, nhưng tổng thống còn tham vọng hơn thế.

Ông Trump gần đây đã tuyên bố ý định bổ nhiệm hai người trung thành vào hội đồng thống đốc Fed, gồm cựu ứng cử viên tổng thống của đảng Cộng hòa Herman Cain và nhà học giả bảo thủ Stephen Moore. 

Tổng thống Mỹ Donald Trump. Ảnh: Chip Somodevilla/Getty Images.

Tuy nhiên, bình luận của ông Trump được đưa ra khi nền kinh tế đã cho thấy sự mạnh mẽ bất ngờ dù thời gian tăng trưởng đã gần đạt kỉ lục - 10 năm, và tăng trưởng thường sẽ chậm lại trong giai đoạn này. Nền kinh tế Mỹ tăng trưởng ở mức 3,2% hàng năm trong quí I và 2,9% trong năm 2018, ghi nhận mức cao nhất trong 13 năm, một phần do chính sách giảm thuế của ông Trump và chi tiêu gia tăng.

Theo chuyên gia Paul Ashworth của Capital Economics, những gì ông Trump nói là đưa ra nhiều chính sách kích thích hơn vào thời điểm nền kinh tế vẫn đang phát triển nhanh chóng.

Ông Trump đã chính xác rằng lạm phát lõi hàng năm giảm còn 1,6% trong tháng 3 từ mức 1,7% trong tháng 2, Bộ Thương mại cho biết hôm thứ Hai (29/4). Con số này dưới mục tiêu 2% của Fed, tạo khoảng trống cho Fed duy trì lãi suất ở mức thấp.

Một số chuyên gia phân tích dự kiến Fed sẽ giảm lãi suất vào năm tới khi nền kinh tế chậm lại, và ông Powell đã không loại trừ động thái này. Tuy nhiên, việc giảm hoàn toàn 1 điểm %, ông Ashworth nhận định đó không phải một việc thực tế. 

Nguy cơ lạm phát ở mức cao trong tương lai là rất lớn, một phần vì dự báo của người tiêu dùng và doanh nghiệp đối với lạm phát sẽ tăng. Động thái này cũng sẽ làm tăng khả năng hình thành bong bóng tài sản khi các nhà đầu tư chuyển tiền từ trái phiếu sang tài sản rủi ro cao hơn - chứng khoán.

Ông Ashworth cho biết, lãi suất của Fed, vốn đã thấp một cách bất thường ở mức 2,25 - 2,5%. Việc giảm lãi suất hơn nữa sẽ tạo thêm rủi ro mà không làm kinh tế tăng trưởng đáng kể, ông nói thêm.

Ông Trump cũng kêu gọi kích hoạt lại các giao dịch mua trái phiếu của Fed, đã giữ lãi suất dài hạn ở mức thấp sau cuộc khủng hoảng tài chính. 

Kể từ tháng 10/2017, Fed đã dần dần thu hẹp 3.500 tỉ USD trái phiếu kho bạc và chứng khoán bảo đảm bằng thế chấp mà họ đã mua, kéo lãi suất tăng cao. Tuy nhiên, ngân hàng trung ương Mỹ gần đây đã tuyên bố sẽ kết thúc chính sách này vào mùa thu. Ông Trump đang khuyến khích Fed tiến thêm một bước và mua vào trái phiếu để đẩy lãi suất xuống một lần nữa.

Tất cả là vì tăng trưởng của Mỹ?

Ông Ashworth nói rằng việc mua nhiều trái phiếu sẽ gây ra rủi ro lớn hơn cả việc giảm tỉ lệ lạm phát và bong bóng tài sản.

Theo ông, ông Trump có khả năng đưa ra các động thái này để thúc đẩy nền kinh tế và tăng cơ hội tái tranh cử năm 2020 của ông mà không tính đến tác động dài hạn.

Ngoài ra, những lời chỉ trích của Trump đối với Fed gây nguy hiểm cho niềm tin của thị trường vào khả năng tăng hoặc giảm lãi suất của ngân hàng trung ương vì lợi ích của nền kinh tế hơn là lý do chính trị, theo Peter Conti-Brown, giáo sư nghiên cứu pháp lý và đạo đức kinh doanh tại Trường Wharton ở Philadelphia.

Mặc dù vậy, ông Powell nhiều lần đã nói rằng Fed không bị ảnh hưởng bởi chính trị.

Kể từ tháng 7/2018, Tổng thống Trump đã chỉ trích ông Powell và Fed vì việc tăng lãi suất vào năm ngoái, nói rằng các động thái này đã cản trở nỗ lực của ông nhằm đạt được mức tăng trưởng kinh tế 3% hoặc tốt hơn. 

Tháng 12/2018, sau khi Fed tăng lãi suất ngắn hạn lần thứ 4 trong bối cảnh nền kinh tế toàn cầu đang chậm lại, thị trường chứng khoán đã lao dốc, khiến Fed đột ngột đảo ngược tiến trình. Ngân hàng trung ương gần đây dự báo không tăng lãi suất trong năm nay.