Sáp nhập tỉnh dựa trên tiêu chí diện tích và quy mô dân số, dự kiến quý I/2022 sẽ bắt đầu thí điểm
Bộ Nội vụ hiện đang dự thảo Báo cáo, Tờ trình và Nghị quyết sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị quyết số 1211 ngày 25/5/2016 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về tiêu chuẩn của đơn vị hành chính (ĐVHC) và phân loại ĐVHC để lấy ý kiến người dân.
Sáp nhập tỉnh dựa trên hai tiêu chí
Theo dự thảo, dựa vào hai tiêu chí diện tích tự nhiên và quy mô dân số, ĐVHC cấp tỉnh được phân làm hai loại là tỉnh miền núi, vùng cao và tỉnh không phải miền núi, vùng cao.
Cụ thể, tiêu chuẩn để không phải sáp nhập đối với tỉnh miền núi là có quy mô dân số từ 900.000 người và diện tích tự nhiên từ 8.000 km2 trở lên. Đối với những tỉnh không thuộc miền núi phải có quy mô dân số từ 1,4 triệu người và diện tích tự nhiên từ 5.000 km2 trở lên. Đối với tiêu chuẩn của thành phố thuộc thành phố phải có quy mô dân số từ 250.000 người và diện tích tự nhiên từ 150km2 trở lên...
Về quy định về tiêu chuẩn quy mô dân số của tỉnh, huyện, xã miền núi, vùng cao được Bộ Nội vụ sửa đổi theo hướng tỉnh, huyện, xã miền núi, vùng cao có diện tích tự nhiên rộng hơn từ 150% trở lên so với mức tiêu chuẩn chung thì quy mô dân số được giảm 25% so với quy định để phù hợp với đặc thù của ĐVHC miền núi, vùng cao có diện tích tự nhiên lớn, địa hình phức tạp, dân số ít.
Trường hợp không đạt tiêu chuẩn về quy mô dân số và diện tích tự nhiên của ĐVHC thì tiến hành nhập, sắp xếp theo quy định của Ủy ban Thường vụ Quốc hội và cơ quan có thẩm quyền về sắp xếp các ĐVHC.
Ngoài ra, không sắp xếp đối với các ĐVHC các cấp thuộc các trường hợp: các ĐVHC cấp huyện, cấp xã đã thực hiện sắp xếp giai đoạn 2019 - 2021 (trừ trường hợp địa phương vẫn có nhu cầu tiếp tục sắp xếp); có điều kiện vị trí địa lý, địa hình biệt lập với các ĐVHC khác (ở hải đảo, cù lao); có tiêu chuẩn quy mô dân số hoặc diện tích tự nhiên cao hơn từ 200% trở lên so với tiêu chuẩn chung; các trường hợp đặc biệt đặc thù khác quy định tại Nghị quyết.
Lộ trình thực hiện
Theo dự kiến, tháng 9 tới, Bộ Nội vụ sẽ xây dựng đề án thực hiện sắp xếp các đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã và thực hiện thí điểm sắp xếp một số đơn vị hành chính cấp tỉnh trong các năm 2022-2026 và định hướng đến năm 2030 trình Chính phủ, Thủ tướng.
Bộ Nội vụ cũng đưa ra lộ trình giai đoạn 2022 - 2026, tiếp tục thực hiện sắp xếp các ĐVHC cấp huyện, cấp xã chưa đạt 50% cả hai tiêu chuẩn về diện tích tự nhiên và quy mô dân số theo quy định. Theo đó, hiện có 10 đơn vị cấp huyện và 180 đơn vị cấp xã chưa đạt 50% cả hai tiêu chuẩn diện tích tự nhiên và quy mô dân số.
Đồng thời, sắp xếp các ĐVHC cấp huyện, cấp xã không đạt 100% của cả hai tiêu chuẩn nhưng trong đó có một tiêu chuẩn dưới 50% về diện tích tự nhiên hoặc dân số theo quy định. Bộ cũng sẽ tiến hành sắp xếp lại các ĐVHC cấp huyện, xã thuộc diện khuyến khích sắp xếp.
Đáng chú ý, bắt đầu từ quý I/2022, Bộ sẽ tiến hành thí điểm việc sắp xếp một số ĐVHC cấp tỉnh có diện tích tự nhiên nhỏ, mật độ dân số đông, có khó khăn về quỹ đất dành cho không gian phát triển, hoặc theo yêu cầu nhiệm vụ quốc phòng, an ninh (các tỉnh thí điểm sẽ trình Trung ương, Bộ Chính trị, Quốc hội xem xét cụ thể từng trường hợp).
Dự kiến giai đoạn 2026 - 2030 hoàn thành việc sắp xếp ĐVHC các cấp không đạt tiêu chuẩn, bảo đảm phù hợp với tiêu chuẩn ĐVHC đã được sửa đổi, bổ sung và phù hợp với quy hoạch tổng thể ĐVHC của cả nước.
Bộ Nội vụ dự kiến trong tháng 8 sẽ trình Chính phủ để báo cáo Ủy ban Thường vụ Quốc hội kết quả tổng kết việc thực hiện Nghị quyết 1211 và việc thực hiện sắp xếp các ĐVHC cấp huyện, cấp xã trong giai đoạn 2019 - 2021.
