Đầu tư cổ phần tư nhân tại Việt Nam dễ 'bay hơi'

Công ty phát triển kinh doanh Reddal cho rằng, đầu tư cổ phần tư nhân ở Việt Nam vẫn còn nhỏ và dễ bay hơi. Các PE ở nước ngoài tăng quy mô và định giá, tuy nhiên số lượng thực tế các mục tiêu phù hợp vẫn còn nhỏ do đó các công ty PE phải thích ứng với điều này trong quá trình ra quyết định đầu tư và phương thức tạo ra giá trị.

dau tu co phan tu nhan tai viet nam de bay hoi

Theo các số liệu của DEALSTREETASIA, dòng vốn đầu tư cổ phần tư nhân (PE) tại Việt Nam trong năm nay đạt khoảng 770 triệu USD thông qua 19 giao dịch. Trong năm 2016, con số này là 750 triệu USD với 13 giao dịch.

Trong giai đoạn 2016-2017, các công ty rót vốn PE như VinaCapital và Mekong Capital vẫn là những nhà đầu tư tích cực nhất, bên cạnh đó còn có một số công ty như Dragon Capital và SSI-Daiwa Fund. Tuy nhiên, số tiền đầu tư của các công ty này chỉ khoảng dưới 30 triệu USD cho mỗi thương vụ. Do đó, các thương vụ có giá trị lớn vẫn được thực hiện bởi những “ông lớn” đến từ nước ngoài. Trong năm 2017, thương vụ có giá trị cao nhất chính là mua lại tòa nhà Keangnam Landmark trị giá 382,5 triệu USD của AON Holdings, một công ty đến từ Hàn Quốc. Năm nay, Công ty KKR đã rót 250 triệu USD vào Tập đoàn Masan, đây được xem là khoản đầu tư lớn nhất của KKR vào Việt Nam từ trước đến nay.

dau tu co phan tu nhan tai viet nam de bay hoi

Từ đầu năm 2017 đến đến nay, đã có sự tham gia của các nhà đầu tư mới như EQT Capital Partners và Blue HK Investments, góp phần đa dạng hóa thị trường góp vốn tư nhân mới nổi tại Việt Nam. Ngoài ra, Công ty Kiểm toán và Tư vấn Tài chính Quốc tế (IFC) cũng đã triển khai các khoản đầu tư cổ phần tư nhân.

Nhìn chung, lĩnh vực bất động sản và sản xuất tiêu dùng vẫn là những lĩnh vực thu hút được nhiều vốn. Giáo dục, giải trí và công nghệ cũng đang nổi lên như những lĩnh vực mới nhận được nhiều sự quan tâm.

dau tu co phan tu nhan tai viet nam de bay hoi

Theo công ty phát triển kinh doanh Reddal, các doanh nghiệp nhỏ và vừa trong lĩnh vực công nghệ, giáo dục và nông nghiệp xanh sẽ tăng trưởng mạnh tại Việt Nam. Đây là nhờ sự hỗ trợ của Chính phủ đối với hệ sinh thái khởi nghiệp, một số công ty khởi nghiệp đã huy động nguồn vốn cổ phần tư nhân từ năm 2016, ví dự như: Ví điện tử MoMo (Standard Chartered Private Equity và Goldman Sachs đầu tư 28 triệu USD), VNPT E-Pay (UTC Investment đầu tư tổng cộng 38 triệu USD) và Toong Co-Working Space (Indochina Capital đầu tư vào công ty này)

Tuy nhiên, Reddal cũng cho biết thêm, nếu Việt Nam chỉ tập trung vào nguồn vốn đầu tư mạo hiểm có thể sẽ không giải quyết được các vấn đề cơ bản trong việc phát triển kinh doanh và đổi mới. Reddal nhận định, mặc dù các ngành tiêu dùng và công nghệ tiếp tục thúc đẩy sự trỗi dậy của các công ty tư nhân và nguồn vốn đầu tư mạo hiểu, tuy nhiên việc thiếu sự phát triển công nghiệp xương sống sẽ tác động lớn đến sự phát triển lâu dài trong tương lai…

Cơ hội đầu tư vào Doanh nghiệp Nhà nước vẫn còn bỏ ngõ

Các nhà đầu tư cho rằng việc tư nhân hoá các doanh nghiệp Nhà nước (DNNN) ở Việt Nam có thể tạo cơ hội cho các công ty PE, theo báo cáo của Reddal, việc tham gia của các công ty PE chỉ có ảnh hưởng lớn về mặt kinh tế nếu cải cách DNNN trở nên minh bạch hơn. Theo số liệu của Stoxplus, hơn 60% DNNN được dự kiến sẽ cổ phần hoá vào năm 2020 và có vốn điều lệ dưới 5 triệu USD.

Reddal cũng khuyến cáo, Việt Nam cần tránh quá phụ thuộc vào các tập đoàn đa quốc gia và xây dựng các lĩnh vực công nghiệp địa phương mạnh mẽ có khả năng cạnh tranh theo vùng bằng cách chuyển đổi các DNNN hàng đầu hiện nay. Chuyên gia phân tích cao cấp Stoxplus cũng nói thêm rằng việc quản lý doanh nghiệp vẫn còn rắc rối, và việc trì hoãn IPO cũng làm nản lòng các nhà đầu tư PE tham gia.

Nói tóm lại, đầu tư cổ phần tư nhân ở Việt Nam vẫn còn nhỏ và dễ bay hơi, theo Reddal. Các PE ở nước ngoài tăng quy mô và định giá, tuy nhiên số lượng thực tế các mục tiêu phù hợp vẫn còn nhỏ do đó các công ty PE phải thích ứng với điều này trong quá trình ra quyết định đầu tư và phương thức tạo ra giá trị.