HoREA: Nên quản, không nên cấm chung cư mini

Hiệp hội Bất động sản TP HCM (HoREA) vừa Kiến nghị một số giải pháp để bảo đảm chất lượng công trình xây dựng và an toàn phòng cháy chữa cháy cho nhà chung cư mini và đề nghị sửa đổi, bổ sung Điều 57 Dự thảo Luật Nhà ở (sửa đổi) và một số quy định pháp luật liên quan để quản lý chặt chẽ nhà ở riêng lẻ của cá nhân, hộ gia đình được phép xây dựng thành nhà chung cư mini.

Theo HoREA, vụ cháy đặc biệt nghiêm trọng vừa qua và một số vụ cháy nghiêm trọng đã xảy ra trước đây tại nhà chung cư, hoặc nhà phố dạng nhà ống vừa ở vừa kinh doanh, hoặc cơ sở kinh doanh karaoke… không đảm bảo tiêu chuẩn phòng cháy chữa cháy, hoặc chỉ có một lối thoát hiểm duy nhất tiếp tục gióng lên hồi chuông báo động và đặt ra yêu cầu cấp bách là phải xây dựng hoàn thiện thể chế pháp luật về nhà ở, về xây dựng, về đầu tư, về kinh doanh bất động sản, về phòng cháy chữa cháy (PCCC).

Đồng thời, cần tăng cường hiệu lực, hiệu quả công tác quản lý nhà nước đối với các cơ sở có nguy hiểm về cháy nổ theo quy định của pháp luật về PCCC, bao gồm nhà ở riêng lẻ của cá nhân, hộ gia đình được xây dựng thành nhà chung cư mini và nhà chung cư nói chung, khách sạn mini, nhà phố dạng nhà ống vừa ở vừa kinh doanh, khu nhà trọ, cơ sở kinh doanh karaoke…

Hiệp hội đề nghị dứt khoát không luật hóa, không hợp thức hóa các sai phạm về nhà chung cư mini biến tướng trong Luật Nhà ở. Thay vào đó, Hiệp hội kiến nghị một số giải pháp để bảo đảm chất lượng công trình xây dựng và an toàn phòng cháy chữa cháy cho nhà chung cư mini.

Theo đề nghị của Hiệp hội nên quản, không nên cấm nhà chung cư mini. Bởi lẽ, nhà chung cư mini là sản phẩm nhà ở cần thiết cho xã hội do giá cho thuê, giá bán vừa túi tiền của rất nhiều đối tượng là người thu nhập trung bình, người thu nhập thấp đô thị, công nhân lao động, sinh viên, học sinh, người nhập cư, người độc thân, người mới kết hôn... 

Hiện cả nước có hơn 10.000 chung cư mini. Trong đó, TP Hà Nội đã có khoảng 2.000 nhà chung cư mini. Thống kê sơ bộ tại TP HCm cho thấy, địa phương có khoảng 42.256 cơ sở là nhà trọ, nhà ngăn phòng cho thuê thuộc diện quản lý nhà nước về PCCC. Trong số này, có 4.490 cơ sở do Công an quản lý, bao gồm 103 cơ sở có nguy hiểm về cháy nổ và 37.766 cơ sở do UBND cấp xã quản lý. 

Vào năm 2018, Sở Xây dựng TP HCM đã thống kê toàn thành phố có khoảng 60.470 khu nhà trọ hoặc nhà ngăn phòng cho thuê với tổng số khoảng 560.219 phòng trọ, bao gồm 38.800 khu nhà trọ tập trung. Các khu nhà trọ tập trung, nhà chung cư mini đều là những cơ sở có nguy hiểm về cháy nổ được quản lý chặt chẽ về PCCC theo quy định của pháp luật về PCCC.

"Từ thực tế cả nước có hàng nghìn nhà chung cư mini với hàng chục nghìn người đang sinh sống và nhu cầu thuê, mua căn hộ nhà chung cư mini trong xã hội rất lớn buộc chúng ta phải rất tỉnh táo, sáng suốt lựa chọn giải pháp nên quản, không nên cấm nhà chung cư mini. Tương tự như các nước trên thế giới đều cho phép loại hình này nhưng phải quản lý thật chặt chẽ để bảo đảm an toàn PCCC và phát triển lành mạnh", HoREA kiến nghị.

Cũng theo Hiệp hội, hiện nay là thời điểm rất thuận lợi để xây dựng các quy định pháp luật đầy đủ, đồng bộ, thống nhất để quản lý loại nhà chung cư mini bởi Quốc hội Khóa 15 tại kỳ họp thứ 6 vào tháng 10-11/2023 dự kiến xem xét, thông qua nhiều luật, trong đó có Dự thảo Luật Đất đai, Luật Nhà ở, Luật Kinh doanh bất động sản và một số luật liên quan để bảo đảm tính đồng bộ, thống nhất theo chủ trương của Nghị quyết 18-NQ/TW ngày 16/6/2022 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng.

Hiệp hội đề nghị bổ sung quy định thật chặt chẽ đối với loại nhà ở riêng lẻ của cá nhân, hộ gia đình được phép xây dựng thành nhà chung cư mini, đồng thời với sửa đổi một số quy định của Luật Xây dựng, Luật Đầu tư, Luật Kinh doanh bất động sản, Luật PCCC với nhận thức là rất cần thiết phải luật hóa loại nhà ở riêng lẻ của cá nhân, hộ gia đình được phép xây dựng thành nhà chung cư mini để tăng cường hiệu lực, hiệu quả công tác quản lý nhà nước, để nhà chung cư mini phát triển an toàn, lành mạnh.

Cụ thể, cần bổ sung quy định về đầu tư xây dựng nhà chung cư mini phải lập dự án; phải chấp hành và tuân thủ các quy định pháp luật về thẩm duyệt, nghiệm thu công trình nhà chung cư mini, bao gồm công trình PCCC.

Bổ sung quy định về kinh doanh cho thuê hoặc bán căn hộ nhà chung cư mini phải đăng ký kinh doanh bất động sản theo quy định của pháp luật; bổ sung quy định về quản lý vận hành nhà chung cư mini tương tự như quản lý vận hành nhà chung cư.

Bộ Xây dựng bổ sung quy chuẩn kỹ thuật về nhà chung cư mini vào Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về nhà chung cư thì sẽ quản lý chặt chẽ và phát triển loại nhà chung cư mini an toàn, lành mạnh. 

HoREA cho biết, tình trạng nở rộ loại nhà chung cư mini đi liền với các bất cập, hạn chế trong công tác quản lý nhà nước đối với loại hình này trong nhiều năm qua, dẫn đến tình trạng phát triển vượt ngoài tầm kiểm soát và có lỗ hổng.

Cũng theo Hiệp hội nhận thấy, "nhà chung cư mini không phải là sản phẩm lỗi của giai đoạn thị trường bất động sản phát triển nóng trước đây như ý kiến của một số chuyên gia mà nhà chung cư mini có căn hộ để cho thuê hoặc để bán là sản phẩm nhà ở rất cần thiết cho xã hội trong 13 năm qua, hiện nay và có thể trong nhiều thập niên sắp tới".