Giá dầu có thể đạt 85 USD/thùng nếu cuộc tấn công tại Arab Saudi dẫn tới leo thang quân sự
Cuộc tấn công cuối tuần vào cơ sở chế biến Abqaiq của Saudi Aramco và một nhà máy khác đã khiến sản xuất của Arab Saudi giảm 5,7 triệu thùng và nhấn mạnh một nhận thức mới về sự dễ bị tổn thương trong sản xuất dầu thế giới.
Con số thiệt hại là 5% sản lượng dầu toàn cầu và khoảng một nửa sản lượng của Arab Saudi, nhưng quốc gia Trung Đông có đủ nguồn cung để duy trì mức xuất khẩu hiện tại trong khoảng một tháng.
Giá dầu, ban đầu, tăng gần 20% trong phiên giao dịch tối Chủ nhật (15/9) nhưng chỉ tăng khoảng 14,5% trong giao dịch tại Mỹ hôm 16/9, ghi nhận mức tăng lớn nhất trong một ngày kể từ tháng 2/2016.
Giá dầu thô Brent đã giao dịch ở mức 68,45 USD/thùng trong phiên giao dịch muộn.
"Thị trường đang đặt cược vào khoản bù rủi ro địa chính trị và rủi ro có xác suất cực nhỏ. Chưa bao giờ xảy ra chuyện như vậy trước đây. Đã có những nỗ lực, nhưng đều đã bị thất bại", theo Amarpreet Singh, nhà phân tích năng lượng của Barclays.
Chưa bao giờ nguồn cung Arab Saudi phải đối mặt với vấn đề như thế này, ngay cả trong Chiến tranh vùng Vịnh, ông nói thêm.
Tổng sản lượng dầu thô trong năm 2018. Đơn vị: triệu thùng/ngày. Nguồn: CNBC.
Phiến quân Houthi, liên kết với Iran, nhận trách nhiệm về vụ tấn công, nhưng Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo nói Iran có trách nhiệm trong vụ tấn công.
Bộ Ngoại giao Arab Saudi cho biết một cuộc điều tra về vụ việc chỉ ra vũ khí của Iran đã được sử dụng trong vụ tấn công.
Tổng thống Donald Trump đã chủ trì một cuộc họp an ninh quốc gia tại Nhà Trắng vào sáng ngày 16/9 về chủ đề Iran, NBC News trích dẫn các nguồn tin cho biết.
Trump cho hay ông Pompeo sẽ tới Arab Saudi và Mỹ đã liên lạc với các nước châu Âu gồm cả Pháp, quốc gia vẫn tham gia thỏa thuận hạt nhân với Iran.
Trong một cuộc họp báo hôm 16/9, Tổng thống Iran Hassan Rouhani cho hay cuộc tấn công là sự tự vệ của Houthi và là một phản ứng trả đũa cho các cuộc tấn công của Arab Saudi vào Yemen.
Theo CNBC, cuộc tấn công vào các cơ sở Aramco rất tinh vi và nhắm vào các nhà máy chế biến quan trọng giúp giảm lưu huỳnh hydro trong dầu thô.
Đã có nhiều cuộc tấn công khác vào Arab Saudi, cũng như các tàu chở dầu, nhưng không có cuộc tấn công nào gây thiệt hại lớn như vậy.
Giá dầu có thể lên tới 85 USD/thùng
Các nhà phân tích tại Goldman Sachs cho biết việc ngừng hoạt động lâu hơn có thể khiến giá dầu thô tăng vọt.
Ví dụ, nếu mức sản xuất hiện tại vẫn giảm trong hơn 6 tuần, giá dầu thô Brent có thể ghi nhận một đợt nhanh chóng lên 75 USD/thùng, ngân hàng cho biết trong một lưu ý.
Theo ông Singh, giá dầu thô Brent có thể đạt 75 USD nếu việc ngừng sản xuất kéo dài và trong khoảng ba tuần nữa, nguồn cung dầu của Arab Saudi sẽ bắt đầu xuống thấp.
Tuy nhiên, giá dầu có thể còn tăng cao hơn, tùy thuộc vào việc có thêm các cuộc tấn công hay phản ứng quân sự từ Arab Saudi, Mỹ hay các nước khác.
Nếu điều này leo thang thành một cuộc chiến, giá dầu sẽ lên tới 100 USD, ông John Kilduff của Again Capital nhận định.
Ông lưu ý rằng Arab Saudi đang kêu gọi Liên Hợp Quốc điều tra các vụ tấn công.
Theo bà Helima Croft, ngừoi đúng đầu phòng nghiên cứu hàng hoá toàn cầu, giá dầu Brent có thể quay trở lại mức cao nhất trong năm nay là 75,6 USD và trong trường hợp leo thang quân sự, nó có thể đạt mức cao nhất trong tháng 10/2018 là 86,74 USD/thùng.
"85 USD sẽ là mức 100 USD mới", bà Croft cho biết, vì theo bà thế giới đang có nguồn cung từ Mỹ.
Một cuộc xung đột ở Trung Đông có thể khiến giá dầu lên tới 200 USD/thùng cách đây 5 năm. Nếu sự kiện dẫn tới một cuộc chiến, giá dầu sẽ đạt 100 USD, bà nói.
Áp lực cũng khiến Hoàng tử Arab Saudi Mohammed bin Salman phải hành động. Ông phụ trách quân đội của Arab Saudi và lãnh đạo cuộc chiến ở Yemen.
Hoàng tử cũng đang thúc đẩy nỗ lực đa dạng hóa nền kinh tế để giảm phụ thuộc vào dầu mỏ. Việc chào bán công khai lần đầu tiên ra thị trường của Aramco là một phần lớn trong nỗ lực đó, mặc dù một số nhà phân tích cho biết sự kiện có thể bị trì hoãn.
Mỹ cho biết sẽ xem xét sử dụng dầu dự trữ chiến lược để bù cho nguồn cung bị mất, nhưng Bộ trưởng Năng lượng Mỹ Rick Perry cho biết còn quá sớm để làm điều đó ở thời điểm này.
Các nhà phân tích đã dự báo Mỹ sẽ tăng thêm công suất xuất khẩu. Các đường ống dẫn dầu thô từ mỏ Permian đến Bờ biển vùng Vịnh vừa được đưa vào hoạt động, và nhiều dự án nữa sẽ được thực hiện.
Theo Citigroup, các đường ống mới có thể giúp tăng xuất khẩu dầu của Mỹ thêm 1 triệu thùng/ngày vào cuối năm nay và thêm 1 triệu thùng vào năm tới từ mức 3 triệu thùng/ngày hiện tại.
Xuất khẩu đã tăng trung bình 970 thùng/ngày trong năm nay so với năm ngoái, theo Citigroup.
Mỹ đang nhập khẩu rất ít dầu từ Arab Saudi và hiện mua khoảng 500.000 thùng/ngày.
Theo dữ liệu hàng tuần của Bộ Năng lượng, Mỹ đã sản xuất khoảng 12,4 triệu thùng/ngày và xuất khẩu khoảng 3,3 triệu thùng/ngày vào đầu tháng này.
Mỹ là nhà nhập khẩu ròng khoảng 3,4 triệu thùng dầu thô.
Trong năm qua Mỹ đã trở thành nhà sản xuất dầu lớn nhất thế giới, vượt cả Arab Saudi và Nga.
OPEC và Nga đã thỏa thuận giảm sản xuất trong nỗ lực kéo giá dầu thế giới tăng trở lại, vốn đã suy yếu trước những lo ngại về tăng trưởng nhu cầu suy yếu.
