Giải thể Ủy ban Quản lý vốn Nhà nước tại doanh nghiệp

Theo Nghị quyết 58 vừa được Chính phủ ban hành, Ủy ban Quản lý vốn nhà nước tại doanh nghiệp được giải thể từ 21/3.

Trước đó, 19 tập đoàn, tổng công ty do Ủy ban này đại diện chủ sở hữu Nhà nước đã được chuyển về các bộ quản lý ngành. Trong đó, 18 đơn vị như Tổng công ty đầu tư và kinh doanh vốn Nhà nước; Tập đoàn Dầu khí; Điện lực; Xăng dầu; Hóa chất... chuyển giao về Bộ Tài chính. Còn một đơn vị là MobiFone về Bộ Công an.

Việc chuyển đổi này căn cứ trên Nghị quyết 18 của Ban Chấp hành Trung ương về sắp xếp, tinh gọn bộ máy, chủ trương kết thúc hoạt động và chuyển chức năng, nhiệm vụ của Ủy ban Quản lý vốn nhà nước tại doanh nghiệp về Bộ Tài chính, các bộ chuyên ngành và các cơ quan liên quan.

Ủy ban Quản lý vốn Nhà nước được lập từ tháng 2/2018, là cơ quan thuộc Chính phủ.Ủy ban này thực hiện chức năng đại diện chủ sở hữu với doanh nghiệp do nhà nước nắm giữ 100% vốn điều lệ và phần vốn nhà nước đầu tư tại công ty cổ phần, công ty trách nhiệm hữu hạn hai thành viên trở lên theo quy định của pháp luật.

Trước khi chuyển giao, tổng vốn chủ sở hữu của các "ông lớn" do Uỷ ban quản lý khoảng 1,18 triệu tỷ đồng, tăng 11% sau 5 năm. Tổng tài sản các doanh nghiệp này nắm giữ đạt 2,54 triệu tỷ đồng, bằng 65% tổng tài sản của các doanh nghiệp Nhà nước trên cả nước.

Tổng doanh thu hợp nhất của các doanh nghiệp này đạt 1,85 triệu tỷ đồng, tăng 44% so với cùng kỳ năm ngoái. 5 năm qua, các doanh nghiệp này nộp ngân sách 1,28 triệu tỷ đồng, chiếm bình quân 10-12% tổng thu ngân sách nhà nước hàng năm của cả nước.

Dù vậy, hoạt động của Ủy ban Quản lý vốn nhà nước tại doanh nghiệp có một số vấn đề hạn chế khiến mô hình này còn mang tính hành chính, không đạt mục tiêu và kỳ vọng khi thành lập.

Về nguyên nhân, đại diệnỦy ban từng cho rằng khung pháp lý cho tổ chức và hoạt động của cơ quan này dựa trên hệ thống thể chế, pháp luật có sẵn. Do đó, phương thức hoạt động vẫn là quản lý hành chính như các bộ trước đây, chưa điều chỉnh để có thể nâng năng lực, hiệu quả của mô hình mới.

Bên cạnh đó, nguồn lực ban đầu của Ủy ban hạn chế, không có cơ chế cho nhân sự chất lượng cao. Cơ chế tài chính để bổ sung, điều chuyển nguồn lực đầu tư cho doanh nghiệp cũng thiếu. Số lượng và chất lượng nhân sự giai đoạn đầu thành lập chưa tương xứng để đáp ứng đầy đủ yêu cầu nhiệm vụ.