Giá cước container có thể tăng mạnh trong 90 ngày hoãn áp thuế của ông Trump?

Nhu cầu vận tải tăng mạnh trong mùa cao điểm

Mới đây, Tổng thống Mỹ Donald Trump thông báo sẽ tạm hoãn mức thuế quan đối ứng cao hơn với gần 60 đối tác thương mại trong vòng 90 ngày, đồng thời nâng thuế quan áp dụng với Trung Quốc lên 125%.

Quyết định trên được đưa ra khoảng 13 giờ sau khi các mức thuế quan cao hơn đối với 56 quốc gia, vùng lãnh thổ và Liên minh châu Âu bắt đầu có hiệu lực từ ngày 9/4, khiến thị trường chứng khoán náo loạn và làm dấy lên nguy cơ suy thoái.

Thông tin này giúp cho các doanh nghiệp xuất khẩu khẩu thở phào nhẹ nhõm khi mấy ngày qua liên tục trong tình trạng căng thẳng vì lo mức thuế đối ứng cao ngất ngưởng mà Mỹ áp cho Việt Nam.

Tuy nhiên, các doanh nghiệp có thể đối diện với nỗi lo mới đó là rủi ro cước vận tải tăng cao khi các nước xuất khẩu cũng đang tranh 90 ngày này thủ vận chuyển hàng sang Mỹ, bao gồm cả những đơn hàng mới và cũ. Áp lực càng tăng lên khi điều này xảy ra đúng vào lúc mùa cao điểm của vận chuyển container đang đến gần (từ tháng 5 đến tháng 8).

Trao đổi với chúng tôi ông Nguyễn Đình Tùng, Tổng giám đốc Vina T&T Group, cho biết mặc dù thông tin hoãn giúp doanh nghiệp có thể nối lại các đơn hàng đã ký. Tuy nhiên, doanh nghiệp cũng đang lo lắng chuyện cước vận tải biển trong thời gian tới sẽ tăng mạnh. 

“Đây là một trong những nỗi lo của chúng tôi trong thời gian tới. Tuy nhiên, chúng tôi cũng không có quyền lựa chọn vì phải phụ thuộc vào các hãng tàu. Nếu giá cước tăng cao trong thời gian tới, chúng tôi không còn cách nào khác ngoài việc đàm phán với các khách hàng nhằm giảm gánh nặng về chi phí”, ông Tùng nói. 

Đồng quan điểm, ông Đặng Phúc Nguyên, Tổng Thư ký Hiệp hội Rau quả, cũng cho rằng cước tàu có thể tăng trong thời tới, đặc biệt là tuyến đi Mỹ khi các doanh nghiệp tranh thủ xuất hàng. Bên cạnh đó, rủi ro thiếu container cũng hiện hữu.

Chia sẻ vói chúng tôi, ông Nguyễn Hoàng Giang, Trưởng phòng phân tích cổ phiếu, phụ trách chính nhóm ngành Vận tải thuộc Trung tâm phân tích và tư vấn đầu tư của Chứng khoán SSI, cho hay nhiều khả năng cước tàu sẽ tăng trong thời gian tới vì một số lý do, trong đó chủ yếu đến từ việc tăng chi phí và nhu cầu cao đột biến. 

Đầu tiên, nguồn cung vỏ container rỗng thời gian tới sẽ trở nên căng thẳng hơn. Thông thường, container sẽ luân chuyển từ nơi xuất và nơi nhập. Tuy nhiên, thời gian tới, Trung Quốc sẽ khó xuất khẩu hàng hơn khi bị áp thuế cao. Điều này khiến nguồn lượng lớn container rỗng bị tắc lại tại các cảng biển của Trung Quốc.

Nói cách khác là không có sự luân chuyển hàng hoá, trong khi đó tổng cầu vẫn giữ nguyên. Các hãng tàu sẽ buộc phải đi gom container từ các cảng ở các nước, kéo theo chi phí tăng lên. Ngoài ra, nếu xảy ra tình trạng thiếu hụt nguồn cung, các doanh nghiệp xuất khẩu có thể sẽ phải trả thêm phí để có có được vỏ container giống như những gì đã từng xảy ra vào thời điểm COVID-19. 

Thứ hai, những biến động gần đây đang xảy ra khi mùa cao điểm sắp đến kéo theo nhu cầu tăng mạnh. Trong khi các nhà nhập khẩu đang muốn thúc đẩy thời gian giao hàng càng nhanh càng tốt để tránh rủi ro. Hai yếu tố này cùng lúc có thể đẩy giá cước tàu tăng mạnh hơn so với cùng thời điểm của những năm trước đó.

“Tôi nghĩ rằng các doanh nghiệp nhập khẩu sẽ đẩy mạnh việc mua hàng, thậm chí là chuẩn bị luôn cho cả dịp tựu trường (back to school) và Giáng sinh thay vì có độ trễ như mọi năm. Mọi thứ phải được chuẩn bị xong xuôi ngay từ quý II. Tôi e ngại rằng việc thiếu tàu, container, nhân công…có thể xảy ra trong ngắn hạn. Các cảng biển sẽ đối diện với nguy cơ tắc nghẽn”, ông phân tích. 

Tuy nhiên, chuyên gia của SSI Research cũng lưu ý rằng triển vọng này được đưa ra dựa trên kịch bản chính sách thuế của ông Trump không thay đổi trong vòng 90 ngày tới. 

Giá cước có thể giảm vào cuối năm?

Cước vận tải container có xu hướng giảm từ đầu năm đến nay do lo ngại chính sách thuế quan của ông Trump khiến nhu cầu nhập khẩu hàng hoá giảm. Tính đến cuối tuần trước, chỉ số vận tải container WCI ở mức 2.207 USD/FEU (container loại 40 feet), giảm mạnh so với mức gần 4.000 USD hồi đầu năm. Trong đó, cước tàu từ Thượng Hải đến Los Angeles giảm hơn một nửa so với đầu năm còn 2.726 USD/FEU. 

Trang Freightwaves dẫn báo cáo của hãng phân tích Freightos cho rằng xáo trộn trong thương mại toàn cầu sau khi Tổng thống Mỹ Donald Trump công bố loạt thuế quan mới đang gây chấn động các thị trường quốc tế và chuỗi cung ứng toàn cầu. Tuy nhiên, điều này có thể đẩy giá cước vận chuyển container trong ngắn hạn, vốn đã liên tục giảm trong các tháng trước đó. 

Tác động lên vận tải biển quốc tế đã diễn ra nhanh chóng. Các doanh nghiệp vận chuyển gấp rút hoàn tất các chuyến hàng cuối cùng trước khi thuế mới có hiệu lực, khiến nhu cầu đặt chỗ container tăng vọt trong ngắn hạn, thậm chí nhiều doanh nghiệp phải chuyển sang hình thức gửi hàng lẻ (LCL) hoặc vận chuyển bằng đường hàng không.

Tuy nhiên, hoạt động sôi động này được dự báo sẽ sớm nhường chỗ cho sự sụt giảm đáng kể về nhu cầu container nhập khẩu vào Mỹ trong những tháng tới.

Cảng Los Angeles dự báo sản lượng hàng hóa trong nửa cuối năm sẽ giảm 10%. Xu hướng giảm này có thể nghiêm trọng hơn do tình trạng dư cung container ngày càng tăng, cộng thêm nguy cơ suy thoái kinh tế có thể khiến giá cước sụp đổ tương tự cuộc khủng hoảng tài chính năm 2008.

Lượng tàu mới được bổ sung cho các tuyến thương mại lớn khiến nguồn cung container tăng vọt. Từ sau kỳ nghỉ Tết Nguyên đán, giá cước container từ châu Á đã giảm mạnh, hiện đã thấp hơn cả mức đáy năm 2024.

Trang Seeking Alpha dẫn báo cáo mới nhất của Cơ quan Thương mại và Phát triển Liên Hợp Quốc (UNCTAD) cho rằng tình trạng biến động tại thị trường container được dự báo sẽ tiếp tục kéo dài trong bối cảnh các sự kiện địa chính trị liên tục gây gián đoạn chuỗi cung ứng toàn cầu.

Các tuyến vận tải bị chuyển hướng, thời gian giao hàng kéo dài và tất cả những yếu tố này đang khiến thị trường thêm bất ổn. Các doanh nghiệp trong chuỗi cung ứng ngày càng quan tâm đến phòng ngừa rủi ro giá, và do đó, thị trường container có thể chứng kiến mức độ hoạt động sôi động hơn trong những tháng tới.