Doanh nghiệp thua lỗ vì hiện tượng tranh mua sầu riêng

Tại cuộc họp về xuất khẩu gạo, rau quả chiều ngày 28/5, ông Nguyễn Thanh Bình - Chủ tịch Hiệp hội rau quả Việt Nam cho biết tính đến ngày 20/5, kim ngạch xuất khẩu rau quả Việt Nam đạt gần 2,5 tỷ USD, tăng 26% so với cùng kỳ năm 2023. Các thị trường chủ lực tiếp tục tăng tốc độ cao, Trung Quốc đứng đầu 1,1 tỷ  USD, Hàn Quốc 107 triệu USD.

Từ số liệu xuất khẩu rau quả 4 tháng, thông qua xúc tiến thương mại tại châu Âu, Mỹ, tình hình các doanh nghiệp thì hoạt động xuất khẩu mặt hàng này tiếp tục thuận lợi, nhu cầu tại các thị trường truyền thống tiếp tục tăng, đặc biệt là sầu riêng, dưa hấu, xoài.

Tuy nhiên, vấn đề về chất lượng, nhất là rau quả còn chưa cao, thể hiện ở sự đồng đều của sản phẩm, vẫn tồn tại dư lượng thuốc bảo vệ thực vật nên cần có giải pháp để xử lý.

Bên cạnh đó, ông Bình nhấn mạnh vẫn còn có hiện tượng tranh mua, tranh bán khi thị trường biến động, nhất là ở vùng nguyên liệu. Đây là vấn đề tồn tại đã lâu, dù có nhiều giải pháp nhưng chưa giải quyết tốt được (đó là liên kết giữa nhà sản xuất và tiêu thụ) khi thị trường biến động, nhất là sầu riêng.

Ông cho biết các doanh nghiệp thuộc hiệp hội gặp nhiều khó khăn, trong năm 2023 đều lỗ vì người nông dân "bể kèo". Khi giá tăng gấp đôi, các hộ sẵn sàng bỏ hợp đồng với doanh nghiệp xuất khẩu. Tuy nhiên, do các doanh nghiệp đã ký đơn hàng trước đó nên họ đành phải mua với giá thị trường, khiến họ chịu thua lỗ. 

Công tác quản lý, kiểm tra, giám sát xử lý vi phạm về mặt chất lượng liên quan đến khâu sản xuất (từ vật tư đầu vào, chế biến, bảo quản, thực hiện mã số vùng trồng, đóng gói) làm chưa tốt, nên vẫn xảy ra vi phạm.

Vì vậy, ông Bình kiến nghị các cơ quan chức năng cần phối hợp địa phương, hiệp hội làm tốt công tác kiểm tra, giám sát, đặc biệt các sản phẩm thu hoạch, quản lý tốt lực lượng thương lái, không để xảy ra hiện tượng tranh mua, tránh bán. 

Ông Nguyễn Như Cường - Cục trưởng Cục trồng trọt cho biết với việc diện tích, sản lượng với một số trái cây đang tăng trưởng nóng, vượt quy hoạch (sầu riêng,...), Bộ NN&PTNT đang triển khuyến cáo các điều kiện vùng trồng, giống, quy trình canh tác, thu hoạch,...

Đồng thời cơ quan này cũng đang tăng cường kiểm tra, giám sát các mã vùng trồng, đóng gói xuất khẩu theo các yêu cầu Nghị định thư đã ký.