Thủ tướng lập Ban Chỉ đạo sắp xếp đơn vị hành chính các cấp

Theo quyết định ngày 12/3, Phó thủ tướng thường trực Nguyễn Hòa Bình là Trưởng ban chỉ đạo. Hai Phó ban là Bộ trưởng Nội vụ Phạm Thị Thanh Trà và Bộ trưởng, Chủ nhiệm Văn phòng Chính phủ Trần Văn Sơn.

Ban Chỉ đạo giúp Thủ tướng nghiên cứu, chỉ đạo, phối hợp giải quyết các vấn đề quan trọng, liên ngành trong sắp xếp, tổ chức lại đơn vị hành chính các cấp và xây dựng mô hình tổ chức chính quyền địa phương hai cấp. Đồng thời, Ban Chỉ đạo đôn đốc các bộ ngành và địa phương trong quá trình thực hiện, đảm bảo đúng quy định Trung ương, Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội và Chính phủ.

Bộ trưởng Nội vụ có trách nhiệm tham mưu, trình Chính phủ để trình Quốc hội ban hành Luật sửa đổi, bổ sung Luật Tổ chức chính quyền địa phương năm 2025; Luật sửa đổi, bổ sung Luật Cán bộ, Công chức.

Bộ Nội vụ trình Chính phủ để trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội ban hành nghị quyết về việc sắp xếp, tổ chức lại đơn vị hành chính các cấp; hướng dẫn việc lập hồ sơ đề nghị xét công nhận các vùng an toàn khu, xã an toàn khu, và xã đảo. Bộ cũng rà soát và công nhận các đơn vị hành chính thuộc diện nghèo, đặc biệt khó khăn, bao gồm các vùng bãi ngang, ven biển và hải đảo; rà soát và điều chỉnh các chính sách liên quan đến lao động xã hội cũng như chính sách đối với người có công tại các đơn vị hành chính sắp xếp.

Ngoài ra, Bộ Nội vụ sẽ là cơ quan Thường trực của Ban Chỉ đạo, tham mưu tổ chức các cuộc họp và hoạt động khác của Ban Chỉ đạo và Trưởng ban. Bộ cũng sẽ chủ trì đôn đốc việc xây dựng đề án của địa phương, tổ chức thẩm định liên ngành và trình Chính phủ để trình Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội hồ sơ đề án sắp xếp đơn vị hành chính các cấp của địa phương, bảo đảm tiến độ và chất lượng.

Bộ Nội vụ cũng sẽ hướng dẫn công tác quản lý văn thư, lưu trữ khi sắp xếp, sáp nhập đơn vị hành chính cấp tỉnh và tổ chức lại cấp xã.

Bộ trưởng Tư pháp trình Chính phủ để trình Quốc hội ban hành Luật sửa đổi, bổ sung Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật; trình Quốc hội ban hành nghị quyết xử lý một số vấn đề liên quan đến chuyển tiếp thực hiện nhiệm vụ, quyền hạn và tổ chức bộ máy của chính quyền địa phương; hướng dẫn xử lý vấn đề phát sinh thuộc lĩnh vực hộ tịch, đăng ký biện pháp bảo đảm.

Lãnh đạo Bộ Quốc phòng hướng dẫn rà soát, xác định đơn vị hành chính thuộc khu vực biên giới, trọng điểm về quốc phòng; xây dựng khu vực phòng thủ quân sự khi tổ chức chính quyền địa phương hai cấp; tổ chức xây dựng lực lượng dân quân tự vệ tại các đơn vị hành chính sắp xếp, tổ chức lại.

Lãnh đạo Bộ Công an hướng dẫn thu hồi con dấu cũ, khắc con dấu, thay đổi địa chỉ cư trú của công dân do thay đổi địa giới và tên gọi của đơn vị hành chính với hệ thống cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư, căn cước công dân và định danh điện tử; việc rà soát, cung cấp số liệu về nhân khẩu thực tế tại đơn vị hành chính các cấp và hướng dẫn tháo gỡ vướng mắc trong lĩnh vực lý lịch tư pháp.

Bộ trưởng Tài chính hướng dẫn việc thực hiện nguồn vốn đầu tư công và điều chỉnh kế hoạch vốn đầu tư công giai đoạn 2026-2030; xác định ưu đãi đầu tư; thủ tục điều chỉnh dự án đầu tư trong trường hợp thay đổi địa giới hành chính; thay đổi thông tin giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp, giấy phép kinh doanh của cá nhân, tổ chức.

Bộ trưởng Tài chính cũng có nhiệm vụ ban hành hướng dẫn công tác lập dự toán, định mức chi; quản lý, sử dụng, quyết toán kinh phí; việc miễn phí, lệ phí khi chuyển đổi các loại giấy tờ có liên quan của cá nhân, tổ chức, doanh nghiệp; xử lý trụ sở, tài sản làm việc tại cơ quan, đơn vị, tổ chức ở đơn vị hành chính thực hiện sắp xếp, tổ chức lại.

Bộ trưởng Nông nghiệp và Môi trường hướng dẫn rà soát, bổ sung, điều chỉnh các vấn đề liên quan đến xây dựng nông thôn mới và chính sách theo Chương trình mục tiêu quốc gia nông thôn mới, các dự án, tiểu dự án, hoạt động thuộc Chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững của đơn vị hành chính sắp xếp, tổ chức lại; ban hành hướng dẫn chỉnh lý hồ sơ địa chính, giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, tài sản gắn liền với đất và cơ sở dữ liệu đất đai; cung cấp số liệu diện tích tự nhiên của các đơn vị hành chính sắp xếp, tổ chức lại.

Bộ trưởng Xây dựng hướng dẫn rà soát quy hoạch đô thị và đánh giá chất lượng đô thị của các đơn vị hành chính sắp xếp, tổ chức lại.

Bộ trưởng Văn hóa Thể thao và Du lịch hướng dẫn rà soát, điều chỉnh và xác định đơn vị hành chính có di tích được công nhận, xếp hạng là di sản văn hóa và thiên nhiên thế giới, di sản lịch sử quốc gia đặc biệt của các đơn vị hành chính thực hiện sắp xếp, tổ chức lại.

Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ được giao hướng dẫn về chính quyền điện tử, chính quyền số đáp ứng yêu cầu chuyển đổi số; về xây dựng hệ thống dữ liệu kết nối, liên thông giữa chính quyền địa phương cấp cơ sở (cấp xã), cấp tỉnh và liên thông với trung ương.

Bộ trưởng Dân tộc và Tôn giáo hướng dẫn thực hiện chế độ, chính sách của Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi tại các đơn vị hành chính sắp xếp, tổ chức lại; ban hành hướng dẫn thực hiện chế độ, chính sách đối với cấp xã, thôn vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi; thủ tục rà soát, xác định xã khu vực III, II, I, thôn đặc biệt khó khăn thuộc vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi tại các đơn vị hành chính sắp xếp, tổ chức lại.

Bộ trưởng Y tế hướng dẫn về sắp xếp, tổ chức cơ sở y tế tại các đơn vị hành chính sắp xếp, tổ chức lại.

Bộ trưởng Giáo dục và Đào tạo hướng dẫn bảo đảm duy trì, nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động của các cơ sở giáo dục, đào tạo công lập tại các đơn vị hành chính sắp xếp, tổ chức lại.

Hiện nay, Việt Nam có 63 đơn vị hành chính cấp tỉnh; 705 quận, huyện và hơn 10.500 xã, phường. Theo quy định của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, đơn vị hành chính cấp tỉnh cần đáp ứng ba tiêu chuẩn về diện tích, dân số và số đơn vị hành chính cấp huyện.

Tuy nhiên theo thống kê năm 2023, cả nước có 10 tỉnh chưa đạt được đồng thời cả ba tiêu chuẩn này, 12 tỉnh không đạt đồng thời hai tiêu chuẩn diện tích và dân số, 3 tỉnh thành không đạt tiêu chuẩn diện tích và đơn vị hành chính cấp huyện, 2 tỉnh không đạt tiêu chuẩn về dân số và đơn vị hành chính cấp huyện, 13 tỉnh thành không đạt tiêu chuẩn về diện tích, 9 tỉnh không đạt tiêu chuẩn về dân số.

Ngày 28/2, Bộ Chính trị, Ban Bí thư ban hành kết luận 127, giao Đảng ủy Chính phủ phối hợp các cơ quan xây dựng đề án, tờ trình Bộ Chính trị về sáp nhập một số đơn vị hành chính cấp tỉnh, không tổ chức cấp huyện; tiếp tục sáp nhập đơn vị hành chính cấp xã. Ngày 11/3, Đảng ủy Chính phủ thống nhất trình cấp có thẩm quyền phương án sáp nhập giảm 50% đơn vị hành chính cấp tỉnh và giảm 60-70% đơn vị cấp cơ sở so với hiện nay.