Giữa căng thẳng thương mại, Mỹ tiếp tục nhập khẩu cá rô phi từ Trung Quốc

Nguồn: Undercurrent News

Ngành thủy sản của Mỹ và Trung Quốc đã chịu nhiều tác động từ cuộc xung đột thương mại đang diễn ra giữa hai quốc gia trong 14 tháng qua, theo Undercurrent News. 

Trong diễn biến mới nhất, Mỹ và Trung Quốc đã xác nhận sẽ nối lại đàm phán trực tiếp tại Washington, D.C vào tháng 10 sau khi cuộc đàm phán trong tháng 7 không đạt được những kết quả mong đợi.

Sau cuộc đàm phán hồi tháng 7, Mỹ đã phản ứng bằng một tuyên bố trong tháng 8 rằng mức thuế bổ sung 10% sẽ được áp dụng với một loạt hàng hóa của Trung Quốc trong tháng 10. Trước đó, Mỹ cũng đã áp mức thuế 25% đối với hàng hóa Trung Quốc.

Tuy nhiên, những tin xấu về thuế quan có thể cung cấp những thông tin cho các nhà nhập khẩu vì đó là dấu hiệu cho thấy có thể tình hình thị trường chưa có nhiều sự thay đổi.

Ông Jason Carter, Giám đốc tiếp thị của nhà xuất khẩu cá rô phi hàng đầu Trung Quốc - Baiyang Aqual Group, cho biết các nhà nhập khẩu Mỹ đang tiếp tục mua hàng để bổ sung lượng hàng dự trữ đã cạn kiệt. 

Hiện nay, hàng tồn kho ở Mỹ giảm mạnh, trong khi giá rô phi tại các trang trại ở Trung Quốc rất thấp do giá trị đồng nhân dân tệ giảm. Do đó, có nhiều cách để Trung Quốc có thể xuất khẩu cá rô phi với giá rẻ hơn đến Mỹ.

Trung Quốc gần đây đã để đồng nhân dân tệ mất giá so với đồng USD. Theo tỉ giá tham chiếu, 7 nhân dân tệ đổi 1 USD trong thời điểm cuộc chiến thương mại gây áp lực lên đồng tiền Trung Quốc, giúp cho hàng hóa của quốc gia châu Á cạnh tranh hơn ở thị trường nước ngoài.

Sẽ là một nhiệm vụ khó khăn cho các nhà bán lẻ như Walmart của Mỹ để thay thế hàng triệu pound cá rô phi bằng một thay thế khác, hay một quốc gia khác để có thể xây dựng cơ sở hạ tầng cung cấp sản phẩm như Trung Quốc xây dựng trong nhiều thập kỉ qua. 

Trung Quốc cũng chuyên chế biến cá rô phi bằng carbon monixide (CO). Đây là một việc các nhà sản xuất khác không dễ được thực hiện.

Xuất khẩu của Trung Quốc sang Mỹ trong năm 2019 thấp hơn mức thông thường. 

Theo dữ liệu của Cơ quan Khí quyển và Đại dương Quốc gia (NOAA), nhập khẩu philê cá rô phi của Mỹ đã giảm mạnh xuống 50.757 tấn trong 6 tháng đầu năm 2019 so với tổng sản lượng nhập khẩu đạt 142.086 tấn trong năm 2018 và 133.719 tấn trong năm 2017.

Sự sụt giảm thương mại đối với cá rô phi trong 4 năm liên tiếp ở Mỹ là do sự đánh giá tiêu cực về loại cá này trên các phương tiện truyền thông cũng như sự tăng trưởng của loài khác như cá hồi, mặc dù cá rô phi vẫn là đối tượng được tiêu thụ nhiều thứ 4 tại thị trường Mỹ.

Người nuôi ở Việt Nam không muốn chuyển ao nuôi cá tra sang cá rô phi vì thị trường trì trệ trong thời gian dài và không thành công khi thử nuôi cá rô phi trước đó. 

Cá rô phi đòi hỏi lượng oxi cao hơn nhiều so với lượng oxi được nghiên cứu tại các ao ở vùng đồng bằng sông Cửu Long. Về lâu dài, các nhà sản xuất mới như Indonesia và Ấn Độ cũng có thể xây dựng các ngành công nghiệp xuất khẩu và chiếm thị phần từ Trung Quốc.

Thị trường suy yếu đã khiến giá rô phi tại trang trại giảm. Điều này cho phép các công ty Trung Quốc xuất khẩu các sản phẩm với giá rẻ hơn cho thị trường Mỹ. 

Hầu hết cá rô phi được bán sang Mỹ theo hợp đồng dài hạn. Sự giảm giá của đồng nhân dân tệ hồi đầu tháng 9 cũng giúp Trung Quốc bù đắp một phần chi phí tăng trực tiếp 25% do thuế quan.

Tuy nhiên, giá thấp sẽ không kéo dài vì nông dân đang gặp khó khăn với mức giá này. Bên cạnh đó, chi phí vận chuyển quốc tế dự đoán sẽ tăng. Một số công ty tránh thuế bằng cách chế biến cá rô phi thành các sản phẩm giá trị gia tăng như philê rô phi tẩm bột.

Sự thay đổi dài hạn của Mỹ

Chuyên gia phân tích nuôi trồng thủy sản của Rabobank, Gorjan Nikolik cho biết người tiêu thụ Mỹ ban đầu sẽ trả nhiều tiền hơn cho sản phẩm cá rô phi. 

Tuy nhiên, cá rô phi sau đó sẽ được thay thế bởi một loài khác như cá tra hoặc các sản phẩm cá thịt trắng của Brazil, Mexico, Indonesia hoặc Bangladesh.

Các nhà bán lẻ lớn đã vận động chính phủ và bày tỏ lo ngại thuế quan sẽ chỉ khiến thực phẩm và hàng hóa trở nên đắt đỏ hơn đối với người tiêu dùng Mỹ.

Hồi tháng 5, Walmart cho rằng những người mua sắm sẽ chịu gánh nặng thuế quan do nhà bán lẻ này buộc phải tăng giá một số hàng hóa bị ảnh hưởng bởi hoạt động thương mại. 

Sự gia tăng này vẫn chưa thể hiện giá bán lẻ vì thị trường đang hoạt động thông qua một kho dự trữ lớn. Cá rô phi là một loại cá giá rẻ có thể được mua qua tem phiếu thực phẩm ở Mỹ.