Hàng triệu người Mỹ khốn đốn khi trợ cấp COVID-19 hết hạn

Cô Mary Taboniar đã phải sống trong 15 tháng qua mà không có lương vì đại dịch COVID-19. Là nhân viên dọn phòng tại khu nghỉ dưỡng Hilton Hawaiian Village, bà mẹ đơn thân này chứng kiến cảnh thu nhập bốc hơi hoàn toàn khi virus tàn phá ngành khách sạn.

Trong hơn một năm, cô Taboniar phụ thuộc hoàn toàn vào trợ cấp thất nghiệp tăng cường và ngân hàng thực phẩm địa phương để nuôi sống gia đình. Ngay cả khi chương trình tiêm vắc xin được triển khai và người Mỹ bắt đầu đi du lịch, công việc của cô cũng không nhanh chóng quay trở lại. Trong tháng 8, cô chỉ có 11 ngày làm công, bằng một nửa so với khối lượng công việc trước đại dịch.

Cô Taboniar là một trong hàng triệu người Mỹ mà ngày lễ Lao động năm nay (6/9) đánh dấu một bước ngoặt gian nan. Hai chương trình chủ chốt trong gói cứu trợ COVID-19 của chính phủ đang đi đến hồi kết hoặc vừa chấm dứt. 

Bắt đầu từ 6/9, ước tính khoảng 8,9 triệu người sẽ mất các khoản trợ cấp cho lao động tự do và những người không có việc làm trong hơn 6 tháng. Thêm 2,1 triệu người sẽ mất khoản trợ cấp thất nghiệp bổ sung 300 USD/tuần. Lệnh cấm trục xuất với người thuê nhà của liên bang thì đã hết hạn.

Tuy các điều khoản khác của gói trợ cấp COVID-19 như hỗ trợ tiền thuê nhà vẫn còn hiệu lực, hàng triệu người Mỹ sẽ đón ngày lễ Lao động với an sinh xã hội bị thu hẹp đáng kể.

Ông Jamie Contreras, thư ký kiêm thủ quỹ của SEIU, công đoàn đại diện cho những người trông nom các tòa nhà văn phòng và nhân viên phục vụ ăn uống tại sân bay, cho biết: "Khó khăn của người lao động sẽ tăng gấp đôi. Đại dịch vẫn chưa kết thúc. Mọi người vẫn cần giúp đỡ. Đối với hàng triệu người, tình hình hiện nay vẫn chẳng có gì thay đổi so với một năm rưỡi trước".  

Theo tờ AP, chính quyền Tổng thống Joe Biden tin rằng kinh tế Mỹ đã đủ mạnh để không bị lung lay bởi việc trục xuất khỏi nơi ở hay cắt giảm trợ cấp thất nghiệp. Các quan chức khẳng định những yếu tố khác của an sinh xã hội, ví dụ như chương trình tem phiếu thực phẩm là đủ để giúp tình hình ổn thỏa.

Ngày 3/9, người phát ngôn của Nhà Trắng nói rằng chính phủ không có kế hoạch đánh giá lại việc chấm dứt trợ cấp thất nghiệp.

Bộ trưởng Lao động Marty Walsh cho biết ông tin tưởng lực lượng lao động của Mỹ đã sẵn sàng cho sự chuyển biến.

Bộ trưởng Walsh trả lời phỏng vấn: "Nhìn chung nền kinh tế đang phục hồi và tiến lên phía trước. Bước vào ngày lễ Lao động, tôi cho rằng kinh tế và người lao động Mỹ đang ở trong vị thế tốt hơn so với một năm trước".

Ông Walsh và các quan chức khác nhấn mạnh vào số liệu việc làm đáng khích lệ. Theo báo cáo ngày 3/9, tỷ lệ thất nghiệp của Mỹ trong tháng 8 đã giảm xuống mức lành mạnh là 5,2%.

Quá sớm?

Ông Andrew Stettler, thành viên cấp cao của tổ chức nghiên cứu chính sách công Century Foundation, khẳng định vẫn còn quá sớm để chấm dứt trợ cấp thất nghiệp.

Thay vì đặt ra hạn chót theo ngày tháng, ông Stettler cho rằng chính quyền Biden nên gắn thời hạn các biện pháp bảo vệ người lao động với các chỉ số phục hồi kinh tế cụ thể, ví dụ như tỷ lệ thất nghiệp toàn quốc giảm dưới mức 5% trong ba tháng liên tiếp.

"Dựa vào tình hình hiện nay, việc chấm dứt các khoản trợ cấp thất nghiệp thực sự có vẻ là quyết định chính sách sai lầm".

Tổng thống Biden và các nghị sĩ Đảng Dân chủ đang để cho trợ cấp COVID-19 hết hạn nhằm tập trung vào kế hoạch "Xây dựng lại tốt hơn" bao gồm cơ sở hạ tầng và các khoản chi khác. Đề xuất 3.500 tỷ USD của ông Biden sẽ khôi phục lại nhiều chương trình mạng lưới an sinh xã hội, nhưng đối mặt với nhiều trở ngại tại Quốc hội Mỹ.

Trong thời gian chờ đợi số phận chương trình nghị sự của ông Biden, các gia đình sẽ phải cố gắng xoay sở.

Bà Sharon Parrot, Chủ tịch Trung tâm nghiên cứu các ưu tiên chính sách và ngân sách (CBPP) nhận định: "Hai chương trình rất quan trọng đang hết hạn. Chắc chắn rằng sự chấm dứt của chúng sẽ khiến khó khăn của một số gia đình tăng thêm".

Từ năm 2020 đến nay, chính phủ Mỹ đã phê chuẩn khoảng 5.000 tỷ USD để đối phó với đại dịch – một con số lớn chưa từng có. Các nhà lập pháp Đảng Cộng hòa ủng hộ một số gói cứu trợ COVID-19 ban đầu, nhưng nhiều người chống lại việc gia hạn trợ cấp thất nghiệp bổ sung.