Hà Nội chậm di dời cơ sở ô nhiễm ra khỏi nội đô, Bộ Xây dựng nói gì?

Bộ Xây dựng  vừa có văn bản trả lời kiến nghị của cử tri tỉnh Quảng Bình gửi tới Kì họp thứ 8 Quốc hội khóa XIV liên quan đến việc di dời các nhà máy công nghiệp, trường đại học ra khỏi khu dân cư.

Cụ thể, cử tri nêu vấn đề: " Hiện nay, mật độ dân số và chất lượng không khí ngày càng trở nên đáng báo động ở các đô thị lớn như Thủ đô Hà Nội, Thành phố Hồ Chí Minh. Thời gian gần đây, vụ cháy Nhà máy bóng đèn – phích nước Rạng Đông càng làm dấy lên mối lo ngại về các nhà máy trong khu dân cư; tình trạng ách tắc giao thông ngày càng trở nên trầm trọng."

Trước thực trạng này, cử tri đã đề nghị Chính phủ chỉ đạo, rà soát di dời các nhà máy công nghiệp, các trường đại học ra khỏi khu dân cư.

Trả lời về vấn đề này, Bộ Xây dựng cho biết, đã có biện pháp, lộ trình di dời các nhà máy công nghiệp, trường đại học.

Theo đó, trên cơ sở Qui hoạch chung TP Hà Nội đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2050 đã được phê duyệt, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Quyết định số 130 ngày 23/01/2015 về biện pháp, lộ trình di dời và việc sử dụng quĩ đất sau khi di dời cơ sở sản xuất công nghiệp, bệnh viện, cơ sở giáo dục đại học, cơ sở giáo dục nghề nghiệp và các cơ quan, đơn vị trong nội thành Hà Nội.

Cụ thể, về công tác di dời cơ sở công nghiệp, Bộ Xây dựng dẫn báo cáo của UBND TP Hà Nội cho biết UBND TP đã thành lập Ban chỉ đạo công tác di dời, xây dựng danh mục, đề xuất nguyên tắc phân nhóm tiêu chí, thứ tự di dời theo các giai đoạn trên địa bàn 12 quận nội thành và xác định lộ trình đến năm 2020 sẽ di dời tổng số 117 cơ sở.

Về công tác di dời cơ sở giáo dục đào tạo, giáo dục nghề nghiệp, Bộ Xây dựng cho biết hiện nay, Bộ Giáo dục và Đào tạo và Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội chưa hoàn thành việc lập đề án để làm cơ sở xác định danh mục, tiêu chí, lộ trình và biện pháp di dời các cơ sở giáo dục đào tạo, giáo dục dạy nghề cần phải di dời.

“UBND TP Hà Nội đã bố trí 279,5 ha cho các khu trường đại học tập trung tại Hòa Lạc. Ngoài ra, nhiều trường đại học đã lập qui hoạch và cơ sở 2 tại các địa phương trong vùng Thủ đô Hà Nội như Hà Nam, Hưng Yên, Bắc Ninh, Vĩnh Phúc”, Bộ Xây dựng cho biết.

Bộ Xây dựng cũng cho biết, theo Quyết định 130 của Thủ tướng Chính phủ, quĩ đất sau khi di dời các cơ sở sản xuất công nghiệp, cơ sở giáo dục đại học, giáo dục nghề nghiệp được ưu tiên để xây dựng, phát triển các công trình công cộng, cây xanh, bãi đỗ xe, công trình hạ tầng xã hội và kĩ thuật đô thị,... 

Đặc biệt, không được sử dụng để xây dựng chung cư cao tầng sai qui hoạch như kiến nghị của cử tri tỉnh Quảng Bình đã nêu.

"Tuy nhiên, trên thực tế, việc triển khai thực hiện Quyết định trên còn chậm và gặp khó khăn do nguồn vốn thực hiện công tác di dời và xây dựng cơ sở mới chưa được bố trí và chưa có phương án xã hội hóa; chưa xây dựng cơ chế chính sách về tài chính phù hợp để khuyến khích, khai thác quĩ đất sau di dời có hiệu quả", Bộ Xây dựng nêu.

Phương án nào cho việc sử dụng quĩ đất sau di dời?

Theo Bộ Xây dựng, hiện nay tại một số khu vực trong các đô thị lớn, việc kiểm soát xây dựng nhà cao tầng còn thiếu chặt chẽ, chưa tuân thủ qui hoạch chung, qui hoạch phân khu, qui hoạch chi tiết và qui chế quản lí qui hoạch, kiến trúc.

Những hạn chế này đã dẫn tới việc gia tăng dân số, quá tải về hạ tầng, gây ùn tắc giao thông, gia tăng ô nhiễm môi trường.

Để giải quyết các tồn tại trên, Bộ Xây dựng cho biết trong thời gian tới Bộ sẽ hoàn thiện hệ thống văn bản qui phạm pháp luật về xây dựng trong công tác quản lí, triển khai thực hiện theo qui hoạch.

Đồng thời, phối hợp với UBND TP Hà Nội, TP HCM, các Bộ ngành có liên quan trong quá trình thực hiện việc di dời cơ sở công nghiệp, cơ sở giáo dục đại học, cơ sở giáo dục nghề nghiệp. Kiểm tra, hướng dẫn các địa phương trong tổ chức lập, triển khai thực hiện qui hoạch xây dựng và qui hoạch đô thị.

Bộ Xây dựng cũng kiến nghị UBND các địa phương tổ chức lập, phê duyệt các đồ án qui hoạch có liên quan làm căn cứ cho việc sử dụng các quĩ đất sau khi di dời và xác định bố trí quĩ đất và hạ tầng các cơ sở mới trước khi phải di dời ra khỏi khu vực nội thành. 

Bên cạnh đó, UBND các địa phương đề xuất phương án sử dụng quĩ đất sau khi di dời được cụ thể hóa trong qui hoạch được duyệt, đề xuất cơ chế chính sách thực hiện việc đầu các công trình công cộng, công viên, cây xanh các quĩ đất sau khi thực hiện di dời.