Đầu tư thế nào khi thị trường chứng khoán xuống dốc?

Không ai thích nhìn giá trị danh mục đầu tư của mình sụt giảm mỗi ngày. Nhưng đấy là điều xảy ra với rất nhiều nhà đầu tư trong năm 2022. Trong hoàn cảnh này, dĩ nhiên nhiều người sẽ trở nên lo lắng.

Nhưng bán tống cổ phiếu khi thị trường đang rơi xuống đáy thường không phải nước đi đúng. Mặt khác, chưa chắc đây đã là thời điểm để gom cổ phiếu dựa trên hy vọng rằng thị trường sẽ sớm phục hồi.

Dưới đây là lời khuyên của các chuyên gia về những gì nhà đầu tư nên làm khi thị trường lao dốc. 

Đừng vội rút lui

Khi thị trường ổn định, nhà đầu tư thường sẽ rót vốn dựa trên các mục tiêu cụ thể, dựa trên khả năng chấp nhận rủi ro cũng như kế hoạch ngắn hạn, trung hạn và dài hạn của mình.

Nhưng khi thị trường biến động mạnh, nhà đầu tư thường dễ bị lung lay và nghĩ đến việc gạt đi các kế hoạch mà họ đã cẩn thận lập ra để nhanh chóng rút tiền về tài khoản.

Chia sẻ với tờ Fortune, ông James Martielli, Giám đốc cấp cao của Vanguard, cho hay: “Tách biệt cảm xúc khỏi các quyết định đầu tư là việc rất khó bởi đấy là bản chất của con người.

Tuy nhiên, khi bạn để cảm xúc chi phối thì nhiều khả năng quyết định của bạn không còn dựa trên dữ liệu mà phản ứng bị kích động, ví dụ như khi đọc các tiêu đề báo chí gieo rắc nỗi sợ hãi”.

Bà Colleen Cunniffe, trưởng bộ phận nghiên cứu tín dụng toàn cầu của Vanguard, nói rằng thời điểm duy nhất mà bạn nên nghe theo cảm xúc là khi mới vạch ra chiến lược đầu tư và đánh giá mức chịu rủi ro cá nhân.

Sau khi bước này đã được hoàn thành, các quyết định đầu tư khác của bạn nên được thực hiện dựa trên dữ liệu, phân tích và kinh nghiệm.

Bà Cunniffe nói: “Biến động trên thị trường thường được tạo ra bởi các yếu tố gây bất ổn trong ngắn hạn và chúng rất dễ thay đổi theo thời gian. Nếu bán ra cổ phiếu trong giai đoạn này, thì có thể bạn đang hành động dựa trên thông tin không phù hợp với mục tiêu đầu tư dài hạn của mình”.

Đầu tư dựa trên nhu cầu bản thân

Vung tiền trong thị trường giá xuống chỉ vì cổ phiếu rẻ hơn trước cũng không phải ý tưởng tốt. Theo các chuyên gia, trong trường hợp bạn muốn tranh thủ thời cơ thị trường suy giảm thì điều quan trọng nhất vẫn là tập trung cho các kế hoạch và ưu tiên dài hạn.

Bà Cunniffe giải thích: “Thị trường sa sút có thể đem đến cơ hội tốt, nhưng bạn vẫn cần phải đánh giá khoản đầu tư tiềm năng dựa trên các mục tiêu và mức chịu rủi ro của mình”.

Bà nói tiếp: “Giả sử bạn muốn tái phân bổ số tiền hiện có để đầu tư trong thị trường giá xuống. Bạn sẽ cần đánh giá một cách thực tế xem liệu hành động này có phù hợp với kế hoạch dài hạn hay không.

Ví dụ, nếu đã dành ra một khoản tiền cho trường hợp khẩn cấp thì bạn không nên dùng số tiền đó để đầu tư chỉ vì thị trường đang đi xuống”.

Yếu tố quan trọng khác cần phải tính đến trước mua cổ phiếu lúc thị trường lao dốc là các kế hoạch và mục tiêu tài chính cá nhân. Bạn cần phải xác định khung thời gian để danh mục phục hồi từ các giao dịch mua chứng khoán và đảm bảo rằng lịch trình của mình phù hợp với các mục tiêu đầu tư.

Sau tất cả, quyết định đầu tư nên được lập ra dựa trên dữ liệu, phân tích và kinh nghiệm – chứ không chỉ dựa vào mức giá rẻ mạt.

Bà Cunniffe nói rõ hơn: “Việc tài sản A ngày hôm nay nay rẻ hơn tháng trước có thể là bởi một lý do chính đáng. Và khi bạn cân nhắc đến lý do đó, thì hóa ra A thoạt nhìn có vẻ rẻ nhưng thực chất vẫn còn đắt.

Tôi sẽ không mua một trái phiếu chỉ vì giá ngày hôm nay rẻ hơn hôm trước. Tôi cũng áp dụng nguyên tắc này cho những tài sản khác như nhà cửa - có thể thành phố đã quyết định xây dựng trung tâm xử lý rác thải ngay cạnh căn nhà đang được rao bán. Bạn phải luôn nghiên cứu kỹ”.

Hiểu rõ rủi ro 

Rủi ro đáng chú ý nhất là thị trường có thể sẽ không phục hồi nhanh chóng như bạn hy vọng. Thị trường gấu có thể sẽ kết thúc sau vài tháng hoặc cũng có thể là vài năm.

Bà Cunniffe chỉ ra: “Mỗi giai đoạn thị trường đi xuống đều có những sắc thái riêng. Thời điểm và mức độ phục hồi của thị trường phụ thuộc vào những sắc thái đó”.

Ngoài ra còn có nguy cơ tâm lý hoảng loạn và các đợt bán tháo khiến cho các điều kiện thị trường trở nên xấu đi, khiến giá chứng khoán giảm mạnh hơn nữa.

Ông Michael Collins, CEO công ty quản lý tài sản WinCap Financial, nhấn mạnh: “Điều quan trọng khi đầu tư trong lúc thị trường đi xuống vẫn là sự thận trọng. Trong thị trường giá xuống, cổ phiếu có thể bị định giá thấp, nhưng chúng vẫn có thể giảm sâu hơn nữa. Và tất nhiên, luôn có nguy cơ đà suy giảm của thị trường có thể biến thành một cuộc sụp đổ hoàn toàn”.