Dịch tả heo châu Phi hoành hành, bão giá có kéo dài?

Dịch tả heo châu Phi trở lại

Theo Cục Thú y, tính đến ngày 20/10, bệnh tả heo châu Phi xảy ra tại gần 1.900 ổ dịch tại 56 tỉnh, thành phố, buộc tiêu hủy 143.000 con heo, chiếm 0,5% tổng đàn heo khoảng 28 triệu con và bằng khoảng 2,3% so với 6 triệu con heo buộc phải tiêu hủy vào năm 2019.

Trao đổi với người viết, ông Nguyễn Văn Long, Phó cục trưởng Cục Thú y (Bộ NN&PTNT) khẳng định: "Hơn 99% đàn heo của cả nước đang an toàn với dịch bệnh. Tuy nhiên, dịch bệnh có chiều hướng gia tăng từ tháng 8 đến nay với hơn 5.700 con heo buộc phải tiêu hủy".

Dịch bệnh chủ yếu xảy ra tại các hộ chăn nuôi nhỏ lẻ, chưa bảo đảm được điều kiện chăn nuôi an toàn sinh học.

Bên cạnh đó, virus có sức đề kháng cao, mầm bệnh đã lưu hành rộng trong quần thể, tồn tại trong môi trường tại các ổ dịch cũ dễ phát tán và lây bệnh khi diễn biến thời tiết phức tạp, vận chuyển qua lại giữa các địa phương vào thời điểm cuối năm gia tăng.

Trước lo ngại dịch tả heo châu Phi quay trở lại, ông Nguyễn Văn Trọng, Phó cục trưởng Cục Chăn nuôi (Bộ NN&PTNT) cho biết: "Về cơ bản Việt Nam có thể kiểm soát được dịch tả heo châu Phi. Dù gần đây có một số ổ dịch mới nhưng mức độ không căng thẳng như thời điểm năm 2019.

Tuy nhiên, nếu lơ là phòng dịch, dịch bệnh ở người chưa đi, dịch bệnh trên động vật lại đến khiến người chăn nuôi thêm thiệt hại".

Trong thời gian vừa qua, giá heo hơi giảm mạnh dưới 40.000 đồng/kg khiến người chăn nuôi thiệt hại nặng nề. Cứ bán một tạ heo, người nuôi có thể lỗ 1,5 – 2 triệu đồng, thậm chí dù lỗ người nuôi cũng không thể bán được vì sức tiêu thụ yếu.

Người nuôi hàng ngày vẫn mất hàng triệu đồng nuôi báo cô đàn heo quá lứa. Tâm ý chán nản khiến người dân không mặn mà chăm sóc và đáp ứng yêu cầu an toàn sinh học, tạo cơ hội cho virus tấn công gia súc, nguy cơ bùng phát dịch bệnh cao.

Bão giá có kéo dài?

Theo khảo sát, giá heo hơi ba miền ngày 22/10 dao động 32.000 – 38.000 đồng/kg, một số địa phương tăng bật 1.000 – 5.000 đồng/kg so với ngày 20/10, song tổng thể vẫn giảm hơn 50% so với đầu năm. Nhiều giả thiết cho rằng việc giá heo hơi tăng bật do dịch ASF bùng phát.

Tuy nhiên, trao đổi với người viết, ông Nguyễn Kim Đoán, Phó Chủ tịch Hiệp hội Chăn nuôi Đồng Nai cho biết chưa thể xác định yếu tố khiến giá heo hơi bất ngờ tăng bật.

"Có thể chỉ là tăng ảo bởi trong thời gian giãn cách xã hội, các cơ sở sản xuất giống bí đầu ra, giá heo giống ở mức 500.000 đồng nhưng không có người mua.

Một số thương nhân làm giá, đẩy lượng heo giống tồn đọng đi. Do đó, cần theo dõi thị trường thêm một vài ngày để trả lời câu hỏi tăng ảo hay tăng thật", ông Đoán nói.

Vị này cho rằng dịch ASF chủ yếu xuất hiện ở các hộ chăn nuôi nhỏ lẻ trong khi chăn nuôi nông hộ chỉ còn 2 triệu hộ, giảm 50% so với thời điểm năm 2019.

Bên cạnh đó, người dân đã có kinh nghiệm phòng dịch nên dù dịch ASF sẽ không phức tạp như giai đoạn trước, chỉ âm ỉ, lác đác.

Dù vậy, dịch chồng dịch cũng khiến người dân dè dặt tái đàn, đẩy nguy cơ thiếu thịt heo cục bộ vào đợt Tết Nguyên đán.

"Người chăn nuôi tái đàn cho dịp Tết xác định chơi một canh bạc tuy nhiên canh bạc này tỷ lệ thua nhiều hơn thắng vì dịch bệnh ở người và động vật vẫn còn phức tạp.

Bên cạnh đó, các doanh nghiệp chăn nuôi ngày càng lớn mạnh, chiếm 60 – 70% thị phần thịt heo cả nước. Do đó, người chăn nuôi nhỏ lẻ khó có thể cạnh tranh với các ông lớn này. Nếu giá heo tăng cũng chỉ về mức hòa vốn, nếu bùng dịch ASF nông dân lại cháy túi", ông Đoán nói.

Với tình hình này, ông Đoán dự báo giá heo hơi vào dịp Tết Nguyên đán sẽ tăng nhưng khó lặp lại kịch bản "bão giá" như năm 2020 vì các doanh nghiệp vẫn duy trì đàn heo, số lượng heo trong dân vẫn còn nhiều.

Hiện nay có nhiều dự báo về thời điểm giá heo hơi sẽ hồi phục trở lại, song Cục Chăn nuôi khuyến cáo người dân theo dõi thị trường, tiếp tục tái đàn, tăng đàn heo, đảm bảo nguồn cung thịt heo cho những tháng cuối năm. Đồng thời, không quá lo lắng vì đến nay Việt Nam vẫn kiểm soát tốt dịch ASF.

Tuy nhiên, người nuôi cần chú ý chỉ nuôi tái đàn heo tại cơ sở chăn nuôi heo chưa bị dịch ASF hoặc tại cơ sở có bệnh nhưng đã qua 21 ngày. Đồng thời, đẩy mạnh các biện pháp an toàn sinh học trong tái đàn, tăng đàn.