Đề xuất giảm nhiều thủ tục cấp thị thực cho chuyên gia nước ngoài

Bộ Khoa học và Công nghệ đang xây dựng dự thảo Nghị quyết nhằm thí điểm một số chính sách giải quyết vướng mắc trong hoạt động khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo.

Trong đó điều 11 đề xuất nhân lực nước ngoài vào Việt Nam với thời hạn dưới 3 tháng để xử lý tình huống kỹ thuật, công nghệ phức tạp, hoặc thực hiện nhiệm vụ đặc biệt, trọng điểm quốc gia về khoa học và công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số, phát triển công nghệ chiến lược và đào tạo nguồn nhân lực sẽ không thuộc diện cấp giấy phép lao động.

Ngoài ra, các nhà khoa học này cũng sẽ được miễn yêu cầu cung cấp giấy tờ chứng minh mục đích nhập cảnh khi đề nghị cấp thị thực nếu họ làm việc trong thời gian dưới 3 tháng cho các nhiệm vụ khoa học và công nghệ đặc biệt và trọng điểm quốc gia; đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số, phát triển công nghệ chiến lược và đào tạo nguồn nhân lực.

Công dân nước ngoài, chuyên gia, cố vấn, nhà đầu tư nước ngoài tham gia hỗ trợ, đầu tư vào doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo tại Việt Nam được cấp thị thực trong thời hạn tối đa hai năm.

Ngoài ra, họ có thể gia hạn nếu đã thành lập doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo tại Việt Nam; có dự án khởi nghiệp sáng tạo, hoặc công nghệ, tài sản trí tuệ, sản phẩm, dịch vụ hoặc mô hình kinh doanh mới; nhận được cam kết đầu tư từ nhà đầu tư khởi nghiệp sáng tạo, quỹ đầu tư mạo hiểm cho khởi nghiệp sáng tạo hoặc tổ chức hỗ trợ khởi nghiệp sáng tạo.

Những người này không có tiền án, tiền sự, có hộ chiếu còn hiệu lực ít nhất 2 năm tại thời điểm nộp hồ sơ và chứng minh đủ nguồn tài chính để tự chi trả chi phí sinh hoạt và vận hành doanh nghiệp trong thời gian lưu trú tại Việt Nam.

Theo cơ quan soạn thảo, hiện nay Nhà nước chưa có chính sách đủ mạnh để thu hút các chuyên gia giỏi là người nước ngoài hoặc người Việt Nam ở nước ngoài tham gia vào các nhiệm vụ khoa học và phát triển công nghệ, đổi mới tạo, nhất là trong các ngành, lĩnh vực ưu tiên và công nghệ mới nổi mà trong nước còn thiếu hụt nhân lực.

Nguyên nhân là thủ tục cấp giấy phép lao động, thị thực phức tạp. Quy định về nhập cảnh gây khó khăn cho chuyên gia nước ngoài làm việc ngắn hạn, trong khi thời hạn thị thực ngắn hạn cản trở nhà đầu tư hỗ trợ khởi nghiệp sáng tạo. Chính sách này cũng phù hợp với Nghị quyết số 57/2024 của Bộ Chính trị về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia.

Điều kiện cấp thị thực hiện được quy định tại Điều 10 Luật Nhập cảnh, xuất cảnh, quá cảnh, cư trú của người nước ngoài tại Việt Nam. Theo đó, chuyên gia nước ngoài làm việc tại Việt Nam cần có hộ chiếu hoặc giấy tờ có giá trị đi lại quốc tế. Họ được cơ quan, tổ chức, cá nhân tại Việt Nam mời, bảo lãnh và không thuộc các trường hợp chưa cho nhập cảnh.

Ngoài ra, một số trường hợp đề nghị cấp thị thực phải có giấy tờ chứng minh mục đích nhập cảnh. Nhà đầu tư nước ngoài phải có giấy tờ chứng minh việc đầu tư tại Việt Nam theo quy định Luật đầu tư; hành nghề luật sư phải có giấy phép hành nghề theo quy định của Luật luật sư. Lao động nước ngoài phải có giấy phép lao động theo quy định của Bộ luật lao động.

Cũng theo dự thảo Nghị quyết, thu nhập từ việc thực hiện nhiệm vụ khoa học và công nghệ được miễn thuế thu nhập cá nhân. Tiền lương, tiền công và các khoản thu nhập chịu thuế khác do tổ chức đổi mới sáng tạo, tổ chức hỗ trợ đổi mới sáng tạo và khởi nghiệp sáng tạo chi trả được miễn thuế thu nhập cá nhân.

Dự thảo Nghị quyết dự kiến được trình Quốc hội cho ý kiến tại kỳ họp tháng 5/2025.