Dự án sân bay Long Thành - Một hành trình nhiều kỳ vọng

Trong bối cảnh ngân sách còn nhiều khó khăn nhưng Quốc hội vẫn chấp thuận phương án đầu tư cho sân bay Long Thành với kỳ vọng kéo kinh tế khu vực phía Nam “cất cánh”.

Quy hoạch từ 2005, đến 2017 chốt phương án thực thi

Tại Kỳ họp thứ 4, Quốc hội khóa XIV vừa qua đã thông qua Nghị quyết về một số chỉ tiêu của Báo cáo nghiên cứu khả thi Dự án thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ, tái định cư Cảng hàng không quốc tế Long Thành. Để có được Nghị quyết này, dự án sân bay hàng tỷ USD này đã phải trải qua chặng đường đầy gian nan.

Trước đó, tại Kỳ họp thứ 3, Quốc hội khóa XIV đã chính thức thông qua Nghị quyết về chủ trương đầu tư Dự án cảng hàng không quốc tế Long Thành tại huyện Long Thành, tỉnh Đồng Nai.

Nghị quyết nêu rõ mục tiêu xây dựng Cảng hàng không quốc tế Long Thành đạt cấp 4F theo phân cấp của Tổ chức hàng không dân dụng quốc tế (ICAO); là Cảng hàng không quốc tế quan trọng của quốc gia, hướng tới trở thành một trong những trung tâm trung chuyển hàng không quốc tế của khu vực.

Dự án này có quy mô thu hồi đất lớn và được quy hoạch từ năm 2005. Theo tiến độ dự kiến, Báo cáo nghiên cứu khả thi Dự án đầu tư xây dựng Cảng hàng không quốc tế Long Thành (do Tổng công ty Cảng hàng không Việt Nam là chủ đầu tư giai đoạn 1) sẽ được hoàn thiện để trình Quốc hội xem xét thông qua vào năm 2019.

Dự án có tổng diện tích đất thu hồi là 5.399,35 ha, trong đó diện tích đất của Dự án Cảng hàng không quốc tế Long Thành là 5.000 ha, diện tích đất khu tái định cư Lộc An – Bình Sơn là 282,35 ha, diện tích đất phân khu III của khu tái định cư Bình Sơn là 97 ha, diện tích đất khu nghĩa trang là 20 ha.

Về vốn đầu tư sân bay Long Thành, ngoài nguồn vốn ngân sách bố trí, để tiết kiệm vốn đầu tư từ ngân sách nhà nước, phần vốn còn thiếu (khoảng 2.938 tỷ đồng) được huy động từ nguồn thu tiền sử dụng đất khi giao đất tái định cư. Trường hợp không đủ sẽ được Chính phủ báo cáo Ủy ban Thường vụ Quốc hội bố trí từ nguồn kế hoạch đầu tư trung hạn vốn ngân sách nhà nước giai đoạn 2016-2020. Công tác thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ, tái định cư của Dự án được tiến hành một lần và hoàn thành trước năm 2021.

Tuyệt đối không chỉ định thầu, năm 2023 bắt đầu khai thác sân bay

Tại cuộc họp bàn công tác triển khai dự án sân bay quốc tế Long Thành mới đây, Bộ trưởng Bộ Giao thông Vận tải Nguyễn Văn Thể đã yêu cầu Tổng công ty Cảng hàng không Việt Nam (ACV) xây dựng kế hoạch tổng thể triển khai dự án, trong đó việc chọn tư vấn lập báo cáo nghiên cứu khả thi phải hoàn thành chậm nhất đến tháng 6/2019 vì Quốc hội giao đến tháng 10/2019 phải trình.

Bộ Giao thông vận tải phấn đấu chậm nhất tháng 6/2020 khởi công dự án và năm 2023 đưa dự án vào khai thác.

Bộ trưởng Bộ Giao thông Vận tải Nguyễn Văn Thể

Đối với cơ chế đặc thù cho dự án, Bộ trưởng GTVT lưu ý, chỉ đề xuất những cơ chế để tháo gỡ khó khăn, rút ngắn thời gian thực hiện, tuyệt đối không xin chỉ định thầu; đấu thầu để đảm bảo tối đa công khai, minh bạch.

Về phương án thiết kế nhà ga sân bay Long Thành, Bộ GTVT thống nhất lựa chọn phương án hoa sen để thiết kế nhà ga hành khách sân bay Long Thành.

Theo Chủ tịch HĐQT Tổng công ty Cảng hàng không Việt Nam Lại Xuân Thanh, phương án kiến trúc nhà ga hành khách Cảng hàng không quốc tế Long Thành được lấy ý kiến cộng đồng trực tiếp tại 4 địa phương là Hà Nội, Đà Nẵng, Đồng Nai, TP HCM và tham khảo ý kiến của các tổ chức, hội nghề nghiệp như Hội kiến trúc sư, Hội Quy hoạch đô thị, Tổng hội xây dựng, Hội Khoa học kỹ thuật hàng không.

Phương án thiết kế nhà ga hình hoa sen - ảnh KT

Theo đó, 3 phương án được lựa chọn nhiều nhất gồm LT07 - Lá dừa nước, LT03 - Hoa sen và LT04 - Vật liệu tre. Tuy nhiên, phương án cuối cùng được lựa chọn là LT-03 (lấy ý tưởng từ hình ảnh hoa sen cách điệu) của Tư vấn Heerim Architects & Planners Co.Ltd (Hàn Quốc).

Thu hồi đất 1 lần cho dự án

Một trong những vấn đề quan trọng nhất trong tiến trình xây dựng sân bay Long Thành là thu hồi đất, giải phóng mặt bằng, đền bù, hỗ trợ tái định cư cho những hộ gia đình và tổ chức trong khu vực thuộc diện giải tỏa.

Tại Kỳ họp thứ 4 Quốc hội khóa XIV vừa qua, Uỷ ban Kinh tế của Quốc hội đã thống nhất cơ chế đặc thù trong việc thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ, tái định cư để làm sân bay Long Thành.

Đây là dự án có quy mô thu hồi đất rất lớn, ảnh hưởng đến nhiều hộ dân. Do vậy, để bảo đảm thực hiện theo đúng tinh thần Nghị quyết 94 là thu hồi đất 1 lần, sớm ổn định cuộc sống, sản xuất của người dân, Ủy ban Kinh tế tán thành đề xuất của Chính phủ, đề nghị Quốc hội bố trí bổ sung vốn cho dự án từ nguồn dự phòng kế hoạch đầu tư công trung hạn vốn ngân sách nhà nước giai đoạn 2016-2020 để bảo đảm đủ kinh phí thực hiện.